Điều kiện thành lập thư viện công cộng cấp tỉnh là gì?

Thư viện là một kho sưu tập các nguồn thông tin, được chọn lọc bởi các chuyên gia và có thể được tiếp cận để tham khảo hay mượn, thường là trong một môi trường yên tĩnh phù hợp cho học tập. Kho tàng của một thư viện có thể chứa đến hàng triệu đầu mục, bao gồm nhiều định dạng như sách, ấn phẩm định kỳ, báo, thủ bản, phim, bản đồ, văn kiện… và nhiều thể loại khác. Thông tin, tư liệu trong thư viện có thể cung cấp một lượng tri thức lớn để phát triển con người về chất một cách lý tưởng nhất và được trao đổi chuyển giao thông tin, tri thức của mỗi quốc gia dân tộc và phục vụ cho sự phát triển bền vững của kinh tế và xã hội. Trong phạm vi bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ làm rõ các nội dung về điều kiện thành lập thư viện công cộng cấp tình theo pháp luật về thư viện.

Cơ sở pháp lý

Luật Thư viện số 46/2019/QH14 ngày 21 tháng 11 năm 2019 (sau đây được gọi tắt là Luật Thư viện năm 2019).

Nghị định số 93/2020/NĐ-CP ngày 18 tháng 08 năm 2020 của Chính phủ về hướng dẫn Luật Thư viện.

Khái quát

Dựa theo khoản 1 Điều 3 Luật Thư viện năm 2019 thì thư viện được định nghĩa như sau:

“Thư viện là thiết chế văn hóa, thông tin, giáo dục, khoa học thực hiện việc xây dựng, xử lý, lưu giữ, bảo quản, cung cấp tài nguyên thông tin phục vụ nhu cầu của người sử dụng.”

Một thư viện chính là kho sưu tập các nguồn thông tin được chọn lọc bởi các chuyên gia và có thể được tiếp cận để tham khảo hay mượn. Kho tàng của một thư viện có thể chứa đến hàng chục triệu đầu mục, bao gồm nhiều định dạng như sách, báo, phim, bản đồ, văn kiện, đĩa CD, sách điện tử, cơ sở dữ liệu…

Thư viện có thể được xây dựng và bảo quản bởi cơ quan nhà nước hay một tổ chức, một công ty và cũng có thể do một cá nhân dựng lên. Ngoài việc cung cấp tài liệu, thư viện còn được phục vụ bởi các thủ thư, những chuyên gia trong việc tìm kiếm và sắp xếp thông tin và đáp ứng nhu cầu của người dùng. Thư viện cũng có thể được tạo lập bởi kho tài liệu số và mạng internet.

Theo đó, Thư viện công cộng cấp tỉnh là thư viện trung tâm của tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trong các hoạt động sau: Phát triển tài nguyên thông tin bao gồm: Tài liệu cổ quý hiếm, bộ sưu tập tài liệu có giá trị đặc biệt, tài nguyên thông tin về tiếng nói, chữ viết của người dân tộc thiểu số; tài nguyên thông tin của địa phương và viết về địa phương; xử lý thông tin, xây dựng sản phẩm thông tin và dịch vụ thư viện; bảo quản các tài liệu cổ, quý hiếm, bộ sưu tập tài liệu có giá trị đặc biệt của tỉnh/thành.

Điều kiện thành lập thư viện công cộng cấp tỉnh

Mục tiêu tổ chức

Có mục tiêu tổ chức, hoạt động thư viện phù hợp và đáp ứng các chức năng, nhiệm vụ quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 11 của Luật Thư viện; có đối tượng phục vụ là tổ chức, cá nhân có nhu cầu sử dụng thư viện trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Tài nguyên thông tin

Có ít nhất 200.000 bản sách với ít nhất 50.000 đầu sách, bao gồm tài liệu số, tài liệu nghe, nhìn và tài liệu phục vụ cho người khuyết tật; có ít nhất 50 đầu báo, tạp chí, bao gồm báo điện tử được xử lý theo quy tắc nghiệp vụ thư viện.

Cơ sở vật chất và tiện ích thư viện

- Có vị trí độc lập tại trung tâm của cộng đồng dân cư hoặc giao thông thuận tiện;

- Diện tích thư viện phải đáp ứng yêu cầu về bảo quản tài nguyên thông tin, khu vực phục vụ, kho, phòng đọc đa phương tiện, các phòng chuyên môn, nghiệp vụ và khu vệ sinh;

- Bảo đảm cho người khuyết tật có thể di chuyển và tiếp cận dễ dàng, thuận lợi với tài nguyên thông tin và tiện ích thư viện;

- Bảo đảm ít nhất 100 m2 đối với không gian đọc tổng hợp dành cho người sử dụng thư viện; ít nhất 50 m2 dành cho khu vực phục vụ trẻ em và người khuyết tật;

- Bảo đảm cơ sở hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin, thiết bị kết nối mạng, thiết bị an ninh, thiết bị ngoại vi và thiết bị phụ trợ, mạng nội bộ, mạng diện rộng đáp ứng yêu cầu hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ của người làm công tác thư viện và phục vụ người sử dụng thư viện; triển khai liên thông thư viện, tổ chức các dịch vụ trực tuyến và các dịch vụ liên quan;

- Bảo đảm các thiết bị, phương tiện chuyên dụng bảo quản tài nguyên thông tin, an ninh, an toàn và phòng cháy, chữa cháy;

- Tổ chức được dịch vụ thư viện lưu động, luân chuyển tài nguyên thông tin phục vụ Nhân dân trên địa bàn đối với thư viện ở khu vực biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn.

Người làm công tác thư viện

- Có trình độ nghiệp vụ thông tin - thư viện đáp ứng tiêu chuẩn về vị trí việc làm theo quy định của pháp luật;

- Có ít nhất 70% số người làm công tác thư viện tốt nghiệp từ cao đẳng trở lên chuyên ngành thông tin - thư viện hoặc tốt nghiệp chuyên ngành khác có chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp chuyên ngành thông tin - thư viện do cơ quan, tổ chức có thẩm quyền cấp;

- Có khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ, thực hiện liên thông thư viện; có năng lực hướng dẫn người sử dụng thư viện sử dụng tiện ích thư viện hiện đại để tiếp cận và khai thác thông tin.