Tư vấn thủ tục xác nhận cha cho con khi chưa đăng ký kết hôn

Theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 cũng như các văn bản hướng dẫn thi hành thì hiện nay không có quy định cụ thể về việc xác nhận cha cho con khi chưa đăng ký kết hôn mà chỉ đề cập đến chủ thể có thẩm quyền yêu cầu xác định cha, mẹ, con; quyền nhận cha, mẹ, con... Trên thực tế có những trường hợp người mẹ sống chung như vợ chồng với người khác giới và sinh ra con. Vậy thủ tục xác nhận cha cho con khi chưa đăng ký kết hôn được quy định như thế nào. Theo dõi bài tư vấn dưới đây của Luật Hoàng Anh để biết được câu trả lời. 

I. Điều kiện đăng ký nhận cha, mẹ, con

Khoản 1, Điều 101 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định: 
"1. Cơ quan đăng ký hộ tịch có thẩm quyền xác định cha, mẹ, con theo quy định của pháp luật về hộ tịch trong trường hợp không có tranh chấp"
Theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thì điều kiện đăng ký nhận cha, mẹ, con là phải có sự tự nguyện và không xảy ra tranh chấp. Thẩm quyền giải quyết việc xác định cha, mẹ, con trong trường hợp này thuộc về Cơ quan đăng ký hộ tịch. Bên được nhận là cha, mẹ con phải còn sống vào thời điểm đăng ký nhận cha, mẹ, con. Ngoài ra, các bên phải tự đứng ra làm thủ tục nhận cha, mẹ, con và không được ủy quyền cho người khác. 
Khoản 1 Điều 25 Luật Hộ tịch năm 2014 quy định:
“Người yêu cầu đăng ký nhận cha, mẹ, con nộp tờ khai theo mẫu quy định và chứng cứ chứng minh quan hệ cha con hoặc mẹ con cho cơ quan đăng ký hộ tịch. Khi đăng ký nhận cha, mẹ, con các bên phải có mặt”.
Đồng thời, Điều 11 Thông tư số 15/2015/TT-BTP hướng dẫn: 
"Chứng cứ để chứng minh quan hệ cha, mẹ, con theo quy định tại khoản 1 Điều 25 và khoản 1 Điều 44 của Luật hộ tịch gồm một trong các giấy tờ, tài liệu sau đây:
1. Văn bản của cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan khác có thẩm quyền ở trong nước hoặc nước ngoài xác nhận quan hệ cha con, quan hệ mẹ con.
2. Trường hợp không có văn bản quy định tại khoản 1 Điều này thì phải có thư từ, phim ảnh, băng, đĩa, đồ dùng, vật dụng khác chứng minh mối quan hệ cha con, quan hệ mẹ con và văn bản cam đoan của cha, mẹ về việc trẻ em là con chung của hai người, có ít nhất hai người thân thích của cha, mẹ làm chứng.
 Cơ quan đăng ký hộ tịch có trách nhiệm giải thích rõ trách nhiệm, hệ quả pháp lý của việc cam đoan, làm chứng không đúng sự thật.
 Cơ quan đăng ký hộ tịch từ chối giải quyết theo quy định tại Điều 5 của Thông tư này hoặc hủy bỏ kết quả đăng ký hộ tịch, nếu có cơ sở xác định nội dung cam đoan, làm chứng không đúng sự thật".

II, Thủ tục xác nhận cha cho con được thực hiện như sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ gồm: 
- Tờ khai theo mẫu
- Giấy xét nghiệm ADN do cơ quan y tế có thẩm quyền cũng như có khả năng xác định hoặc các tài liệu chứng minh khác như ảnh chụp, video, thư từ kèm theo văn bản cam kết của cha và mẹ về con chung của hai người. Đồng thời có lời làm chứng của ít nhất hai người thân thích của cha, mẹ. 
Pháp luật hiện hành hiện nay không quy định cụ thể những căn cứ xác định cha cho con nhưng những căn cứ này từng được quy định trong Thông tư số 15/TATC ngày 27/09/1974 của Tòa án tối cao nhắc lại đường lối xử lý ly hôn, một vài loại tranh chấp về dân sự, Hôn nhân và gia đình. Đó là các trường hợp sau:
+ Trong thời gian có thể thụ thai đứa con, người đàn ông được khai là cha của đứa trẻ và người mẹ đứa trẻ đã công nhiên sống chung với nhau như vợ chồng. 
+ Hai người yêu thương nhau, hứa hẹn kết hôn và trong thời gian có thể thụ thai đứa con đã sống chung như vợ chồng. 
+ Người mẹ bị người đan ông đó cưỡng dâm, hiếp dâm trong thời gian có thể thụ thai đứa bé đó. 
+ Sau khi sinh đứa con, người này đã thăm nom, chăm sóc con như con mình.
+ Có giấy tờ, thư từ người đàn ông này viế xác nhận họ là cha đứa trẻ.
Bước 2: Nộp hồ sơ
Hồ sơ được chuẩn bị đầy đủ nộp đến Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi bạn cư trú. Trong thời gian 3 ngày làm việc kể từ ngày được nhận đủ giấy tờ theo quy định, có thể kéo dài tối đa trong 5 ngày nếu như cần xác minh thêm. Công chức tư pháp – hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người yêu cầu ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu xác nhận cha cho con. 

Luật Hoàng Anh