Phân chia tài sản khi ly hôn theo quy định của pháp luật?

Bên cạnh việc điều chỉnh quan hệ nhân thân, pháp luật cũng dành những quy định điều chỉnh các quan hệ tài sản giữa gia đình và các chủ thể khác trong xã hội, giữa các thành viên trong gia đình và đặc biệt là giữa vợ chồng. Trong những năm gần đây, tranh chấp về chia tài sản của vợ chồng gia tăng nhanh chóng về số lượng và ngày càng phức tạp. Để giải quyết được vấn đề này, ta cần tìm hiểu quy định của pháp luật về phân chia tài sản khi ly hôn? Theo dõi bài viết dưới đây của Luật Hoàng Anh để hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Cơ sở pháp lý: Luật Hôn nhân và Gia đình 2014

Ly hôn là gì?

Theo quy định của pháp luật về hôn nhân gia đình, ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án.

Ly hôn đơn phương là trường hợp chỉ có một bên vợ hoặc chồng yêu cầu tòa án giải quyết việc ly hôn.

Ly hôn thuận tình là việc cả vợ và chồng đều tự nguyện ly hôn.

Chia tài sản khi ly hôn là việc dựa trên sự thỏa thuận của vợ chồng hoặc bản án, quyết định của tòa án phân định phần quyền và nghĩa vụ của các bên đối với các tài sản cụ thể, những tài sản được chia sẽ trở thành tài sản riêng của mỗi bên.

Xác định tài sản phân chia là tài sản chung hay tài sản riêng của vợ chồng

- Tài sản chung của vợ, chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung, được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thoả thuận là tài sản chung; quyền sử dụng đất mà vợ chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.

- Tài sản riêng của vợ, chồng gồm tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn; tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản được chia riêng cho vợ, chồng theo quy định của pháp luật; tài sản phục vụ nhu cầu thiết yếu của vợ, chồng và tài sản khác mà theo quy định của pháp luật thuộc sở hữu riêng của vợ, chồng.

Nguyên tắc phân chia tài sản của vợ chồng

Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn như sau:

- Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định thì việc giải quyết tài sản do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì theo yêu cầu của vợ, chồng hoặc của hai vợ chồng, Tòa án giải quyết theo quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều 59 và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014.

- Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận thì việc giải quyết tài sản khi ly hôn được áp dụng theo thỏa thuận đó; nếu thỏa thuận không đầy đủ, rõ ràng thì áp dụng quy định tương ứng tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều 59 và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 để giải quyết.

- Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:

+ Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;

+ Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;

+ Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;

+ Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.

- Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.

- Tài sản riêng của vợ, chồng thuộc quyền sở hữu của người đó, trừ trường hợp tài sản riêng đã nhập vào tài sản chung theo quy định của Luật này.

Trong trường hợp có sự sáp nhập, trộn lẫn giữa tài sản riêng với tài sản chung mà vợ, chồng có yêu cầu về chia tài sản thì được thanh toán phần giá trị tài sản của mình đóng góp vào khối tài sản đó, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác.

- Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.

Như vậy, pháp luật ưu tiên việc phân chia tài sản khi ly hôn sẽ do vợ chồng tự thỏa thuận với nhau. Trong trường hợp thỏa thuận không thành, thỏa thuận không đầy đủ, rõ ràng thì theo yêu cầu của một bên vợ hoặc chồng, Tòa án sẽ phân chia tài sản của vợ chồng. Thông thường, tài sản riêng của vợ, chồng sẽ thuộc sở hữu của người đó; vợ chồng sẽ được chia 50/50 đối với tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân. Tuy nhiên, việc phân chia có thể chênh lệch bởi theo nguyên tắc phân chia tài sản nêu trên, Tòa sẽ căn cứ đến các yếu tố liên quan để đảm bảo quyền lợi và lợi ích hợp pháp cho các chủ thể trong quan hệ gia đình đó.