Trợ cấp một lần khi nghỉ hưu đối với người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện như thế nào?

1. Điều kiện hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu đối với người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện

Theo Khoản 1 Điều 75 Luật bảo hiểm xã hội số 58/2014/QH13 ngày 20/11/2014:

“Điều 75. Trợ cấp một lần khi nghỉ hưu

1. Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.”

Số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% được xác định như sau:

a. Người lao động hưởng lương hưu từ ngày 01/01/2016 đến trước 01/01/2018

Trong khoảng thời gian này, theo Khoản 1 Điều 74 Luật bảo hiểm xã hội số 58/2014/QH13 ngày 20/11/2014, mức 45% tương ứng với 15 năm, sau đó cứ mỗi năm tăng thêm 2% (đối với người lao động nam) và 3% (đối với người lao động nữ).

Suy ra:

- Đối với người lao động nam: tỷ lệ 75% tương ứng với 30 năm đóng bảo hiểm xã hội

- Đối với người lao động nữ: tỷ lệ 75% tương ứng với 25 năm đóng bảo hiểm xã hội

b. Người lao động hưởng lương hưu từ ngày 01/01/2018 trở đi

Theo Khoản 2 Điều 74 Luật bảo hiểm xã hội số 58/2014/QH13 ngày 20/11/2014:

(i) Đối với người lao động nam

Qua từng năm, số năm đóng bảo hiểm xã hội của người lao động nam tương ứng với tỷ lệ 45% có sự thay đổi, sau khi đạt số năm tương ứng với 45% thì mỗi năm được tăng thêm 2% tỷ lệ. Nên:

- Nghỉ hưu vào năm 2018 thì năm tương ứng với 45% là 16 năm, suy ra tỷ lệ 75% tương ứng với 31 năm đóng bảo hiểm xã hội

- Nghỉ hưu vào năm 2019 thì năm tương ứng với 45% là 17 năm, suy ra tỷ lệ 75% tương ứng với 32 năm đóng bảo hiểm xã hội

- Nghỉ hưu vào năm 2020 thì năm tương ứng với 45% là 18 năm, suy ra tỷ lệ 75% tương ứng với 33 năm đóng bảo hiểm xã hội

- Nghỉ hưu vào năm 2021 thì năm tương ứng với 45% là 19 năm, suy ra tỷ lệ 75% tương ứng với 34 năm đóng bảo hiểm xã hội

- Nghỉ hưu từ năm 2022 trở đi thì năm tương ứng với 45% là 20 năm, suy ra tỷ lệ 75% tương ứng với 35 năm đóng bảo hiểm xã hội

(ii) Đối với người lao động nữ

Tỷ lệ 45% tương ứng với 15 năm, sau 15 năm mỗi năm được tăng thêm 2%. Suy ra tỷ lệ 75% tương ứng với 30 năm đóng bảo hiểm xã hội

Như vậy, chỉ cần người lao động đạt cao hơn số năm đóng bảo hiểm xã hội nêu trên cho từng trường hợp thì được hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, ngoài mức lương hưu mà người lao động được hưởng.

2. Mức trợ cấp một lần

Theo Khoản 2 Điều 75 Luật bảo hiểm xã hội số 58/2014/QH13 ngày 20/11/2014, mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân thu thập tháng đóng bảo hiểm xã hội. Suy ra:

Mức trợ cấp một lần = (Số năm người lao động đóng bảo hiểm xã hội – Số năm tương ứng với tỷ lệ 75%) x (0,5 x Bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội)

Trong đó:

- Bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội là bình quân thu nhập của toàn bộ tháng mà người lao động đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện.

- Mức thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội được điều chỉnh trên chỉ số giá tiêu dùng qua từng thời kỳ, và bằng thu nhập hằng tháng đóng bảo hiểm xã hội của từng năm nhân với mức điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội của năm tương ứng. Tức là mức thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội để xác định bình quân thu nhập tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội luôn có sự thay đổi theo sự điều chỉnh của từng năm.

- Số năm người lao động đóng bảo hiểm là số năm từ khi người lao động tham gia bảo hiểm xã hội đến khi người lao động dừng đóng bảo hiểm xã hội, không bao gồm thời gian bảo lưu đóng bảo hiểm xã hội.

- Số năm tương ứng với tỷ lệ 75% được nêu trong phần 1

Ví dụ:

Người lao động nam A tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được 35 năm, đến năm 2021 người lao động hưởng lương hưu. Do ra tỷ lệ 75% tương ứng với 34 năm đóng bảo hiểm xã hội tại năm 2021 nên người lao động A được hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu. Giả sử bình quân thu nhập đóng bảo hiểm xã hội là 10.000.000 Đồng.

Mức trợ cấp một lần = (35 - 34) x (0,5 x 10.000.000) = 5.000.000 (Đồng)

Người lao động nữ B tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được 35 năm, đến năm 2021 người lao động hưởng lương hưu. Do tỷ lệ 75% tương ứng với 30 năm đóng bảo hiểm xã hội đối với người lao động nữ tại thời điểm năm 2021 nên người lao động B được hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu. Giả sử bình quân thu nhập đóng bảo hiểm xã hội là 10.000.000 Đồng.

Mức trợ cấp một lần = (35 - 30) x (0,5 x 10.000.000) = 25.000.000 (Đồng)

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về Luật bảo hiểm xã hội

Luật Hoàng Anh