Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của tổ chức bảo hiểm tương hỗ như thế nào?

Tổ chức bảo hiểm tương hỗ

Theo Điều 70 Luật Kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10 ngày 09/12/2000, sửa đổi, bổ sung năm 2010, năm 2019: Tổ chức bảo hiểm tương hỗ là tổ chức có tư cách pháp nhân được thành lập để kinh doanh bảo hiểm nhằm tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau giữa các thành viên. Thành viên tổ chức bảo hiểm tương hỗ vừa là chủ sở hữu vừa là bên mua bảo hiểm.

Theo đó:

- Tổ chức bảo hiểm tương hỗ là tổ chức, được thành lập theo quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm: Tổ chức bảo hiểm tương hỗ được thành lập nếu được cấp Giấy phép thành lập và hoạt động. Tuy nhiên, trước khi đề nghị cấp Giấy phép thành lập và hoạt động, các thành viên sáng lập phải giao kết hợp đồng phục vụ cho việc thành lập tổ chức bảo hiểm tương hỗ.

- Tổ chức bảo hiểm tương hỗ có tư cách pháp nhân: Có tài khoản ngân hàng riêng (có tài sản độc lập), có trụ sở riêng, có khả năng chịu trách nhiệm dân sự, hình sự đối với hoạt động của chính tổ chức bảo hiểm tương hỗ.

Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của tổ chức bảo hiểm tương hỗ

Theo Điều 2 Nghị định số 18/2005/NĐ-CP ngày 24/02/2005 của Chính phủ, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của tổ chức bảo hiểm tương hỗ bao gồm:

Tổ chức bảo hiểm tương hỗ là tổ chức có tư cách pháp nhân được thành lập để kinh doanh bảo hiểm nhằm mục đích tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau giữa các thành viên là các tổ chức, cá nhân Việt Nam hoạt động trong cùng một lĩnh vực, ngành nghề hoặc sinh sống trên cùng một địa bàn và có cùng loại rủi ro

Tổ chức bảo hiểm tương hỗ cũng có tư cách pháp nhân như doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, tuy nhiên mục đích hoạt động của tổ chức bảo hiểm tương hỗ là nhằm tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau (qua hoạt động kinh doanh bảo hiểm), khác với 02 chủ thể trên (chỉ nhằm mục đích tìm kiếm lợi nhuận từ doanh thu của hoạt động kinh doanh bảo hiểm).

Các thành viên của tổ chức bảo hiểm tương hỗ phải là chủ thể tổ chức, cá nhân Việt Nam, cùng hoạt động trong một lĩnh vực (như bảo hiểm, môi giới bảo hiểm) trên cùng một địa bàn (như tại thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh). Do đó, các chi nhánh nước ngoài của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước tại Việt Nam không được tham gia vào tổ chức bảo hiểm tương hỗ.

Để phân biệt với các chủ thể khác, thể hiện rõ tính chất tương hỗ của tổ chức bảo hiểm tương hỗ, tên của tổ chức bảo hiểm tương hỗ phải thể hiện rõ tính chất tương hỗ và phải có cụm từ “Bảo hiểm tương hỗ”, viết tắt là “BHTH”.

Thành viên của tổ chức bảo hiểm tương hỗ vừa là bên mua bảo hiểm vừa là chủ sở hữu của tổ chức bảo hiểm tương hỗ

Tư cách thành viên của tổ chức bảo hiểm tương hỗ:

- Chủ sở hữu của tổ chức bảo hiểm tương hỗ: Chủ sở hữu của tổ chức bảo hiểm tương hỗ phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ, khoản lỗ của tổ chức bảo hiểm tương hỗ trong phạm vi số phí bảo hiểm đã đóng cho tổ chức bảo hiểm tương hỗ.

- Bên mua bảo hiểm đối với tổ chức bảo hiểm tương hỗ: Bên mua bảo hiểm là tổ chức, cá nhân giao kết hợp đồng giao kết hợp đồng bảo hiểm và đóng phí bảo hiểm với tổ chức bảo hiểm tương hỗ, đồng thời phải thực hiện các nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm trong quan hệ bảo hiểm này.

Theo đó, thành viên của tổ chức bảo hiểm tương hỗ vừa chịu trách nhiệm về tài chính của tổ chức bảo hiểm tương hỗ, cũng vừa là bên được bảo hiểm, thực hiện các nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm đối với tổ chức bảo hiểm tương hỗ, dựa trên phí đóng vào tổ chức và hợp đồng bảo hiểm đã giao kết.

Các thành viên tổ chức bảo hiểm tương hỗ đều có quyền tham gia quản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động của tổ chức bảo hiểm tương hỗ

Do các thành viên của tổ chức bảo hiểm tương hỗ có tư cách chủ sở hữu đối với tổ chức bảo hiểm tương hỗ, nói cách khác là đồng sở hữu đối với tổ chức bảo hiểm tương hỗ, nên cũng có quyền tham gia quản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động của tổ chức này.

Hoạt động quản lý, kiểm tra, giám sát được thực hiện theo điều lệ, nội quy, quy chế của tổ chức bảo hiểm tương hỗ và quy định của pháp luật.

Tổ chức bảo hiểm tương hỗ chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động kinh doanh trong phạm vi vốn và tài sản của mình

Do tổ chức bảo hiểm tương hỗ được thành lập với tư cách pháp nhân, nên phải tự chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động kinh doanh trong phạm vi vốn và tài sản của mình. Ngoài ra, thành viên phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ, khoản lỗ của tổ chức bảo hiểm tương hỗ trong phạm vi số phí bảo hiểm đã đóng cho tổ chức bảo hiểm tương hỗ. Tuy nhiên, phí đóng của thành viên cũng là tài sản của tổ chức bảo hiểm tương hỗ.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về Luật kinh doanh bảo hiểm

Luật Hoàng Anh