Tiêu chuẩn thành viên Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên, Trưởng Ban kiểm soát, Kiểm soát viên, Trưởng Ban kiểm toán nội bộ DN bảo hiểm, môi giới bảo hiểm như thế nào?

Thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên, Trưởng Ban kiểm soát, Kiểm soát viên, Trưởng Ban kiểm toán nội bộ của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm là các chức vụ quan trọng tại doanh nghiệp bảo hiểm, môi giới bảo hiểm. Vì vậy để được đảm nhận các chức vụ này, các chủ thể phải thỏa mãn các tiêu chuẩn nhất định.

Tiêu chuẩn chung của người quản trị, điều hành

Thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên, Trưởng Ban kiểm soát, Kiểm soát viên, Trưởng Ban kiểm toán nội bộ của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm là một số trong các chức vụ của người quản trị, điều hành (dựa trên quy định tại Điều 25 Nghị định số 73/2016/NĐ-CP ngày 01/07/2016 của Chính phủ). Do đó, trước khi thỏa mãn các điều kiện riêng thì các chủ thể này phải thỏa mãn các điều kiện của người quản trị, điều hành.

Theo Khoản 1 Điều 27 và Điều 26 Nghị định số 73/2016/NĐ-CP ngày 01/07/2016 của Chính phủ, tiêu chuẩn chung của người quản trị, điều hành là tiêu chuẩn đầu tiên mà Thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên, Trưởng Ban kiểm soát, Kiểm soát viên, Trưởng Ban kiểm toán nội bộ của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm phải thỏa mãn, bao gồm:

a. Không thuộc các đối tượng bị cấm quản lý doanh nghiệp

Các đối tượng bị cấm quản lý doanh nghiệp, theo Điều 17 Luật Doanh nghiệp số 59/2020/QH14 ngày 17/06/2020, bao gồm:

- Cơ quan Nhà nước, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân sử dụng tài sản Nhà nước để thành lập doanh nghiệp kinh doanh thu lợi riêng cho cơ quan, đơn vị mình

- Cán bộ, công chức, viên chức (theo Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức)

- Sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòng trong các cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam; sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp, công nhân công an trong các cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân Việt Nam, trừ người được cử làm đại diện theo ủy quyền để quản lý phần vốn góp của Nhà nước tại doanh nghiệp hoặc quản lý tại doanh nghiệp nhà nước

- Cán bộ lãnh đạo, quản lý nghiệp vụ trong doanh nghiệp Nhà nước, trừ người được cử làm đại diện theo ủy quyền để quản lý phần vốn góp của Nhà nước tại doanh nghiệp khác

- Người chưa thành niên; người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; người bị mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; tổ chức không có tư cách pháp nhân

- Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị tạm giam, đang chấp hành hình phạt tù, đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở cai nghiện bắt buộc, cơ sở giáo dục bắt buộc hoặc đang bị Tòa án cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định; các trường hợp khác theo quy định của Luật Phá sản, Luật Phòng, chống tham nhũng

- Tổ chức là pháp nhân thương mại bị cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định theo quy định

b. Trong 03 năm liên tục trước thời điểm được bổ nhiệm, đảm bảo các điều kiện sau:

- Không bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm với hình thực bị buộc bãi nhiệm chức danh quản trị, điều hành đã được Bộ Tài chính chấp thuận hoặc buộc đình chỉ chức danh đã được doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, chi nhánh nước ngoài bổ nhiệm

Hình thức bãi nhiệm là hình thức buộc thôi giữ chức vụ trước khi hết nhiệm kỳ đối với người được giao giữ chức vụ có hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm về phẩm chất đạo đức, được cho là không xứng đáng giữ chức vụ được giao. Tương tự đối với trường hợp buộc đình chỉ chức danh, là trường hợp cấp trên hoặc người có thẩm quyền đình chỉ không cho một cá nhân tiếp tục thực hiện công việc, nhiệm vụ tương ứng với chức danh của người đó.

Đối với những người được xác định không đủ phẩm chất đạo đức, khả năng không chấp hành pháp luật cao, thì không được giữ các chức vụ quan trọng, đặc biệt là không được là người quản trị, điều hành.

- Không bị xử lý kỷ luật dưới hình thức sa thải do vi phạm quy trình nội bộ về khai thác, giám định, bồi thường, kiểm soát nội bộ, quản lý tài chính và đầu tư, quản lý chương trình tái bảo hiểm trong doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh nước ngoài hoặc quy trình nghiệp vụ môi giới bảo hiểm, kiểm soát nội bộ, qu tắc đạo đức nghề nghiệp trong doanh nghiệp môi giới bảo hiểm

Người bị xử lý kỷ luật dưới hình thức sa thải (hình thức kỷ luật cao nhất) thì mức độ vi phạm quy trình nội bộ về khai thác, giám định, bồi thường, kiểm soát nội bộ, quản lý tài chính và đầu tư, quản lý chương trình tái bảo hiểm phải ở mức cực kỳ nghiêm trọng. Đối với các cá nhân đã có các hành vi vi phạm nghiêm trọng gây ảnh hưởng, thiết hại đến doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, chi nhánh nước ngoài (kể cả chỉ hoạt động trong cùng lĩnh vực) thì xét về tư cách đạo đức và uy tín đều không thể đảm nhận các chức vụ của người quản trị, điều hành.

