Nguyên tắc phòng, chống bệnh truyền nhiễm?

Căn cứ pháp lý

Bệnh truyền nhiễm là bệnh lây truyền trực tiếp hoặc gián tiếp từ người hoặc từ động vật sang người do tác nhân gây bệnh truyền nhiễm.

Tác nhân gây bệnh truyền nhiễm là vi rút, vi khuẩn, ký sinh trùng và nấm có khả năng gây bệnh truyền nhiễm.

Điều 4 Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm số 03/2007/QH12 ngày 21 tháng 11 năm 2007 quy định các nguyên tắc phòng, chống bệnh truyền nhiễm như sau:

“Điều 4. Nguyên tắc phòng, chống bệnh truyền nhiễm

1. Lấy phòng bệnh là chính trong đó thông tin, giáo dục, truyền thông, giám sát bệnh truyền nhiễm là biện pháp chủ yếu. Kết hợp các biện pháp chuyên môn kỹ thuật y tế với các biện pháp xã hội, hành chính trong phòng, chống bệnh truyền nhiễm.

2. Thực hiện việc phối hợp liên ngành và huy động xã hội trong phòng, chống bệnh truyền nhiễm; lồng ghép các hoạt động phòng, chống bệnh truyền nhiễm vào các chương trình phát triển kinh tế - xã hội.

3. Công khai, chính xác, kịp thời thông tin về dịch.

4. Chủ động, tích cực, kịp thời, triệt để trong hoạt động phòng, chống dịch.”

Nguyên tắc phòng bệnh

Lấy phòng bệnh là chính trong đó thông tin, giáo dục, truyền thông, giám sát bệnh truyền nhiễm là biện pháp chủ yếu. Kết hợp các biện pháp chuyên môn kỹ thuật y tế với các biện pháp xã hội, hành chính trong phòng, chống bệnh truyền nhiễm.

Từ xã xưa, ông cha ta đã có câu: “Phòng bệnh hơn chữa bệnh”.

“Bệnh” ở đây có thể hiểu là các căn bệnh gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của con người, dẫn đến mất mát về tiền của, sinh mạng.

“Phòng bệnh” là bảo vệ cơ thể khỏi các căn bệnh nguy hiểm khi nó còn chưa xuất hiện bằng các biện pháp phòng ngừa, trong khi đó “chữa bệnh” lại là công đoạn khi căn bệnh đã xuất hiện ở trên cơ thể bằng các thiết bị, máy móc, thuốc men.

Bằng cách so sánh hơn, ông cha ta đã khẳng định vai trò to lớn của việc phòng bệnh hơn là chữa bệnh đối với mỗi người.

Kế thừa tinh thần này, Nhà làm luật cũng cho rằng trong công tác phòng chống bệnh truyền nhiễm, phòng bệnh phải là nguyên tắc đầu tiên, là chính.

Biện pháp chủ yếu để thực hiện công tác phòng bệnh là thông tin, giáo dục, truyền thông, giám sát bệnh truyền nhiễm. Chỉ khi từng người dân có ý thức phòng bệnh thì công tác phòng bệnh mới có hiệu quả.

Tuy nhiên, ngoài việc tuyên truyền giáo dục về công tác phòng bệnh đến với mọi người, việc phòng bệnh còn phải kết hợp thêm với các biện pháp chuyên môn kỹ thuật y tế và các biện pháp xã hội, hành chính mới đạt hiệu quả tối đa.

Nguyên tắc phối hợp liên ngành và huy động xã hội trong phòng, chống bệnh truyền nhiễm

Thực hiện việc phối hợp liên ngành và huy động xã hội trong phòng, chống bệnh truyền nhiễm; lồng ghép các hoạt động phòng, chống bệnh truyền nhiễm vào các chương trình phát triển kinh tế - xã hội.

Phòng bệnh và chữa bệnh là chức năng, nhiệm vụ của Bộ Y tế được quy định cụ thể tại Nghị định số 75/2017/NĐ-CP ngày 20 tháng 6 năm 2017 của Chính phủ về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Y tế.

Tuy nhiên, các cơ quan, sở ban, ngành khác có trách nhiệm phối hợp với Bộ Y tế, các Sở Y tế và các cơ sở y tế tại địa phương trong công tác phòng chống dịch.

Ví dụ trong công tác phòng, chống đại dịch covid-19, Bộ Y tế ban hành quy tắc 5k nhưng công tác tuyên truyền, phổ biến quy tắc 5k đến với mọi người phải thông qua phương tiện truyền thông, đài báo,...

Nhà nước huy động sự đóng góp về tài chính, kỹ thuật và nhân lực của toàn xã hội trong phòng, chống bệnh truyền nhiễm. Mở rộng hợp tác với các tổ chức quốc tế, các nước trong khu vực và trên thế giới trong phòng, chống bệnh truyền nhiễm.

Nguyên tắc khác

Ngoài hai nguyên tắc đã nêu, Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm còn đặt ra 02 nguyên tắc. Đó là: Công khai, chính xác, kịp thời thông tin về dịch và Chủ động, tích cực, kịp thời, triệt để trong hoạt động phòng, chống dịch.

Điều 25 Hiến pháp năm 2013 quy định: “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình.”

Theo quy định của Luật tiếp cận thông tin năm 2016, Công dân có quyền tiếp cận thông tin. Thông tin được cung cấp phải chính xác, đầy đủ. Việc cung cấp thông tin phải kịp thời, minh bạch, thuận lợi cho công dân; đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật.

Người dân có quyền được biết những thông tin chính xác về dịch bệnh để chủ động phòng trách dịch, bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình của mình.

Công tác phòng, chống dịch phải kịp thời, chủ động, và triệt để. Hạn chế sự phát triển của dịch và hạn chế tối đa ảnh hưởng của dịch bệnh đến cuộc sống của nhân dân.

Cụ thể là Nhà nước ưu tiên, hỗ trợ đào tạo chuyên ngành y tế dự phòng; ưu tiên đầu tư nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, hệ thống giám sát phát hiện bệnh truyền nhiễm, nghiên cứu sản xuất vắc-xin, sinh phẩm y tế. Hỗ trợ, khuyến khích nghiên cứu khoa học, trao đổi và đào tạo chuyên gia, chuyển giao kỹ thuật trong phòng, chống bệnh truyền nhiễm; hỗ trợ điều trị, chăm sóc người mắc bệnh truyền nhiễm do rủi ro nghề nghiệp và trong các trường hợp cần thiết khác; hỗ trợ thiệt hại đối với việc tiêu hủy gia súc, gia cầm mang tác nhân gây bệnh truyền nhiễm theo quy định của pháp luật.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm

Luật Hoàng Anh