Điều kiện nhận trợ cấp tuất một lần đối với thân nhân của người lao động có vừa có thời gian đóng BHXH bắt buộc vừa có thời gian đóng BHXH tự nguyện như thế nào?

Theo Khoản 5 Điều 12 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP ngày 11/11/2015 của Chính phủ, có 03 trường hợp người lao động chết có thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần như sau:

1. Người lao động chết không thuộc trường hợp mà người thân của người lao động được hưởng trợ cấp tuất hằng tháng.

Các trường hợp đó bao gồm:

- Đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên

- Chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hoặc chết trong thời gian điều trị do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp

- Đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng với mức suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên

- Đang hưởng lương hưu mà trước đó có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên

Chỉ cần người lao động đã chết không thuộc tất cả các trường hợp này thì thân nhân của người lao động không thể nhận trợ cấp tuất hằng tháng. Thay vào đó, thân nhân của người lao động được hưởng trợ cấp tuất một lần.

2. Người lao động chết thuộc một trong các trường hợp đủ điều kiện để thân nhân hưởng trợ cấp tuất hằng tháng nhưng không có thân nhân đủ điều kiện để hưởng trợ cấp hằng tháng (theo quy định tại Khoản 2 và Khoản 3 Điều 67 của Luật Bảo hiểm xã hội số 58/2014/QH13 ngày 20/11/2014)

Người lao động thuộc một trong các trường hợp sau thì đủ điều kiện về thân nhân để hưởng trợ cấp tuất hằng tháng:

- Con chưa đủ 18 tuổi; con từ đủ 18 tuổi trở lên nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; con được sinh ra mà người bố chết khi mẹ đang mang thai (riêng trường hợp con được sinh ra mà người bố chết khi mẹ đang mang thai thì thời điểm xác định chủ thể là thân nhân, cũng như thời điểm xác định tháng bắt đầu tính trợ cấp tuất hằng tháng là thời điểm sinh ra, nếu thai chết hoặc chết khi sinh thì không trở thành thân nhân để hưởng trợ cấp tuất hằng tháng hay trợ cấp tuất một lần)

- Vợ từ đủ 55 tuổi trở lên hoặc chồng từ đủ 60 tuổi trở lên; vợ dưới 55 tuổi, chồng dưới 60 tuổi nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên. Trường hợp này, thân nhân phải không có thu nhập, hoặc thu nhập thấp hơn mức lương cơ sở (năm 2021, mức lương cơ sở là 1.490.000 Đồng)

- Cha đẻ, mẹ đẻ, cha đẻ của vợ hoặc cha đẻ của chồng, mẹ đẻ của vợ hoặc mẹ đẻ của chồng, thành viên khác trong gia đình mà người tham gia bảo hiểm xã hội đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình nếu từ đủ 60 tuổi trở lên đối với nam, từ đủ 55 tuổi trở lên đối với nữ. Trường hợp này, thân nhân phải không có thu nhập, hoặc thu nhập thấp hơn mức lương cơ sở (năm 2021, mức lương cơ sở là 1.490.000 Đồng)

- Cha đẻ, mẹ đẻ, cha đẻ của vợ hoặc cha đẻ của chồng, mẹ đẻ của vợ hoặc mẹ đẻ của chồng, thành viên khác trong gia đình mà người tham gia bảo hiểm xã hội đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình nếu dưới 60 tuổi đối với nam, dưới 55 tuổi đối với nữ và bị suy giảm khả năng lao động từ 81 % trở lên. Trường hợp này, thân nhân phải không có thu nhập, hoặc thu nhập thấp hơn mức lương cơ sở (năm 2021, mức lương cơ sở là 1.490.000 Đồng)

Nếu thân nhân của người lao động đã chết không thuộc tất cả các trường hợp này thì dù người lao động có thỏa mãn các điều kiện về người lao động để được hưởng trợ cấp tuất thì thân nhân của người này cũng không được hưởng trợ cấp tuất hằng tháng. Thay vào đó, thân nhân của người lao động được hưởng trợ cấp tuất một lần.

3. Thân nhân thuộc diện hưởng trợ cấp tuất hằng tháng, tức đủ điều kiện hưởng trợ cấp tuất hằng tháng (thỏa mãn điều kiện về người lao động, điều kiện về thân nhân) mà có nguyện vọng hưởng trợ cấp tuất một lần, trừ trường hợp con dưới 06 tuổi, con hoặc vợ hoặc chồng mà bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên

Đây là trường hợp người lao động đã chết thuộc một trong các trường hợp phát sinh trợ cấp tuất hằng tháng mà cũng có thân nhân của người lao động thuộc một trong các trường hợp thân nhân đủ điều kiện hưởng trợ cấp tuất hằng tháng. Tuy nhiên thân nhân của người lao động lựa chọn hưởng trợ cấp tuất một lần thay vì trợ cấp tuất hằng tháng.

Tuy nhiên, trường hợp con dưới 06 tuổi, con hoặc vợ hoặc vợ hoặc chồng mà bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên là các trường hợp có mức độ phụ thuộc cao vào người lao động đã chết, cũng như không thể lao động, phát sinh thu nhập (hoặc không thể tự đưa ra quyết định chính xác do không đủ năng lực hành vi dân sự, mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức và điều khiển hành vi), nên phải hưởng trợ cấp tuất hằng tháng, không được hưởng trợ cấp tuất một lần.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về Luật bảo hiểm xã hội

Luật Hoàng Anh