Trường hợp nào được hưởng trợ cấp tuất một lần theo quy định Luật Bảo hiểm xã hội 2024?

Chính sách Bảo hiểm xã hội là công cụ hữu hiệu giúp Nhà nước thực hiện công bằng xã hội, đảm bảo ổn định đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động. Luật Bảo hiểm xã hội 2024 được Quốc hội ban hành đã quy định về quyền, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân đối với bảo hiểm xã hội và tổ chức thực hiện bảo hiểm xã hội; trợ cấp hưu trí xã hội; đăng ký tham gia và quản lý thu, đóng bảo hiểm xã hội; các chế độ, chính sách bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm xã hội tự nguyện;...

Vậy trường hợp nào được hưởng trợ cấp tuất một lần theo quy định Luật Bảo hiểm xã hội 2024?. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết vấn đề trên. Hãy GỌI NGAY tới 0908308123 để được Luật sư tư vấn miễn phí và cung cấp các dịch vụ theo yêu cầu.

Căn cứ pháp lý

- Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024;

- Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014;

- Nghị định 158/2025/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Trường hợp nào được hưởng trợ cấp tuất một lần?

Chế độ tử tuất được hiểu là chế độ BHXH dành cho nhân thân của người lao động đang tham gia quan hệ lao động hoặc đã tham gia quan hệ lao động nay đang hưởng BHXH mà bị chết. Theo đó, Điều 88 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã quy định cụ thể các trường hợp thân nhân người lao động sẽ được hưởng trợ cấp tuất một lần:

Điều kiện hưởng trợ cấp tuất một lần

Căn cứ theo quy định khoản 1 Điều 88 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã quy định người chết thuộc các trường hợp sau thân  sẽ được xét hưởng trợ cấp tuất một lần:

a) Người đang tham gia bảo hiểm xã hội hoặc đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội;

b) Người đang hưởng hoặc đang tạm dừng hưởng lương hưu; người đang hưởng hoặc đang tạm dừng hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng đã nghỉ việc.

Theo đó, người lao động tham gia BHXH cần thuộc một trong các trường hợp: (1) Người đang tham gia BHXH hoặc đang bảo lưu thời gian đóng BHXH; (2) Người đang hưởng hoặc đang tạm dừng lương hưu; (3) Người đang hưởng hoặc đang tạm dừng hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng đã nghỉ việc.

Các trường hợp cụ thể hưởng trợ cấp tuất một lần

Khoản 2 Điều 88 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã quy định các trường hợp cụ thể được hưởng trợ cấp tuất một lần như sau:

a) Không đủ điều kiện quy định tại điểm a khoản 1 Điều 86 của Luật này

Theo đó, người lao động không đáp ứng đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH bắt buộc từ 15 năm trở lên mà đáp ứng điều kiện hưởng trợ cấp tuất một lần thì thân nhân người lao động sẽ được xét hưởng trợ cấp.

Quy định trên thể hiện sự quan tâm của Nhà nước, nhằm hỗ trợ kịp thời cho thân nhân người lao động giải quyết những khó khăn ban đầu, giúp họ thích nghi với hoàn cảnh mới khi người lao động qua đời.

b) Thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 86 của Luật này nhưng không có thân nhân hưởng tiền tuất hằng tháng quy định tại khoản 2 Điều 86 của Luật này

Căn cứ theo quy định khoản 2 Điều 86 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, thân nhân người lao động được hưởng trợ cấp tuất hằng tháng bao gồm: con chưa đủ 18 tuổi, con từ đủ 18 tuổi trở lên nhưng bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; vợ hoặc chồng hết tuổi lao động...

Tuy vậy, trên thực tế có nhiều trường hợp người lao động mất đi nhưng không có thân nhân nào thuộc diện đủ điều kiện hưởng trợ cấp tuất hằng tháng. Trong trường hợp này, thân nhân khác của người lao động sẽ được xem xét để nhận trợ cấp tuất một lần.

c) Thân nhân thuộc diện hưởng trợ cấp tuất hằng tháng theo quy định tại khoản 2 Điều 86 của Luật này nhưng có nguyện vọng hưởng trợ cấp tuất một lần

Theo đó, thân nhân thuộc diện hưởng trợ cấp tuất hằng tháng nếu có nguyện vọng hưởng trợ cấp tuất một lần thì vẫn được xét hưởng trợ cấp tuất một lần. Quy định trên đã thể hiện sự linh hoạt của pháp luật, từ đó tạo điều kiện để thân nhân người lao động có thể chủ động lựa chọn hình thức hưởng phù hợp với hoàn cảnh thực tế.

d) Trường hợp không có thân nhân quy định tại khoản 7 Điều 3 của Luật này thì trợ cấp tuất một lần được thực hiện theo quy định của pháp luật về thừa kế.

