Bên thuê vận chuyển tài sản có nghĩa vụ gì?

1.Căn cứ pháp lý

Bên thuê vận chuyển có thể là cá nhân, tổ chức có nhu cầu chuyên chở tài sản đến một địa điểm nhất định. Bên thuê vận chuyển phải thực hiện nghĩa vụ phù hợp nhằm đảm bảo lợi ích cho bên vận chuyển và tạo điều kiện cho quá trình vận chuyển được tiến hành thuận lợi. Điều 536 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về nghĩa vụ của bên thuê vận chuyển như sau:

“Điều 536. Nghĩa vụ của bên thuê vận chuyển
1. Trả đủ tiền cước phí vận chuyển cho bên vận chuyển theo đúng thời hạn, phương thức đã thỏa thuận.
2. Cung cấp thông tin cần thiết liên quan đến tài sản vận chuyển để bảo đảm an toàn cho tài sản vận chuyển.
3. Trông coi tài sản trên đường vận chuyển, nếu có thỏa thuận. Trường hợp bên thuê vận chuyển trông coi tài sản mà tài sản bị mất, hư hỏng thì không được bồi thường”

2.Nội dung

Bên thuê vận chuyển là bên có nhu cầu được chuyên chở tài sản, họ tham gia vào hợp đồng vận chuyển tài sản nhằm mục đích để bên vận chuyển thực hiện công việc vận chuyển tài sản cho mình. Hoạt động vận chuyển hàng hóa phát triển không chỉ với dịch vụ vận chuyển của cá nhân nhỏ lẻ mà còn có chức năng lưu thông hàng hóa. Trong cơ chế thị trường, sản xuất hàng hóa và vận chuyển hàng hóa là hai hoạt động chủ yếu của một doanh nghiệp. Tuy nhiên, mỗi doanh nghiệp có một chức năng riêng và chúng hỗ trợ cho nhau, Việc vừa cung ứng hàng hóa vừa thực hiện lưu thông, vận chuyển khiến doanh nghiệp tốn nhiều chi phí, trong khi đó thị trường hình thành dịch vụ vận chuyển hàng hóa nhằm phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Để tập trung nguồn lực vào hoạt động sản xuất, các doanh nghiệp đã thuê dịch vụ vận chuyển thực hiện chức năng chuyên chở hàng hóa từ vùng này đến vùng kia. Như vậy, vận chuyển hàng hóa có vai trò quan trọng trong đời sống. Các nhà cung cấp dịch vụ vận chuyển phải thực hiện tốt nghĩa vụ vận chuyển của mình. Tuy nhiên, để hợp đồng vận chuyển tài sản đạt được hiệu quả, không chỉ là nghĩa vụ của bên vận chuyển, mà bên thuê vận chuyển cũng cần thực hiện những nghĩa vụ nhất định. Nghĩa vụ của bên thuê vận chuyển có thể xem là điều kiện cần để hoạt động vận chuyển được tiến hành thuận lợi. Pháp luật đã quy định bên thuê vận chuyển có những nghĩa vụ sau:
-Một là, trả đủ tiền cước phí vận chuyển cho bên vận chuyển theo đúng thời hạn, phương thức đã thỏa thuận. Việc quy định trả đủ tiền cước phí vận chuyển cho bên vận chuyển là hợp lý. Bởi bên vận chuyển tài sản bản chất là nhà cung ứng dịch vụ nhằm mục đích kinh doanh tìm kiếm lợi nhuận. Cước phí mà bên thuê vận chuyển phải trả không chỉ là chi phí mà bên vận chuyển phải bỏ ra mà còn là lợi nhuận thu được. Đó là mục đích tham gia giao kết hợp đồng của bên cung ứng dịch vụ vận chuyển. Việc trả cước phí của bên thuê vận chuyển được thực hiện theo những nội dung sau:
