Nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm như thế nào?

Theo Khoản 2 Điều 18 Luật Kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10 ngày 09/12/2000, bên mua bảo hiểm có 06 nghĩa vụ trong giao kết và thực hiện hợp đồng bảo hiểm, bao gồm:

Đóng phí bảo hiểm đầy đủ, theo thời hạn và phương thức đã thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm

Phí bảo hiểm là phí mà người, tổ chức tham gia bảo hiểm phải trả cho doanh nghiệp bảo hiểm để doanh nghiệp bảo hiểm nhận trách nhiệm trên phần rủi ro được bảo hiểm. Bên mua bảo hiểm có trách nhiệm thanh toán phí bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm. Trong đó bao gồm:

- Thanh toán đầy đủ theo thỏa thuận trong hợp đồng (phù hợp với phạm vi bảo hiểm, điều kiện bảo hiểm, trách nhiệm bảo hiểm quy định trong hợp đồng bảo hiểm)

- Thanh toán theo đúng thời hạn và phương thức thanh toán thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm.

Kê khai đầy đủ, trung thực mọi chi tiết có liên quan đến hợp đồng bảo hiểm theo yêu cầu của doanh nghiệp bảo hiểm

Trên thực tế, các bên đều phải cung cấp đầy đủ, trung thực thông tin liên quan đến việc giao kết và thực hiện hợp đồng, bao gồm cả bên nhận bảo hiểm (doanh nghiệp bảo hiểm) và bên được bảo hiểm (bên mua bảo hiểm, cá nhân, tổ chức được bảo hiểm). Nghĩa vụ cung cấp thông tin liên quan đến việc giao kết và thực hiện hợp đồng của bên này chính là đảm bảo quyền và quyền lợi cho bên còn lại. Do đó, một bên có quyền yêu cầu bên còn lại cung cấp đầy đủ, trung thực thông tin liên quan đến việc giao kết và thực hiện hợp đồng bảo hiểm. Các thông tin mà doanh nghiệp bảo hiểm có thể yêu cầu bên mua bảo hiểm cung cấp đầy đủ, trung thực bao gồm:

- Thông tin chứng minh tư cách cá nhân, tổ chức của bên mua bảo hiểm (tên, địa chỉ, số fax, số điện thoại, email, mã số đăng ký kinh doanh

- Thông tin về các rủi ro liên quan đến đối tượng cần được bảo hiểm

- Thông tin về đối tượng cần được bảo hiểm (xác định rõ đối tượng cần được bảo hiểm…)

-…

Khi nhận được yêu cầu của doanh nghiệp bảo hiểm, bên mua bảo hiểm có trách nhiệm kê khai đầy đủ, trung thực mọi chi tiết có liên quan đến hợp đồng bảo hiểm theo yêu cầu của doanh nghiệp bảo hiểm.

Thông báo những trường hợp có thể làm tăng rủi ro hoặc làm phát sinh thêm trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm trong quá trình thực hiện hợp đồng bảo hiểm theo yêu cầu của doanh nghiệp bảo hiểm

Trong quá trình thực hiện hợp đồng, các yếu tố khách quan như kinh tế - xã hội, dẫn đến có sự thay đổi những yêu tố làm cơ sở để tính phí bảo hiểm, dẫn đến tăng các rủi ro được bảo hiểm thì doanh nghiệp bảo hiểm, hoặc làm phát sinh thêm trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm thì bên mua bảo hiểm có trách nhiệm thông báo những trường hợp này theo yêu cầu của bên nhận bảo hiểm, nhằm đảm bảo các bên có thể tiến hành thỏa thuận tiếp về các nghĩa vụ và quyền của nhau một cách phù hợp trong thời gian còn lại thực hiện hợp đồng bảo hiểm.

Thông báo cho doanh nghiệp bảo hiểm về việc xảy ra sự kiện bảo hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm

Một trong những quyền quan trọng nhất đối với bên mua bảo hiểm là được bảo hiểm đối với các đối tượng đã được thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm (sức khỏe, tính mạng, tài sản, trách nhiệm dân sự). Khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, bên mua bảo hiểm phải được bên bảo hiểm thanh toán trong phạm vi trách nhiệm như đã thỏa thuận với phương thức thanh toán như trong hợp đồng bảo hiểm. Tuy nhiên, khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, phía doanh nghiệp bảo hiểm không thể biết được sự kiện bảo hiểm đã xảy ra nếu không có thông báo và yêu cầu của bên mua bảo hiểm. Suy ra, bên mua bảo hiểm có trách nhiệm thông báo cho doanh nghiệp bảo hiểm về việc xảy ra sự kiện bảo hiểm theo thỏa thuận hợp đồng bảo hiểm, để bên doanh nghiệp bảo hiểm thực hiện các nghĩa vụ của mình sau thời điểm phát sinh trách nhiệm.

Nếu bên mua bảo hiểm không thông báo kịp thời thì bên doanh nghiệp bảo hiểm có thể từ chối thanh toán (do có thể rơi vào trường hợp quy định trong điều khoản loại trừ trách nhiệm), dẫn đến ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích của bên mua bảo hiểm.

Áp dụng các biện pháp đề phòng, hạn chế tổn thất theo quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm và các quy định khác của pháp luật có liên quan

Các bên có quyền thực hiện biện pháp đề phòng, hạn chế tổn thất theo quy định của pháp luật và yêu cầu bên còn lại cũng áp dụng các biện pháp đề phòng, hạn chế tổn thất theo quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm và pháp luật có liên quan. Bên được yêu cầu có trách nhiệm lên kế hoạch, áp dụng các biện pháp đề phòng, hạn chế tổn thất để đảm bảo quá trình thực hiện hợp đồng bảo hiểm một cách an toàn, hiệu quả.

Các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật

Các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật có thể bao gồm:

- Các nghĩa vụ phát sinh trong quá trình thực hiện hợp đồng bảo hiểm, thực hiện thủ tục hành chính liên quan đến bảo hiểm

- Các nghĩa vụ của chủ thể mua bảo hiểm (cá nhân, tổ chức mua bảo hiểm) trong những lĩnh vực khác như hàng hải, thương mại, doanh nghiệp, dân sự,…

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về Luật kinh doanh bảo hiểm

Luật Hoàng Anh