Phổ cập giáo dục và giáo dục bắt buộc được quy định như thế nào?

Giáo dục tiểu học là giáo dục bắt buộc có nghĩa là giáo dục mà mọi công dân trong độ tuổi quy định bắt buộc phải học tập để đạt được trình độ học vấn tối thiểu theo quy định của pháp luật và được Nhà nước bảo đảm điều kiện để thực hiện. Bởi lẽ giáo dục tiểu học được xem là điều kiện cơ bản, nền móng ban đầu để nâng cao dân trí, là cơ sở ban đầu hết sức quan trọng cho việc đào tạo trẻ em trở thành công dân tốt của đất nước.

Căn cứ pháp lý

- Luật Giáo dục số 43/2019/QH14 ngày 14 tháng 6 năm 2019 sau đây gọi là Luật Giáo dục năm 2019.

Phổ cập giáo dục và giáo dục bắt buộc

Căn cứ vào Điều 14 của Luật Giáo dục năm 2019 quy định về phổ cập giáo dục và giáo dục bắt buộc như sau:

“Điều 14. Phổ cập giáo dục và giáo dục bắt buộc

1. Giáo dục tiểu học là giáo dục bắt buộc.

Nhà nước thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 05 tuổi và phổ cập giáo dục trung học cơ sở.

2. Nhà nước chịu trách nhiệm thực hiện giáo dục bắt buộc trong cả nước; quyết định kế hoạch, bảo đảm các điều kiện để thực hiện phổ cập giáo dục.

3. Mọi công dân trong độ tuổi quy định có nghĩa vụ học tập để thực hiện phổ cập giáo dục và hoàn thành giáo dục bắt buộc.

4. Gia đình, người giám hộ có trách nhiệm tạo điều kiện cho các thành viên của gia đình trong độ tuổi quy định được học tập để thực hiện phổ cập giáo dục và hoàn thành giáo dục bắt buộc.”

Trong đó, theo khoản 1 Điều 28 Luật Giáo dục năm 2019, các cấp học và độ tuổi của giáo dục phổ thông được quy định như sau:

- Giáo dục tiểu học được thực hiện trong 05 năm học, từ lớp một đến hết lớp năm. Tuổi của học sinh vào học lớp một là 06 tuổi và được tính theo năm;

- Giáo dục trung học cơ sở được thực hiện trong 04 năm học, từ lớp sáu đến hết lớp chín. Học sinh vào học lớp sáu phải hoàn thành chương trình tiểu học. Tuổi của học sinh vào học lớp sáu là 11 tuổi và được tính theo năm;

- Giáo dục trung học phổ thông được thực hiện trong 03 năm học, từ lớp mười đến hết lớp mười hai. Học sinh vào học lớp mười phải có bằng tốt nghiệp trung học cơ sở. Tuổi của học sinh vào học lớp mười là 15 tuổi và được tính theo năm.

Như vậy, giáo dục tiểu học là giáo dục bắt buộc, tức là đến năm 06 tuổi thì mọi trẻ em không phân biệt giàu, nghèo, giới tính, hoàn cảnh,… đều phải đến trường và học chương trình giáo dục tiểu học.

Còn “phổ cập giáo dục” theo từ điển Tiếng Việt được hiểu là việc tổ chức việc dạy học nhằm nâng cao toàn thể hay một tỉ lệ cao thành viên trong xã hội ở một độ tuổi nhất định, theo đó thì mọi công dân trong độ tuổi quy định nêu trên có nghĩa vụ học tập để thực hiện phổ cập giáo dục và hoàn thành giáo dục bắt buộc. Nhà nước thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 05 tuổi và phổ cập giáo dục trung học cơ sở. Nhà nước chịu trách nhiệm thực hiện giáo dục bắt buộc trong cả nước; quyết định kế hoạch, bảo đảm các điều kiện để thực hiện phổ cập giáo dục.

Gia đình, người giám hộ có trách nhiệm tạo điều kiện cho các thành viên của gia đình trong độ tuổi quy định được học tập để thực hiện phổ cập giáo dục và hoàn thành giáo dục bắt buộc. Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về người giám hộ như sau:

“Điều 48. Người giám hộ

1. Cá nhân, pháp nhân có đủ điều kiện quy định tại Bộ luật này được làm người giám hộ.

2. Trường hợp người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ lựa chọn người giám hộ cho mình thì khi họ ở tình trạng cần được giám hộ, cá nhân, pháp nhân được lựa chọn là người giám hộ nếu người này đồng ý. Việc lựa chọn người giám hộ phải được lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực.

3. Một cá nhân, pháp nhân có thể giám hộ cho nhiều người.đều có một trình độ học vấn nhất định.”

Theo đó, người giám hộ có thể là cha, mẹ, anh chị ruột, ông bà sẽ có trách nhiệm tạo điều kiện để con em trong gia đình được học tập, được đến trường thực hiện phổ cập giáo dục và hoàn thành chương trình giáo dục tiểu học.

Trên thực tế, có những trẻ em vùng cao, đường sá đi lại khó khăn do toàn núi cao, sông ngòi sâu, để đến với con chữ là cả một chặng đường dài đối với các em, nhiều em đã phải bỏ học nhưng các thầy cô giáo đã không quản ngại những khó khăn ấy, đến tận nhà dạy cho các em; vận động gia đình đưa con em đến trường học con chữ. Nhà nước cũng có chính sách xây thêm nhiều trường học, làm đường sá, cầu vượt qua sông để các em có thể đến trường an toàn hơn, nhanh chóng hơn và còn rất rất nhiều những việc làm khác của xã hội, của tình nguyện viên giúp đỡ các trẻ em vùng cao, còn nhiều khó khăn có cơ hội được đến trường và hoàn thành giáo dục tiểu học, biết đến con chữ và thậm chí còn học lên các trình độ giáo dục cao hơn nữa, để thực hiện mong muốn của các em là quay về giúp đỡ, làm giàu cho quê hương mình.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Giáo dục

Luật Hoàng Anh