(1) Trả đủ tiền cước phí. Cước phí là khoản tiền mà bên thuê vận chuyển phải trả cho bên vận chuyển, đó là một khoản tiền xác định được các bên thỏa thuận từ trước. Cước phí vận chuyển phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: loại tài sản, số lượng, địa điểm vận chuyển,…Cước phí bao gồm những chi phí mà bên vận chuyển phải bỏ ra để tiến hành chuyên chở tài sản như: xăng dầu đi lại, khấu hao tài sản, phí đường bộ,…và lợi nhuận từ việc cung ứng dịch vụ. Chính vì vậy, bên thuê vận chuyển cần thanh toán đầy đủ cước phí đã thỏa thuận cho bên vận chuyển.
(2) Trả tiền cước đúng thời hạn. Thời hạn trả tiền cước là thời điểm mà bên thuê vận chuyển có nghĩa vụ chuyển giao tiền cước vận chuyển tài sản cho bên vận chuyển tài sản theo thỏa thuận, hoặc theo quy định pháp luật. Các bên có thể thỏa thuận về thời điểm thanh toán cước phí vận chuyển, theo đó, khi đến thời hạn đó bên vận chuyển có quyền yêu cầu bên thuê vận chuyển thanh toán. Trường hợp các bên không có thỏa thuận, thì bên vận chuyển có quyền yêu cầu bên thuê vận chuyển thanh toán đầy đủ cước phí khi tài sản đã được đưa lên phương tiện vận chuyển.
(3) Trả tiền cước đúng phương thức. Phương thức trả tiền cước là cách thức mà bên thuê vận chuyển chuyển giao tiền cho bên vận chuyển. Sự phát triển của nền kinh tế và khoa học công nghệ, đã làm cho phương thức thanh toán ngày càng trở nên đa dạng. Từ phương thức trả tiền mặt trực tiếp, hiện nay các chủ thể tham gia giao dịch dân sự có thể thanh toán tiền cho nhau bằng cách chuyển khoản trực tiếp trên điện thoại, thông qua ngân hàng,…Các bên có thể thỏa thuận lựa chọn phương thức thanh toán phù hợp và thuận tiện nhất. Theo đó, bên thuê vận chuyển phải thanh toán cước phí theo phương thức đã thỏa thuận.
-Hai là, cung cấp thông tin cần thiết liên quan đến tài sản vận chuyển để đảm bảo an toàn cho tài sản vận chuyển. Để đảm bảo cho bên vận chuyển thực hiện tốt nghĩa vụ của mình, bên thuê vận chuyển phải cung cấp cho bên vận chuyển các thông tin cần thiết liên quan đến tài sản vận chuyển như: tình trạng tài sản, tính chất tài sản, cách bảo quản,…Điều này là hoàn toàn cần thiết bởi đối với mỗi loại tài sản khác nhau thì phương thức vận chuyển, cách thức bảo quản khác nhau. Bên vận chuyển chỉ có thể đảm bảo an toàn cho tài sản khi có được đầy đủ các thông tin này. 
-Ba là, trông coi tài sản trên đường vận chuyển. Thông thường, bên vận chuyển không chỉ thực hiện công việc vận chuyển mà còn phải bảo quản, quản lý tài sản trong quá trình vận chuyển. Nếu trong quá trình vận chuyển mà để tài sản bị hư hỏng, mất mát thì phải bồi thường theo quy định tại khoản 5 Điều 534 BLDS năm 2015: “Bồi thường thiệt hại cho bên thuê vận chuyển trong trường hợp để tài sản bị mất mát, hư hỏng tài sản trong quá trình vận chuyển, trừ trường hợp có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định khác”. Như vậy, thỏa thuận khác theo khoản 5 Điều 534 chính là nghĩa vụ trông coi tài sản của bên thuê vận chuyển. Các bên có thể thỏa thuận về việc bên thuê vận chuyển là chủ thể trông coi, bảo quản tài sản trong quá trình vận chuyển. Trong trường hợp này, trách nhiệm của bên thuê vận chuyển gắn liền với việc bảo quản, quản lý tài sản do đó, nếu có thiệt hại xảy ra thì bên thuê vận chuyển phải chịu trách nhiệm, và không được bồi thường từ bên vận chuyển.

 Xem thêm: Tổng hợp các bài viết hỏi đáp Luật Dân sự

Luật Hoàng Anh