Điều kiện để được cấp Giấy phép thành lập và hoạt động của tổ chức bảo hiểm tương hỗ như thế nào?

Tổ chức bảo hiểm tương hỗ

Theo Điều 70 Luật Kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10 ngày 09/12/2000, sửa đổi, bổ sung năm 2010, năm 2019: Tổ chức bảo hiểm tương hỗ là tổ chức có tư cách pháp nhân được thành lập để kinh doanh bảo hiểm nhằm tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau giữa các thành viên. Thành viên tổ chức bảo hiểm tương hỗ vừa là chủ sở hữu vừa là bên mua bảo hiểm.

Theo đó:

- Tổ chức bảo hiểm tương hỗ là tổ chức, được thành lập theo quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm: Tổ chức bảo hiểm tương hỗ được thành lập nếu được cấp Giấy phép thành lập và hoạt động. Tuy nhiên, trước khi đề nghị cấp Giấy phép thành lập và hoạt động, các thành viên sáng lập phải giao kết hợp đồng phục vụ cho việc thành lập tổ chức bảo hiểm tương hỗ.

- Tổ chức bảo hiểm tương hỗ có tư cách pháp nhân: Có tài khoản ngân hàng riêng (có tài sản độc lập), có trụ sở riêng, có khả năng chịu trách nhiệm dân sự, hình sự đối với hoạt động của chính tổ chức bảo hiểm tương hỗ.

- Mục đích thành lập tổ chức là nhằm tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau giữa các thành viên: Khác với doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, chi nhánh nước ngoài, tổ chức bảo hiểm tương hỗ không được thành lập dựa trên mục đích thu lợi nhuận qua hoạt động kinh doanh bảo hiểm, mà được thành lập nhằm hỗ trợ các thành viên trong tổ chức. Ở đặc điểm này, tổ chức bảo hiểm tương hỗ giống với các tổ chức nghề nghiệp hơn so với các doanh nghiệp, chi nhánh nước ngoài.

Điều kiện để được cấp Giấy phép thành lập và hoạt động tổ chức bảo hiểm tương hỗ

Theo Điều 1 Chương III Thông tư số 52/2005/TT-BTC ngày 20/06/2005 của Bộ Tài chính, tổ chức phải thỏa mãn đủ 05 điều kiện sau để được cấp Giấy phép thành lập và hoạt động tổ chức bảo hiểm tương hỗ:

Có mức vốn thành lập không thấp hơn mức vốn pháp định

Theo Khoản 1.1. Điều 1 Chương V Thông tư số 52/2005/TT-BTC ngày 20/06/2005 của Bộ Tài chính:

- Mức vốn pháp định của tổ chức bảo hiểm tương hỗ là 20 tỷ đồng

- Mức vốn pháp định của riêng tổ chức bảo hiểm tương hỗ trong lĩnh vực nông nghiệp là 9 tỷ đồng (do chính sách hỗ trợ phát triển lĩnh vực nông nghiệp và bảo hiểm các rủi ro liên quan đến nông nghiệp).

Tổ chức bảo hiểm tương hỗ phải đảm bảo có đủ số vốn thành lập không thấp hơn số vốn pháp định để thực hiện các nghĩa vụ tài chính đối với bên mua bảo hiểm (thành viên của chính tổ chức bảo hiểm tương hỗ). Số tiền vốn góp thành lập của tổ chức bảo hiểm tương hỗ khi đề nghị cấp Giấy phép chưa phải số vón góp thực tế, do tại thời điểm đó tổ chức bảo hiểm tương hỗ chưa được phép hoạt động. Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày được cấp Giấy phép thành lập và hoạt động, tổ chức bảo hiểm tương hỗ phải hoàn tất số vốn góp thành lập với mức không thấp hơn mức vốn pháp định nêu trên. Nếu không góp đủ số vốn (tối thiểu bằng số vốn pháp định) trong thời hạn thì tổ chức bảo hiểm tương hỗ có thể bị thu hồi Giấy phép thành lập và hoạt động.

Có hồ sơ xin cấp Giấy phép thành lập và hoạt động tổ chức bảo hiểm tương hỗ

Hồ sơ xin cấp Giấy phép thành lập và hoạt động tổ chức bảo hiểm tương hỗ là hồ sơ mà chủ thể sáng lập tổ chức bảo hiểm tương hỗ nộp lên Bộ Tài chính để được chấp thuận thành lập tổ chức bảo hiểm tương hỗ. Nếu hồ sơ được chấp thuận thì tổ chức bảo hiểm tương hỗ mới được hoạt động.

Cụ thể: Hồ sơ xin cấp Giấy phép thành lập và hoạt động của tổ chức bảo hiểm tương hỗ như thế nào?

