Vệ sinh trong cung cấp nước sạch, vệ sinh nguồn nước sinh hoạt?

Nước là nguồn tài nguyên quý giá và cần thiết đối với sức khỏe con người. Tuy vậy, nguồn tài nguyên nước sạch không phải là vô tận.

Trong sinh hoạt cuộc sống hàng ngày chúng ta đều phải sử dụng nguồn nước sạch từ ăn uống, vệ sinh, tắm rửa, giặt giũ,… cũng như sử dụng trong sản xuất nông nghiệp, công  nghiệp…

Có nhiều căn bệnh truyền nhiễm lây lan qua nguồn nước, ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Do đó, Luật Phòng, chống bệnh truyền đã đưa ra những quy định cụ thể về vấn đề vệ sinh trong cung cấp nước sạch, vệ sinh nguồn nước sinh hoạt luôn là mối quan tâm hàng đầu của nhà nước.

Căn cứ pháp lý

Điều 14 Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm số 03/2007/QH12 ngày 21 tháng 11 năm 2007 quy định vấn đề vệ sinh trong cung cấp nước sạch, vệ sinh nguồn nước sinh hoạt như sau:

"Điều 14. Vệ sinh trong cung cấp nước sạch, vệ sinh nguồn nước sinh hoạt

1. Nước sạch phải bảo đảm quy chuẩn kỹ thuật quốc gia theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế.

2. Cơ sở cung cấp nước sạch có trách nhiệm áp dụng các biện pháp kỹ thuật, giữ gìn vệ sinh môi trường, tự kiểm tra để bảo đảm chất lượng nước sạch.

3. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền về y tế có trách nhiệm thường xuyên kiểm tra chất lượng nước sạch do các cơ sở cung cấp; kiểm tra việc khám sức khỏe định kỳ cho người lao động làm việc tại các cơ sở cung cấp nước sạch.

4. Uỷ ban nhân dân các cấp có trách nhiệm tổ chức thực hiện việc bảo vệ, giữ gìn vệ sinh, không để ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt; tạo điều kiện cho việc cung cấp nước sạch.

5. Cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm bảo vệ, giữ gìn vệ sinh, không để ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt."

Quy định về nguồn nước

Theo quy định của Luật Tài nguyên nước năm 2012, nguồn nước sinh hoạt là nguồn nước có thể cung cấp nước sinh hoạt hoặc có thể xử lý thành nước sinh hoạt.

Khoản 1 Điều 14 Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm quy định về nước sạch như sau:

" Nước sạch phải bảo đảm quy chuẩn kỹ thuật quốc gia theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế."

Ngày 14 tháng 12 năm 2018, Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành ban hành Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia và quy định kiểm tra, giám sát chất lượng nước sạch sử dụng cho mục đích sinh hoạt QCVN 01-1:2018/BYT.

Nước sạch sử dụng cho mục đích sinh hoạt là nước đã qua xử lý có chất lượng bảo đảm, đáp ứng yêu cầu sử dụng cho mục đích ăn uống, vệ sinh của con người (viết tắt là nước sạch).

Quy chuẩn này áp dụng đối với tổ chức, cá nhân thực hiện một phần hoặc tất cả các hoạt động khai thác, sản xuất, truyền dẫn, bán buôn, bán lẻ nước sạch theo hệ thống cấp nước tập trung hoàn chỉnh (sau đây gọi tắt là đơn vị cấp nước); các cơ quan quản lý nhà nước về thanh tra, kiểm tra, giám sát chất lượng nước sạch; các phòng thử nghiệm và tổ chức chứng nhận các thông số chất lượng nước.

Quy chuẩn này không áp dụng đối với nước uống trực tiếp tại vòi, nước đóng bình, đóng chai, nước khoáng thiên nhiên đóng bình, đóng chai, nước sản xuất ra từ các bình lọc nước, hệ thống lọc nước và các loại nước không dùng cho mục đích sinh hoạt.

Trách nhiệm giữ vệ sinh trong cung cấp nước sạch, vệ sinh nguồn nước sinh hoạt

Thứ nhất, cơ sở cung cấp nước sạch có trách nhiệm áp dụng các biện pháp kỹ thuật, giữ gìn vệ sinh môi trường, tự kiểm tra để bảo đảm chất lượng nước sạch.

Theo quy định tại Nghị định số 117/2007/NĐ-CP ngày 11 tháng 7 năm 2007 của Chính phủ quy định về sản xuất, cung cấp và tiêu thụ nước sạch:

"Đơn vị cấp nước là tổ chức, cá nhân thực hiện một phần hoặc tất cả các hoạt động khai thác, sản xuất, truyền dẫn, bán buôn nước sạch và bán lẻ nước sạch."

Thứ hai, cơ quan nhà nước có thẩm quyền về y tế có trách nhiệm thường xuyên kiểm tra chất lượng nước sạch do các cơ sở cung cấp; kiểm tra việc khám sức khỏe định kỳ cho người lao động làm việc tại các cơ sở cung cấp nước sạch.

Theo quy định tại Thông tư 41/2018/TT-BYT ngày 14 tháng 12 năm 2018:

- Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh có trách nhiệm: thực hiện ngoại kiểm định kỳ, đột xuất chất lượng nước sạch của tất cả các đơn vị cấp nước có quy mô từ 500 hộ gia đình trở lên (hoặc công suất thiết kế từ 1.000m3/ngày đêm trở lên trong trường hợp không xác định được số hộ gia đình).

- Trung tâm Y tế huyện có trách nhiệm: Thực hiện ngoại kiểm định kỳ, đột xuất chất lượng nước sạch của tất cả các đơn vị cấp nước có quy mô dưới 500 hộ gia đình (hoặc công suất thiết kế dưới 1.000m3/ngày đêm trong trường hợp không xác định được số hộ gia đình).

Thứ ba, Uỷ ban nhân dân các cấp có trách nhiệm tổ chức thực hiện việc bảo vệ, giữ gìn vệ sinh, không để ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt; tạo điều kiện cho việc cung cấp nước sạch.

Cụ thể, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có trách nhiệm bố trí ngân sách và chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát chất lượng nước sạch đột xuất hoặc định kỳ hằng năm; đầu tư nâng cấp trang thiết bị phòng thử nghiệm cho Trung tâm Y tế dự phòng/Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh (Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh) để có đủ khả năng thực hiện thử nghiệm các thông số chất lượng nước sạch.

Cuối cùng, Cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm bảo vệ, giữ gìn vệ sinh, không để ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt.

Trách nhiệm giữ gìn và bảo vệ nguồn nước sinh hoạt không chỉ thuộc về chính quyền địa phương hay cơ quan có trách nhiệm về y tế, mỗi cá nhân, tổ chức sử dụng nguồn nức sinh hoạt đều phải giữ gìn, không để nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm. Bởi nếu nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm, cá nhân, tổ chức chịu ảnh hưởng trực tiếp là cá nhân, tổ chức sử dụng nguồn nước đó.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm

Luật Hoàng Anh