Giao kết hợp đồng bảo hiểm con người cho trường hợp chết như thế nào?

Hợp đồng bảo hiểm con người

Theo Khoản 1 Điều 12 Luật kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10 ngày 09/12/2000, sửa đổi, bổ sung năm 2010, 2019:

“Điều 12. Hợp đồng bảo hiểm

1. Hợp đồng bảo hiểm là sự thoả thuận giữa bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm, theo đó bên mua bảo hiểm phải đóng phí bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm phải trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng hoặc bồi thường cho người được bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.”

Theo đó, hợp đồng bảo hiểm là sự thỏa thuận giữa hai chủ thể trao đổi quyền và nghĩa vụ tương ứng, một bên (bên mua bảo hiểm) trả phí bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm, bên còn lại (doanh nghiệp bảo hiểm) có trách nhiệm bảo hiểm, thanh toán tiền bảo hiểm hoặc bồi thường khi xảy ra sự kiện bảo hiểm (sự kiện bảo hiểm là sự kiện pháp lý mà khi xảy ra, doanh nghiệp bảo hiểm phải tiến hành thanh toán cho bên được bảo hiểm một khoản tiền bảo hiểm hoặc khoản bồi thường nhất định theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm). Hợp đồng bảo hiểm con người là một trong các loại hợp đồng bảo hiểm.

Luật kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10 ngày 09/12/2000, sửa đổi, bổ sung năm 2010, 2019 không có quy định về khái niệm hợp đồng bảo hiểm con người, tuy nhiên, có thể hiểu rằng hợp đồng bảo hiểm là loại hợp đồng gắn liền với yếu tố con người, tức tính mạng, sức khỏe, giá trị vật chất gắn liền với thân thể con người. Theo như vậy, các đối tượng của hợp đồng bảo hiểm con người phải là các đối tượng gắn liền với thân thể của một cá nhân (không phải tổ chức) và không thể thay thế bởi một đối tượng khác, cũng khó có khả năng khắc phục nếu rủi ro gây nên hậu quả đối với các đối tượng này.

Giao kết hợp đồng bảo hiểm con người cho trường hợp chết

Hợp đồng bảo hiểm con người cho trường hợp chết là trường hợp hợp đồng bảo hiểm có đối tượng là tính mạng con người, sự kiện bảo hiểm là sự kiện chết của một cá nhân (con người).

Điều kiện mua bảo hiểm con người cho trường hợp chết của người khác

- Đối với trường hợp bảo hiểm con người cho chính người mua bảo hiểm: Không yêu cầu điều kiện ngoài điều kiện giao kết chung cho hợp đồng bảo hiểm

- Đối với trường hợp bảo hiểm con người cho người khác (không phải người mua bảo hiểm): Khi bên mua bảo hiểm giao kết hợp đồng bảo hiểm con người cho trường hợp chết của người khác thì phải được người đó đồng ý bằng văn bản, trong đó ghi rõ số tiền bảo hiểm và người thụ hưởng (Theo Khoản 1 Điều 38 Luật kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10 ngày 09/12/2000, sửa đổi, bổ sung năm 2010, 2019), do người thụ hưởng chắc chắn không phải là người được bảo hiểm, và việc bảo hiểm con người cho trường hợp chết liên quan trực tiếp đến nhân thân (tính mạng) của người được bảo hiểm nên phải có sự đồng ý của người này thì mới được thực hiện giao kết hợp đồng.

Ngoài ra, khi thay đổi người thụ hưởng (tổ chức, cá nhân được bên mua bảo hiểm chỉ định để nhận tiền bảo hiểm theo hợp đồng bảo hiểm con người) thì phải có sự đồng ý bằng văn bản của bên mua bảo hiểm, bởi bên mua bảo hiểm là một trong hai bên tham gia hợp đồng bảo hiểm, cũng là bên quyết định người thụ hưởng trong hợp đồng bảo hiểm.

Các trường hợp không được giao kết hợp đồng bảo hiểm con người cho trường hợp chết

Theo Khoản 2 Điều 38 Luật kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10 ngày 09/12/2000, sửa đổi, bổ sung năm 2010, 2019, có 02 trường hợp không được giao kết hợp đồng bảo hiểm con người cho trường hợp chết của những người sau đây:

a. Người dưới 18 tuổi, trừ trường hợp cha, mẹ hoặc người giám hộ của người đó đồng ý bằng văn bản

Người dưới 18 tuổi là người chưa thành niên, chưa có đủ năng lực hành vi dân sự, chưa thể tự mình giao kết hợp đồng bảo hiểm con người, đồng thời cũng không thể tự quyết định vấn đề bảo hiểm đối tượng liên quan đến con người của bản thân (tính mạng, sức khỏe, tuổi thọ,…) nếu không có sự đồng ý của cha, mẹ (người đại diện theo pháp luật) hoặc người giám hộ. Việc đồng ý phải được thể hiện rõ bằng văn bản.

b. Người đang mắc bệnh tâm thần

Người mắc bệnh tâm thần là người mắc bệnh lý do rối loạn hoạt động của não bộ, gây những biến đổi thất thường về lời nói, hành vi, ý tưởng,… Người mắc bệnh tâm thần là người mất năng lực hành vi dân sự (nếu bị Tòa án tuyên mất năng lực hành vi dân sự) nên không thể tự quyết định vấn đề bảo hiểm cho các đối tượng sức khỏe, tính mạng, tuổi thọ và có thể bị lợi dụng để người thụ hưởng hưởng tiền bảo hiểm sau khi chết.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về Luật kinh doanh bảo hiểm

Luật Hoàng Anh