Phòng bệnh động vật được quy định như thế nào?

Trong bối cảnh nền kinh tế hội nhập, thì các loại dịch bệnh nguy hiểm có thể lây lan giữa các quốc gia một cách nhanh chóng thông qua các con đường như buôn lậu động vật qua biên giới, qua người du lịch từ nước này sang nước khác. Biến đổi khí hậu hay những tác nhân gây ô nhiễm môi trường cũng là nguyên nhân khiến cho các loại bệnh có nguồn gốc từ động vật có khả năng lây sang người ngày càng tăng. Động vật phải được phòng bệnh bắt buộc đối với bệnh truyền nhiễm nguy hiểm theo yêu cầu của cơ quan quản lý chuyên ngành thú y. Trong bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ trình bày về phòng bệnh động vật theo quy định của pháp luật.

Khái quát chung

Động vật bao gồm:

+ Động vật trên cạn là các loài gia súc, gia cầm, động vật hoang dã, bò sát, ong, tằm và một số loài động vật khác sống trên cạn;

+ Động vật thủy sản là các loài cá, giáp xác, động vật thân mềm, lưỡng cư, động vật có vú và một số loài động vật khác sống dưới nước.

Phòng bệnh động vật có thể hiểu là việc thực hiện các biện pháp, cách thức nhằm ngăn ngừa không cho dịch bệnh xảy ra, làm giảm thiểu tác hại khi dịch bệnh xuất hiện gây ra đối với động vật và con người.

Phòng bệnh động vật

Căn cứ theo Điều 15 Luật Thú y 2015 quy định phòng bệnh động vật đảm bảo thực hiện những nội dung sau:

Thứ nhất: Nơi chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, dụng cụ dùng trong chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản phải được vệ sinh, khử trùng, tiêu độc, diệt vật chủ trung gian định kỳ và sau mỗi đợt nuôi; nơi chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản phải theo quy hoạch của địa phương hoặc được cơ quan có thẩm quyền cho phép.

Vệ sinh, khử trùng, tiêu độc, diệt vật chủ trung gian là những biện pháp nhằm tiêu diệt sinh vật mang mầm bệnh và truyền ký sinh trùng gây bệnh. Việc vệ sinh, khử trùng, tiêu độc, diệt vật chủ trung gian định kỳ và sau mỗi đợt nuôi đảm bảo môi trường chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản an toàn, không có mầm bệnh nguy hiểm ảnh hưởng đến sự phát triển của động vật cũng như ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Quy hoạch là việc phân bố, sắp xếp các hoạt động và các yếu tố sản xuất, dịch vụ và đời sống trên một địa bàn lãnh thổ (quốc gia, vùng, tỉnh, huyện) cho một mục đích nhất định trong một thời kì trung hạn, dài hạn (có chia các giai đoạn) để cụ thể hoá chiến lược phát triển kinh tế - xã hội trên lãnh thổ theo thời gian và là cơ sở để lập các kế hoạch phát triển. Theo đó, nơi chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản phải theo quy hoạch của địa phương hoặc được cơ quan có thẩm quyền cho phép nhằm xây dựng quy mô chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản theo hệ thống, bảo đảm an toàn vệ sinh, đạt hiệu quả chất lượng cao.

Thứ hai: Chất thải trong chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản phải được xử lý theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường. Đối với hệ thống nuôi trồng thủy sản kín, nguồn nước nuôi phải bảo đảm chất lượng; nước thải, chất thải phải được xử lý trước khi xả thải bảo đảm vệ sinh thú y và theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.

Vệ sinh thú y là việc đáp ứng các yêu cầu nhằm bảo vệ sức khỏe động vật, sức khỏe con người, môi trường và hệ sinh thái.

Chất thải trong chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản nếu không được xử lý đúng cách sẽ gây ảnh hưởng đến sự phát triển của động vật, tạo điều kiện cho các loại mầm bệnh, ký sinh trùng, vi sinh vật gây hại phát triển, là nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường, rtực tiếp hoặc gián tiếp đến sức khỏe con người và môi trường sinh thái . Chính vì vậy, nhằm phòng bệnh động vật, chất thải phải được xử lý đúng theo trình tự, quy định pháp luật về bảo vệ môi trường.

Thứ ba: Con giống, thức ăn sử dụng trong chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản phải bảo đảm an toàn dịch bệnh, vệ sinh thú y và theo quy định của pháp luật về giống vật nuôi, pháp luật về thức ăn chăn nuôi.

Con giống là các cá thể động vật được chọn giữ và sử dụng để chọn tạo giống hay đơn giản là một con vật được giữ lại làm giống. 

Con giống, thức ăn bảo đảm an toàn dịch bệnh, vệ sinh thú ý là yếu tố ban đầu nhằm tạo ra cá thể động vật khỏe mạnh, không mang mầm bệnh động vật, đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh trong quá trình chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản.

Thứ tư: Động vật phải được phòng bệnh bắt buộc đối với bệnh truyền nhiễm nguy hiểm theo yêu cầu của cơ quan quản lý chuyên ngành thú y.

Bệnh truyền nhiễm là bệnh truyền lây trực tiếp hoặc gián tiếp giữa động vật và động vật hoặc giữa động vật và người do tác nhân gây bệnh, truyền nhiễm. Chính vì vậy, động vật phải được phòng bệnh bắt buộc đối với bệnh truyền nhiễm nguy hiểm theo yêu cầu của cơ quan quản lý chuyên ngành thú y.

Cơ quan quản lý chuyên ngành thú y gồm có:

+ Cục Thú y thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn;

+ Chi cục có chức năng quản lý chuyên ngành thú y thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi là cơ quan quản lý chuyên ngành thú y cấp tỉnh);

+ Trạm thuộc Chi cục có chức năng quản lý chuyên ngành thú y đặt tại huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và đơn vị hành chính tương đương (sau đây gọi là cơ quan quản lý chuyên ngành thú y cấp huyện).

Thứ năm: Vắc-xin phòng bệnh bắt buộc trong các chương trình khống chế, thanh toán dịch bệnh động vật, phòng, chống dịch bệnh khẩn cấp do ngân sách nhà nước hỗ trợ; cơ quan quản lý chuyên ngành thú y chịu trách nhiệm xây dựng, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt và tổ chức thực hiện kế hoạch sử dụng vắc-xin phòng bệnh động vật.

Vắc-xin dùng trong thú y là chế phẩm sinh học chứa kháng nguyên, tạo cho cơ thể động vật khả năng đáp ứng miễn dịch, được dùng để phòng bệnh. Chế phẩm sinh học dùng trong thú y là sản phẩm có nguồn gốc sinh học dùng để phòng bệnh, chữa bệnh, chẩn đoán bệnh, điều chỉnh quá trình sinh trưởng, sinh sản của động vật.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Thú y 2015

Luật Hoàng Anh