Nghĩa vụ của tổ chức bảo hiểm tương hỗ như thế nào?

Tổ chức bảo hiểm tương hỗ

Theo Điều 70 Luật Kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10 ngày 09/12/2000, sửa đổi, bổ sung năm 2010, năm 2019: Tổ chức bảo hiểm tương hỗ là tổ chức có tư cách pháp nhân được thành lập để kinh doanh bảo hiểm nhằm tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau giữa các thành viên. Thành viên tổ chức bảo hiểm tương hỗ vừa là chủ sở hữu vừa là bên mua bảo hiểm.

Theo đó:

- Tổ chức bảo hiểm tương hỗ là tổ chức, được thành lập theo quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm: Tổ chức bảo hiểm tương hỗ được thành lập nếu được cấp Giấy phép thành lập và hoạt động. Tuy nhiên, trước khi đề nghị cấp Giấy phép thành lập và hoạt động, các thành viên sáng lập phải giao kết hợp đồng phục vụ cho việc thành lập tổ chức bảo hiểm tương hỗ.

- Tổ chức bảo hiểm tương hỗ có tư cách pháp nhân: Có tài khoản ngân hàng riêng (có tài sản độc lập), có trụ sở riêng, có khả năng chịu trách nhiệm dân sự, hình sự đối với hoạt động của chính tổ chức bảo hiểm tương hỗ.

- Mục đích thành lập tổ chức là nhằm tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau giữa các thành viên: Khác với doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, chi nhánh nước ngoài, tổ chức bảo hiểm tương hỗ không được thành lập dựa trên mục đích thu lợi nhuận qua hoạt động kinh doanh bảo hiểm, mà được thành lập nhằm hỗ trợ các thành viên trong tổ chức. Ở đặc điểm này, tổ chức bảo hiểm tương hỗ giống với các tổ chức nghề nghiệp hơn so với các doanh nghiệp, chi nhánh nước ngoài.

- Thành viên tổ chức bảo hiểm tương hỗ: Thành viên tổ chức bảo hiểm tương hỗ là chủ thể vừa là chủ sở hữu của tổ chức bảo hiểm tương hỗ (các chủ sở hữu chia sẽ trách nhiệm và nghĩa vụ đối với tổ chức bảo hiểm tương hỗ), vừa là bên mua bảo hiểm (tổ chức, cá nhân giao kết hợp đồng giao kết hợp đồng bảo hiểm với doanh nghiệp bảo hiểm và đóng phí bảo hiểm)

Nghĩa vụ của tổ chức bảo hiểm tương hỗ

Theo Điều 4 Nghị định số 18/2005/NĐ-CP ngày 24/02/2005 của Chính phủ, tổ chức bảo hiểm tương hỗ có 07 nghĩa vụ sau:

Kinh doanh trong phạm vi, địa bàn và nghiệp vụ được quy định trong Giấy phép thành lập và hoạt động

Giống với các tổ chức kinh doanh bảo hiểm khác, tổ chức bảo hiểm tương hỗ cần phải được cấp Giấy phép để được hoạt động. Nội dung chính của Giấy phép bao gồm phạm vi, địa bàn (vì tổ chức bảo hiểm tương hỗ có thành viên hoạt động trên cùng một địa bàn nhất định) và nghiệp vụ được tổ chức bảo hiểm tương hỗ lựa chọn để thực hiện (do không có tổ chức kinh doanh bảo hiểm nào được thực hiện tất cả các loại nghiệp vụ bảo hiểm).

Tuân thủ các quy định của pháp luật về chế độ kế toán, tài chính

Cũng giống như các tổ chức kinh doanh bảo hiểm khác, tổ chức bảo hiểm tương hỗ có nguồn thu cũng như có các nghĩa vụ tài chính đối với các chủ thể khác về tài chính. Vì vậy tổ chức bảo hiểm tương hỗ cũng phải tuân thủ các quy định của pháp luật về chế độ kế toán, tài chính trong hoạt động quản lý quỹ, phí bảo hiểm của thành viên cũng như các khoản tiền giao dịch với các chủ thể khác.

Bảo toàn và phát triển vốn kinh doanh theo quy định của pháp luật

Hoạt động kinh doanh bảo hiểm có nhiều rủi ro nên việc bảo toàn vốn là vô cùng quan trọng. Đối với mỗi loại hình doanh nghiệp bảo hiểm thì đều có vốn pháp định, đối với tổ chức bảo hiểm tương hỗ thì phí bảo hiểm đóng góp bởi thành viên được sử dụng để thực hiện đầu tư, phát triển nguồn quỹ từ khoản đóng góp từ các thành viên. Vì vậy, hoạt động đầu tư của tổ chức bảo hiểm tương hỗ cũng phải bảo đảm phần phí đóng của các thành viên và phát triển vốn kinh doanh theo quy định của pháp luật.

Chịu trách nhiệm về các khoản nợ và các nghĩa vụ tài chính khác của tổ chức trong phạm vi tài sản của tổ chức bảo hiểm tương hỗ

Tổ chức bảo hiểm tương hỗ có tư cách pháp nhân nên phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ và các nghĩa vụ khác của tổ chức trong phạm vi tài sản của tổ chức bảo hiểm tương hỗ. Theo đó, đối với các khoản nợ, các nghĩa vụ tài chính, tổ chức bảo hiểm tương hỗ phải tài sản thuộc sở hữu của mình (từ phí thành viên đóng, từ doanh thu của hoạt động kinh doanh, từ các giao dịch, từ hoạt động đầu tư) để thanh toán.

Bảo đảm các quyền của thành viên và thực hiện các cam kết đối với thành viên của tổ chức bảo hiểm tương hỗ

Tổ chức bảo hiểm tương hỗ có trách nhiệm đối với thành viên như trách nhiệm của bên nhận bảo hiểm đối với bên mua bảo hiểm và đối với chủ sở hữu của chính tổ chức bảo hiểm tương hỗ (do thành viên của tổ chức bảo hiểm tương hỗ vừa là chủ sở hữu vừa là bên mua bảo hiểm). Các quyền này được tổ chức bảo hiểm tương hỗ tham gia bảo hiểm cam kết vào thời điểm thành viên tham gia vào tổ chức bảo hiểm tương hỗ.

Nộp thuế và thực hiện các nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật

Nộp thuế là nghĩa vụ cơ bản của chủ thể kinh doanh bảo hiểm đối với Nhà nước nhằm đảm bảo quản lý trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm. Không chỉ các doanh nghiệp bảo hiểm, tổ chức bảo hiểm tương hỗ - một chủ thể thực hiện hoạt động kinh doanh bảo hiểm cũng phải nộp thuế định kỳ hằng năm tới Bộ Tài chính theo quy định của pháp luật về thuế.

Các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật

Các nghĩa vụ khác phụ thuộc vào tư cách chủ thể của tổ chức bảo hiểm tương hỗ trong các quan hệ pháp luật khác nhau, ví dụ, quan hệ giữa bên tái bảo hiểm và bên nhận tái bảo hiểm, quan hệ giữa tổ chức với tổ chức khác,...

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về Luật kinh doanh bảo hiểm

Luật Hoàng Anh