Điều lệ tổ chức bảo hiểm tương hỗ như thế nào?

Tổ chức bảo hiểm tương hỗ và điều lệ của tổ chức bảo hiểm tương hỗ

Tổ chức bảo hiểm tương hỗ

Theo Điều 70 Luật Kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10 ngày 09/12/2000, sửa đổi, bổ sung năm 2010, năm 2019: Tổ chức bảo hiểm tương hỗ là tổ chức có tư cách pháp nhân được thành lập để kinh doanh bảo hiểm nhằm tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau giữa các thành viên. Thành viên tổ chức bảo hiểm tương hỗ vừa là chủ sở hữu vừa là bên mua bảo hiểm.

Theo đó:

- Tổ chức bảo hiểm tương hỗ là tổ chức, được thành lập theo quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm: Tổ chức bảo hiểm tương hỗ được thành lập nếu được cấp Giấy phép thành lập và hoạt động. Tuy nhiên, trước khi đề nghị cấp Giấy phép thành lập và hoạt động, các thành viên sáng lập phải giao kết hợp đồng phục vụ cho việc thành lập tổ chức bảo hiểm tương hỗ.

- Tổ chức bảo hiểm tương hỗ có tư cách pháp nhân: Có tài khoản ngân hàng riêng (có tài sản độc lập), có trụ sở riêng, có khả năng chịu trách nhiệm dân sự, hình sự đối với hoạt động của chính tổ chức bảo hiểm tương hỗ.

- Mục đích thành lập tổ chức là nhằm tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau giữa các thành viên: Khác với doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, chi nhánh nước ngoài, tổ chức bảo hiểm tương hỗ không được thành lập dựa trên mục đích thu lợi nhuận qua hoạt động kinh doanh bảo hiểm, mà được thành lập nhằm hỗ trợ các thành viên trong tổ chức. Ở đặc điểm này, tổ chức bảo hiểm tương hỗ giống với các tổ chức nghề nghiệp hơn so với các doanh nghiệp, chi nhánh nước ngoài.

Điều lệ của tổ chức bảo hiểm tương hỗ

Điều lệ là văn bản do quốc gia hoặc tổ chức xác lập điều chỉnh các vấn đề về hoạt động của các tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp xác định, các quan hệ với các tổ chức, cơ quan khác nhau và các công dân hoặc điều chỉnh hoạt động của tổ chức khác nhau và công dân, quyền và nghĩa vụ trong lĩnh vực quản lý Nhà nước hoặc hoạt động kinh tế cụ thể.

Điều lệ của tổ chức bảo hiểm tương hỗ là điều lệ của tổ chức bảo hiểm tương hỗ là văn bản điều chỉnh các vấn đề hoạt động (nội bộ hay kinh doanh) của tổ chức bảo hiểm tương hỗ, xác lập các quan hệ của tổ chức bảo hiểm tương hỗ (giữa tổ chức bảo hiểm tương hỗ với các thành viên, giữa các thành viên của tổ chức với nhau và giữa tổ chức bảo hiểm tương hỗ với các chủ thể khác có quyền và nghĩa vụ liên quan).

Theo Khoản 1 Điều 14 Nghị định số 18/2005/NĐ-CP ngày 24/02/2005 của Chính phủ, Điều lệ của tổ chức bảo hiểm tương hỗ phải phù hợp với quy định của Nghị định số 18/2005/NĐ-CP ngày 24/02/2005 của Chính phủ, pháp luật về kinh doanh bảo hiểm và pháp luật có liên quan.

Nội dung của điều lệ tổ chức bảo hiểm tương hỗ

Nội dung của điều lệ tổ chức bảo hiểm tương hỗ do các thành viên sáng lập tổ chức thỏa thuận xây dựng, tức do các nội dung cụ thể thì do các thành viên sáng lập quyết định. Tuy nhiên các nội dung chủ yếu vẫn phải được xây dựng đúng theo quy định của pháp luật.