Thân nhân là con đẻ, con nuôi, vợ hoặc chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, cha vợ hoặc cha chồng, mẹ vợ hoặc mẹ chồng của người tham gia bảo hiểm xã hội hoặc thành viên khác trong gia đình mà người tham gia bảo hiểm xã hội đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình.

Tuy nhiên, trường hợp người lao động qua đời nhưng không còn hoặc không có bất kỳ thân nhân nào thuộc phạm vi nêu trên thì việc hưởng trợ cấp tuất một lần sẽ được thực hiện theo quy định pháp luật về thừa kế. Điều này có nghĩa là phần trợ cấp tuất một lần sẽ trở thành di sản thừa kế và được phân chia cho những người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật.

Mức trợ cấp tuất một lần

Điều 89 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã quy định về mức trợ cấp một lần như sau:

Đối với người đang tham gia BHXH hoặc đang bảo lưu thời gian đóng BHXH

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 89 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, mức trợ cấp tuất một lần đối với thân nhân của đối tượng trên bằng mức trợ cấp tuất cho mỗi năm đóng BHXH nhân với số năm đóng BHXH nhưng không thấp hơn 03 tháng mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội.

Trong đó, mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH để tính trợ cấp tuất một lần thực hiện theo quy định tại Điều 72 của Luật Bảo hiểm xã hội 2024 tính đến thời điểm dừng đóng. Cụ thể, mức trợ cấp tuất cho mỗi năm đóng BHXH được quy định như sau:

a) Bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cho những năm đóng bảo hiểm xã hội trước năm 2014.

Trường hợp thời gian đóng BHXH có cả trước và sau năm 2014 mà thời gian đóng trước năm 2014 có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ năm 2014 trở đi;

b) Bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cho các năm đóng BHXH từ năm 2014 trở đi.

Đối với người đang hưởng lương hưu hoặc đang tạm dừng hưởng lương hưu chết

Mức trợ cấp tuất một lần đối với thân nhân của người đang hưởng lương hưu hoặc đang tạm dừng hưởng lương hưu chết được tính theo thời gian đã hưởng lương hưu và được quy định như sau:

a) Trường hợp chết trong 02 tháng đầu thì mức trợ cấp tuất một lần bằng 48 tháng lương hưu của tháng đang hưởng;

b) Trường hợp chết từ tháng thứ ba trở đi thì cứ mỗi tháng mức trợ cấp tuất một lần giảm 0,5 tháng lương hưu so với mức trợ cấp quy định tại điểm a khoản này nhưng không thấp hơn 03 tháng lương hưu của tháng đang hưởng.

Đối với người đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng đã nghỉ việc

Theo đó, mức trợ cấp tuất một lần đối với thân nhân của người đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng đã nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội một lần trước khi chết bằng 03 tháng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng của tháng đang hưởng.

Đối với người đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng chưa nghỉ việc hoặc còn bảo lưu thời gian BHXH

Điều 19 Nghị định 158/2025/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc đã quy định cụ thể việc giải quyết chế độ tử tuất đối với người lao động thuộc trường hợp trên như sau:

c) Trường hợp giải quyết trợ cấp tuất một lần thì giải quyết theo quy định đối với người đang tham gia hoặc đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội chết.

Theo đó, trường hợp người lao động đang hưởng hoặc đang tạm dừng hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng mà đang tham gia hoặc đang bảo lưu thời gian BHXH khi chết nếu thân nhân muốn hưởng trợ cấp tuất một lần sẽ được thực hiện theo quy định đối với người đang tham gia hoặc đang bảo lưu thời gian đóng BHXH chết.

Ngoài ra, trường hợp người vừa hưởng lương hưu vừa hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng khi chết thì giải quyết chế độ tử tuất đối với người đang hưởng lương hưu chết.

Quy định pháp luật về trợ cấp mai táng

Điều 85 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã quy định người lao động thuộc hợp dưới đây sau khi chết thì tổ chức, cá nhân lo mai táng được nhận trợ cấp mai táng:

a) Đối tượng quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 2 của Luật này có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 12 tháng trở lên;

b) Chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động;

c) Người đang hưởng hoặc đang tạm dừng hưởng lương hưu; người đang hưởng hoặc đang tạm dừng hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng đã nghỉ việc.

Theo đó, nếu người lao động thuộc trường hợp trên mà chết thì người lo mai táng cho họ sẽ được nhận mức trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức tham chiếu theo quy định. Trường hợp đối tượng thuộc trường hợp trên bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp mai táng.

>>>Xem thêm tại: Trường hợp nào được hưởng trợ cấp tuất hằng tháng theo quy định Luật Bảo hiểm xã hội 2024?

Bạn không có thời gian để thực hiện hoặc chưa nắm rõ các quy định pháp luật hiện hành, hãy liên hệ với Luật Hoàng Anh để được tư vấn và cung cấp dịch vụ một cách HIỆU QUẢ và TIẾT KIỆM CHI PHÍ NHẤT.

Luật Hoàng Anh.