Quy định về đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản?

Biển Việt Nam có tính đa dạng sinh học khá cao, cũng là nơi phát sinh và phát tán của nhiều nhóm sinh vật biển vùng nhiệt đới Ấn Độ - Thái Bình Dương với chừng 11,000 loài sinh vật đã được phát hiện. Bên cạnh đó, Việt Nam có hệ thống sông ngòi dày đặc và có đường biển dài rất thuận lợi phát triển hoạt động khai thác và nuôi trồng thủy sản. Chính vì vậy, việc quan tâm, quản lý hoạt động thủy sản được coi là một trong những nhiệm vụ quan trọng được Nhà nước chú trọng. Vì vậy, Chính phủ đã đề ra những quy định cụ thể về hoạt động thủy sản; quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân hoạt động thủy sản hoặc có liên quan đến hoạt động thủy sản; quản lý nhà nước về thủy sản. Trong phạm vi bài viết này, Luật Hoàng Anh sẽ trình bày về đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản theo quy định của pháp luật hiện hành.

Cơ sở pháp lý

- Luật số: 18/2017/QH14 ngày 21 tháng 11 năm 2017 sau đây gọi là Luật Thủy sản 2017.

- Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 08 tháng 03 năm 2019 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật thủy sản.

Nguồn lợi thủy sản là gì?

Nguồn lợi thủy sản là tài nguyên sinh vật trong vùng nước tự nhiên có giá trị kinh tế, khoa học, du lịch, giải trí.

Đồng quản lý là phương thức quản lý, trong đó Nhà nước chia sẻ quyền hạn, trách nhiệm với tổ chức cộng đồng tham gia quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

Tổ chức cộng đồng tham gia đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản (sau đây gọi là tổ chức cộng đồng) là tổ chức do các thành viên tự nguyện tham gia, cùng nhau quản lý, chia sẻ lợi ích, bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại khu vực địa lý xác định, có tư cách pháp nhân hoặc không có tư cách pháp nhân, được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận và giao quyền tham gia đồng quản lý.

Điều kiện được công nhận và giao quyền quản lý

Khoản 1 Điều 10 Luật Thủy sản 2017 quy định tổ chức cộng đồng được công nhận và giao quyền quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản khi đáp ứng các điều kiện sau đây:

- Thành viên là các hộ gia đình, cá nhân sinh sống và được hưởng lợi từ nguồn lợi thủy sản tại khu vực đó;

- Đăng ký tham gia đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại một khu vực địa lý xác định chưa được giao quyền quản lý cho tổ chức, cá nhân khác;

- Có phương án bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản, quy chế hoạt động của tổ chức cộng đồng.

Thẩm quyền công nhận và giao quyền quản lý

Khoản 2 Điều 10 Luật Thủy sản 2017 quy định thẩm quyền công nhận và giao quyền quản lý cho tổ chức cộng đồng như sau:

- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh công nhận và giao quyền quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại khu vực thuộc địa bàn từ hai huyện trở lên;

- Ủy ban nhân dân cấp huyện công nhận và giao quyền quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại khu vực thuộc địa bàn quản lý;

- Việc công nhận và giao quyền quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại khu vực thuộc địa bàn từ hai tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trở lên do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hiệp thương quyết định.

Nội dung quyết định công nhận và giao quyền quản lý

Khoản 3 Điều 10 Luật Thủy sản 2017 quy định nội dung chủ yếu của quyết định công nhận và giao quyền quản lý cho tổ chức cộng đồng bao gồm:

- Tên tổ chức và tên người đại diện của tổ chức cộng đồng;

- Phạm vi quyền quản lý được giao;

- Vị trí, ranh giới khu vực địa lý được giao;

- Phương án bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản; quy chế hoạt động của tổ chức cộng đồng.

Quyền và trách nhiệm của cơ quan nhà nước

Khoản 4 Điều 10 Luật Thủy sản 2017 quy định cơ quan nhà nước có quyền và trách nhiệm sau đây:

- Quyết định công nhận và giao quyền quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản;

- Hỗ trợ tổ chức cộng đồng thực hiện đồng quản lý;

- Kiểm tra, giám sát hoạt động của tổ chức cộng đồng;

- Sửa đổi, bổ sung, thu hồi quyết định công nhận và giao quyền quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản;

- Thực hiện quyền và trách nhiệm khác theo quy định của pháp luật.

Quyền của tổ chức cộng đồng

Khoản 5 Điều 10 Luật Thủy sản 2017 quy định tổ chức cộng đồng có quyền sau đây:

- Tổ chức, quản lý hoạt động nuôi trồng thủy sản, bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản, du lịch giải trí gắn với hoạt động thủy sản trong khu vực được giao quyền quản lý;

- Thực hiện tuần tra, kiểm tra hoạt động nuôi trồng thủy sản, khai thác, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản trong khu vực được giao quyền quản lý; yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý hành vi vi phạm;

- Ngăn chặn hành vi vi phạm trong khu vực được giao quyền quản lý theo quy định của pháp luật và quy chế hoạt động của tổ chức cộng đồng;

- Được tham vấn đối với dự án, hoạt động có liên quan trực tiếp đến hệ sinh thái hoặc nguồn lợi thủy sản trong khu vực được giao quản lý;

- Hưởng chính sách ưu đãi, hỗ trợ theo quy định của pháp luật;

- Thành lập quỹ cộng đồng.

Trách nhiệm của tổ chức cộng đồng

Khoản 6 Điều 10 Luật Thủy sản 2017 quy định tổ chức cộng đồng có trách nhiệm sau đây:

- Thực hiện đúng các nội dung được ghi trong quyết định công nhận và giao quyền quản lý quy định tại khoản 3 Điều này;

- Chấp hành quy định của pháp luật về hoạt động thủy sản; việc thanh tra, kiểm tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật;

- Phối hợp với cơ quan chức năng thực hiện tuần tra, kiểm tra, thanh tra, điều tra, ngăn chặn và xử lý hành vi vi phạm trong khu vực được giao;

- Báo cáo cơ quan nhà nước có thẩm quyền về hoạt động của tổ chức cộng đồng theo quy định.

Thu hồi quyết định công nhận và giao quyền quản lý

Khoản 7 Điều 10 Luật Thủy sản 2017 quy định quyết định công nhận và giao quyền quản lý bị thu hồi khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

- Bị tẩy, xóa, sửa chữa nội dung của quyết định;

- Tổ chức cộng đồng giải thể theo quy chế hoạt động của tổ chức cộng đồng hoặc theo quy định của pháp luật;

- Tổ chức cộng đồng không thực hiện đúng phương án bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản hoặc quy chế hoạt động của tổ chức cộng đồng;

- Phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh hoặc công cộng theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

- Có hành vi vi phạm khác mà pháp luật quy định phải thu hồi quyết định.

Sửa đổi, bổ sung quyết định công nhận và giao quyền quản lý

Khoản 8 Điều 10 Luật Thủy sản 2017 quy định:

- Quyết định công nhận và giao quyền quản lý được sửa đổi, bổ sung trong trường hợp có thay đổi nội dung.

Thẩm quyền thu hồi, sửa đổi, bổ sung nội dung quyết định công nhận và giao quyền quản lý

Khoản 9 Điều 10 Luật Thủy sản 2017 quy định:

- Cơ quan có thẩm quyền công nhận, giao quyền quản lý có thẩm quyền thu hồi, sửa đổi, bổ sung nội dung quyết định.