Theo Khoản 3 Điều 14 Nghị định số 18/2005/NĐ-CP ngày 24/02/2005 của Chính phủ, nội dung chủ yếu của Điều lệ tổ chức bảo hiểm tương hỗ bao gồm:

- Tên và địa điểm dự kiến đặt trụ sở chính của tổ chức bảo hiểm tương hỗ; biểu tượng của tổ chức bảo hiểm tương hỗ (nếu có)

- Mục đích thành lập tổ chức bảo hiểm tương hỗ

- Lĩnh vực, phạm vi, địa bàn hoạt động; thời gian hoạt động

- Xác định tư cách thành viên, quyền và nghĩa vụ của các thành viên tổ chức bảo hiểm tương hỗ

- Cơ chế biểu quyết của các thành viên

- Tên, địa chỉ, quyền và nghĩa vụ của các thành viên sáng lập tổ chức bảo hiểm tương hỗ; người đại diện trước pháp luật

- Vốn thành lập của tổ chức bảo hiểm tương hỗ; phương thức đóng góp, hoàn trả vốn thành lập và các chi phí liên quan đến việc thành lập tổ chức bảo hiểm tương hỗ

- Quy chế tài chính; các nguyên tắc, cơ sở giảm phí bảo hiểm; phương thức phân chia kết quả hoạt động kinh doanh

- Cơ cấu tổ chức, bộ máy, chế độ làm việc của Đại hội thành viên, Hội đồng quản trị, Ban Giám đốc, Ban Kiểm soát; chế độ đãi ngộ của người quản trị, điều hành; thể thức bầu cử, thông qua quyết định; nguyên tắc giải quyết tranh chấp nội bộ

- Các nội dung khác của Điều lệ tổ chức bảo hiểm tương hỗ do các thành viên thoả thuận nhưng không được trái với với quy định của pháp luật

Các nội dung này là “xương sống” của điều lệ tổ chức bảo hiểm tương hỗ, theo đó, nếu điều lệ tổ chức bảo hiểm tương hỗ thiếu một trong các nội dung trên thì không thể đảm bảo đúng vai trò và mục đích xây dựng điều lệ của tổ chức, dẫn đến các trường hợp khó thực hiện theo quy định của pháp luật vì thiếu căn cứ trong điều lệ. Đồng thời, trong quá trình xem xét thành lập tổ chức bảo hiểm tương hỗ, nếu điều lệ dự kiến của tổ chức không đủ các nội dung trên, hoặc các nội dung không đúng với thực tế (như lĩnh vực, phạm vi, địa bàn hoạt động; thời gian hoạt động trong điều lệ không tương thích với nội dung trong đơn đề nghị hoặc các bằng chứng) thì tổ chức bảo hiểm tương hỗ không được cấp Giấy phép thành lập và hoạt động.

Các hoạt động liên quan đến Điều lệ tổ chức bảo hiểm tương hỗ

- Xây dựng điều lệ tổ chức bảo hiểm tương hỗ: Hoạt động này được thực hiện bởi các thành viên sáng lập, trước khi nộp hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép thành lập và hoạt động tổ chức bảo hiểm tương hỗ (do một trong các thành phần của hồ sơ này là điều lệ dự kiến)

- Hủy bỏ, thay thế, bổ sung, sửa đổi Điều lệ tổ chức bảo hiểm tương hỗ: Đại hôi toàn thể thành viên quyết định. Trong đó, cơ chế biểu quyết của các thành viên quy định tại Điều lệ của tổ chức bảo hiểm tương hỗ phải đảm bảo nguyên tắc công bằng, công khai, dân chủ. Đồng thời, tổ chức bảo hiểm tương hỗ phải báo cáo Bộ Tài chính khi có sự sửa đổi, bổ sung Điều lệ.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về Luật kinh doanh bảo hiểm

Luật Hoàng Anh