Có lĩnh vực và nội dung hoạt động dự kiến phù hợp

Trong đó:

a. Nghiệp vụ bảo hiểm

Tổ chức bảo hiểm tương hỗ lựa chọn một hoặc một số nghiệp vụ bảo hiểm sau:

- Bảo hiểm sức khoẻ và bảo hiểm tai nạn con người

- Bảo hiểm tài sản và bảo hiểm thiệt hại

- Bảo hiểm hàng hoá vận chuyển đường bộ, đường biển, đường sông, đường sắt và đường không

- Bảo hiểm xe cơ giới

- Bảo hiểm cháy, nổ

- Bảo hiểm thân tầu và trách nhiệm dân sự của chủ tàu

- Bảo hiểm trách nhiệm chung

- Bảo hiểm tín dụng và rủi ro tài chính

- Bảo hiểm thiệt hại kinh doanh

- Bảo hiểm nông nghiệp

Tuy nhiên, tổ chức bảo hiểm tương hỗ không được lựa chọn để thực hiện tất cả các nghiệp vụ bảo hiểm trên.

b. Đối tượng bảo hiểm

- Tài sản: bao gồm cây trồng, vật nuôi, vật tư, hàng hóa, nguyên vật liệu, nhà xưởng, máy móc thiết bị, công chụ lao động, phương tiện vận chuyển phục vụ cho hoạt động sản xuất

- Trách nhiệm của người được bảo hiểm đối với người thứ ba: Các trách nhiệm phát sinh trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và đời sống nông thôn

- Tính mạng, sức khỏe và tai nạn của người được bảo hiểm: Người được bảo hiểm ở đây là người tham gia vào quá trình sản xuất, nuôi trồng, chế biến, cung cấp dịch vụ, lưu thông và tiêu thụ sản phẩm trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp.

c. Địa bàn hoạt động

Tổ chức bảo hiểm tương hỗ chỉ được hoạt động trong một địa bàn nhất định (các thành viên cũng phải hoạt động trên địa bàn đó)

Có điều lệ phù hợp với quy định của pháp luật

Mỗi tổ chức bảo hiểm tương hỗ đều phải có điều lệ. Điều lệ này phải có chữ ký của các thành viên sáng lập và có các nội dung phù hợp theo quy định của pháp luật như:

- Tên và địa điểm dự kiến đặt trụ sở chính của tổ chức bảo hiểm tương hỗ; biểu tượng của tổ chức bảo hiểm tương hỗ (nếu có)

- Mục đích thành lập tổ chức bảo hiểm tương hỗ

- Lĩnh vực, phạm vi, địa bàn hoạt động; thời gian hoạt động

- Xác định tư cách thành viên, quyền và nghĩa vụ của các thành viên tổ chức bảo hiểm tương hỗ

-…

Bản thân các nội dung này cũng phải phù hợp theo quy định của pháp luật. Ví dụ: Lĩnh vực, phạm vi, địa bàn hoạt động của tổ chức bảo hiểm tương hỗ phải đồng nhất với điều kiện lĩnh vực và nội dung hoạt động phù hợp.

Người quản trị, người điều hành có năng lực quản lý, chuyên môn, nghiệp vụ

Người quản trị, người điều hành ở đây bao gồm: Chủ tịch Hội đồng quản trị của tổ chức bảo hiểm tương hỗ, Giám đốc (Tổng Giám đốc). Trong đó:

- Chủ tịch Hội đồng quản trị của tổ chức bảo hiểm tương hỗ phải là người có uy tín, đạo đức nghề nghiệp và kinh nghiệm quản lý (xác định rõ lý lịch, giầy tờ chứng minh học vấn, kinh nghiệm trong hồ sơ đề nghị thành lập và hoạt động tổ chức bảo hiểm tương hỗ)

- Giám đốc (Tổng Giám đốc) của tổ chức bảo hiểm tương hỗ phải là người có uy tín, đạo đức nghề nghiệp, có thực tiễn quản lý kinh doanh hay quản lý nhà nước về bảo hiểm ít nhất 03 năm và phải thường trú tại Việt Nam trong thời gian đương nhiệm (xác định rõ lý lịch, giầy tờ chứng minh học vấn, kinh nghiệm trong hồ sơ đề nghị thành lập và hoạt động tổ chức bảo hiểm tương hỗ)

Có số lượng thành viên tối thiểu là 10 thành viên

Số lượng thành viên tối thiểu trong suốt quá trình hoạt động của tổ chức bảo hiểm tương hỗ là là 10 thành viên. Nếu tổ chức bảo hiểm tương hỗ không có đủ 10 thành viên thì cũng không đủ nguồn vốn cũng như nhóm chủ thể định hướng, quản lý tổ chức hoạt động. Do đó, ngay từ đầu phải xác định số lượng thành viên dự kiến tham gia tổ chức bảo hiểm tương hỗ, các thành viên này sau này trở thành thành viên sáng lập của tổ chức bảo hiểm tương hỗ.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về Luật kinh doanh bảo hiểm

Luật Hoàng Anh