- Không trực tiếp liên quan đến vụ án đã bị cơ quan có thẩm quyền khởi tố theo quy định pháp luật tại thời điểm được bổ nhiệm

Người trực tiếp liên quan đến các vụ án là đương sự, người làm chứng, người bị hại,… Các vụ án bị cơ quan có thẩm quyền khởi tố tức là đang trong quá trình tố tụng hình sự, những cá nhân trực tiếp liên quan đến vụ án có thể vướng vào nhiều vấn đề, có nguy cơ không thể thực hiện các nhiệm vụ với tư cách người quản trị, người điều hành.

Các tiêu chuẩn riêng dành cho thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên, Trưởng Ban kiểm soát, Kiểm soát viên, Trưởng Ban kiểm toán nội bộ doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm

Theo Khoản 2, Khoản 3, Khoản 4, Khoản 5 Điều 27 Nghị định số 73/2016/NĐ-CP ngày 01/07/2016 của Chính phủ, ngoài các điều kiện chung, các chủ thể trên còn phải thỏa mãn các điều kiện riêng như sau:

a. Có bằng đại học hoặc trên đại học

Các bằng đại học hoặc trên đại học phải được cơ sở đào tạo chính quy cấp, có giá trị pháp lý và giá trị chứng minh trình độ học vấn và chuyên ngành học tập của các cá nhân.

b. Có kinh nghiệm làm việc

- Đối với Chủ tịch Hội đồng quản trị: Trực tiếp làm việc trong lĩnh vực bảo hiểm, tài chính, ngân hàng tối thiểu 05 năm

- Đối với thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng thành viên, Trưởng Ban kiểm soát, Kiểm soát viên (trường hợp doanh nghiệp không phải lập Ban kiểm soát), Trưởng Ban kiểm toán nội bộ: Cần thỏa mãn một trong 02 điều kiện.

+ Trực tiếp làm việc trong lĩnh vực bảo hiểm, tài chính, ngân hàng tối thiểu 03 năm

+ Có kinh nghiệm quản lý điều hành tối thiểu 03 năm tại doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bảo hiểm, tài chính, ngân hàng.

b. Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát (đối với công ty cổ phần) phải đảm bảo số thành viên thường trú tại Việt Nam theo quy định của Luật doanh nghiệp và Điều lệ công ty

Theo Khoản 1 Điều 154 Luật Doanh nghiệp số 59/2020/QH14 ngày 17/06/2020, số lượng thành viên Hội đồng quản trị được giới hạn từ 03 đến 11 thành viên.

Theo Khoản 1 Điều 65 Luật Doanh nghiệp số 59/2020/QH14 ngày 17/06/2020, Ban kiểm soát có từ 01 đến 05 Kiểm soát viên. Nếu doanh nghiệp chỉ có 01 Kiểm soát viên thì người này đồng thời là Trưởng Ban Kiểm soát và đáp ứng các tiêu chuẩn của Trưởng Ban kiểm soát.

Ngoài các điều kiện trên, Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát phải thỏa mãn số lượng theo Điều lệ doanh nghiệp quy định.

c. Trưởng Ban kiểm soát, Kiểm soát viên (trưởng hợp doanh nghiệp không phải lập Ban kiểm soát) phải làm việc chuyên trách tại doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm

Khác với nhiều chức vụ khác, Trưởng Ban kiểm soát, Kiểm soát viên (trưởng hợp doanh nghiệp không phải lập Ban kiểm soát) không được làm việc theo chế độ kiêm nhiệm (cùng đảm nhận nhiều chức vụ) tại doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm. Thay vào đó, khi một người là Trưởng Ban kiểm soát, Kiểm soát viên (trưởng hợp doanh nghiệp không phải lập Ban kiểm soát) thì người này chỉ được giữ mình chức vụ đó cho đến khi luân chuyển sang vị trí khác hoặc dừng làm việc cho doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm.

Nguyên nhân do đây là những người đứng đầu Ban hoặc người thực hiện hoạt động kiểm soát tài chính của doanh nghiệp, nếu đảm nhận nhiều chức vụ có thể xảy ra 02 vấn đề:

- Người này không thể thực hiện tốt tất cả các nhiệm vụ do quá nhiều nhiệm vụ tại chế độ kiêm nhiệm

- Người này có thể lạm dụng quyền hạn ở nhiều chức vụ để trục lợi.

Do vậy, Trưởng Ban kiểm soát, Kiểm soát viên (trưởng hợp doanh nghiệp không phải lập Ban kiểm soát) phải làm việc chuyên trách tại doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về Luật kinh doanh bảo hiểm

Luật Hoàng Anh