Các thành viên hợp tác có quyền và nghĩa vụ gì?

1.Căn cứ pháp lý

Khi tham gia vào bất kỳ giao dịch dân sự nào chủ thể cũng có quyền và nghĩa vụ nhất định phù hợp với giao dịch đó. Hợp đồng hợp tác là một hợp đồng dân sự, các thành viên khi tham gia giao kết hợp đồng được pháp luật trao cho quyền lợi hợp pháp, đồng thời thời cũng làm phát sinh nghĩa vụ kèm theo. Cụ thể Điều 507 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về quyền và nghĩa vụ của thành viên hợp tác như sau:

“Điều 507. Quyền, nghĩa vụ của thành viên hợp tác
1. Được hưởng hoa lợi, lợi tức thu được từ hoạt động hợp tác.
2. Tham gia quyết định các vấn đề liên quan đến thực hiện hợp đồng hợp tác, giám sát hoạt động hợp tác.
3. Bồi thường thiệt hại cho các thành viên hợp tác khác do lỗi của mình gây ra.
4. Thực hiện quyền, nghĩa vụ khác theo hợp đồng”

2.Nội dung

Quyền và nghĩa vụ của các thành viên hợp tác theo quy định của pháp luật là những lợi ích, nghĩa vụ cơ bản khi một chủ thể tham gia giao kết hợp đồng hợp tác. Thông thường, quyền và nghĩa vụ của các thành viên được xác định trên cơ sở thỏa thuận của các bên. Nhưng hợp đồng hợp tác hình thành dựa trên sự hợp tác của nhiều chủ thể, họ cùng nhau liên kết thực hiện công việc, sản xuất, kinh doanh nhằm hưởng hoa lợi, lợi tức và cùng nhau chịu trách nhiệm. Sự hợp tác, liên kết của các chủ thể tham gia là nét đặc trưng của hợp đồng hợp tác, chính vì vậy, mà quyền và nghĩa vụ của các thành viên không đối lập nhau. Tức, các thành viên tham gia hợp đồng đều có quyền và nghĩa vụ như nhau, cùng nhau thực hiện, cùng nhau hưởng lợi. Do đó, quy định pháp luật về quyền và nghĩa vụ của các thành viên hợp tác là quy định chung cho tất cả những chủ thể cùng tham gia hợp đồng. Trong hợp đồng, tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như phần vốn góp của mỗi chủ thể,…mà các bên có thể thỏa thuận về quyền và nghĩa vụ của mỗi thành viên là không giống nhau. Tuy nhiên, tất cả đều hướng đến việc đạt được lợi ích chung. Quyền và nghĩa vụ của thành viên theo quy định pháp luật là những quy định cơ bản, tồn tại bên cạnh thỏa thuận của các bên. Theo đó, khi tham gia vào hợp đồng hợp tác các chủ thể có quyền và  nghĩa vụ như sau:

2.1.Quyền của thành viên hợp tác. 

Quyền của thành viên hợp tác là những lợi ích hợp pháp mà một chủ thể được hưởng khi tham giao vào hợp đồng hợp tác. Căn cứ vào quy định trên, khi tham gia vào hợp đồng hợp tác chủ thể đương nhiên được hưởng những quyền lợi sau:
-Một là, quyền được hưởng hoa lợi, lợi tức thu được từ hoạt động hợp tác. Đây là quyền lợi cơ bản của thành viên hợp tác, là mục đích mà chủ thể tham gia giao kết hợp đồng. Việc hưởng hoa lợi, lợi tức là thu được từ hoạt động hợp tác phải tuân theo quy định ghi nhận trong hợp đồng hợp tác. Thông thường, hoa lợi, lợi tức được phân chia theo tỷ lệ vốn góp và công sức đóng góp của mỗi thành viên. Theo đó vốn góp và công sức đóng góp tỷ lệ thuận với hoa lợi, lợi ích được hưởng. Vốn góp càng nhiều thì hoa lợi, lợi tức được hưởng càng nhiều, công sức bỏ ra càng nhiều thì lợi nhuận được hưởng càng cao.Việc hưởng lợi nhuận có thể được chia theo hiện vật hoặc bằng tiền.
-Hai là, quyền quyết định các vấn đề liên quan đến thực hiện hợp đồng hợp tác, giám sát hoạt động hợp tác. Thực hiện hợp đồng là quá trình do các thành viên tự mình thực hiện hoặc thực hiện thông qua người thứ ba. Chủ thể tham gia hợp đồng không phải chỉ hai bên mà là nhiều bên, mỗi bên đều có lợi ích liên quan trực tiếp đến việc thực hiện hợp đồng. Do đó, quá trình thực hiện hợp đồng hợp tác có thể phát sinh nhiều vấn đề đòi hỏi các thành viên hợp tác phải trực tiếp tham gia quyết định hoặc giám sát hoạt động hợp tác. Đây là công cụ để chủ thể tự bảo vệ lợi ích của mình, bảo toàn khối tài sản chung của các thành viên hợp tác. Việc giám sát thực hiện hợp đồng xảy ra khi các bên thỏa thuận giao cho một bên hoặc một chủ thể khác thực hiện hợp đồng. Quy định này không chỉ tạo điều kiện cho các thành viên tự bảo vệ lợi ích của mình, mà còn để quá trình thực hiện hợp đồng được diễn ra thuận lợi, mang lại lợi nhuận,

2.2.Nghĩa vụ của các thành viên hợp tác

Bên cạnh quyền lợi hợp pháp được hưởng, để các thành viên ý thức và nâng cao trách nhiệm của mình trong hoạt động hợp tác chung, pháp luật đã quy định nghĩa vụ mà các thành viên phải thực hiện. Đồng thời trách nhiệm khi không thực hiện, thực hiện không đúng, không đầy đủ quyền và nghĩa vụ của mình, cụ thể:
-Một là, bồi thường thiệt hại cho các thành viên khác do lỗi của mình gây ra. Theo nguyên tắc chung, khi chủ thể bằng hành vi của mình gây thiệt hại cho chủ thể khác thì phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại. Theo đó, khi thành viên hợp tác gây nên thiệt hại cho các thành viên khác bằng hành vi có lỗi của mình thì phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại. Mức bồi thường được xác định theo thỏa thuận của các bên, dựa trên mức độ thiệt hại gây ra. Nhưng trách nhiệm bồi thường chỉ phát sinh khi thiệt hại xảy ra do hành vi có lỗi của một bên, tức nếu thiệt hại xả ra do các sự tác động của các yếu tố khách quan như thiên tai, dịch bệnh,…nằm ngoài ý chí của chủ thể thì sẽ không làm phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại. 
-Hai là, thực hiện quyền và nghĩa vụ khác theo hợp đồng. Như đã trình bày ở trên, quyền và nghĩa vụ của chủ thể trong một giao dịch dân sự do các bên thỏa thuận. Các chủ thể phải thực hiện quyền và nghĩa vụ theo thỏa thuận bên cạnh quyền và nghĩa vụ pháp luật quy định. Tùy vào từng loại hình hợp tác mà quyền và nghĩa vụ không giống nhau. Khi đã chấp nhận giao kết hợp đồng tức chủ thể đã chấp nhận quyền và nghĩa vụ ghi nhận trong nội dung của hợp đồng, do đó, việc thực hiện theo những gì hợp đồng đã quy định là hoàn toàn phù hợp. 

 Xem thêm: Tổng hợp các bài viết hỏi đáp Luật Dân sự

Luật Hoàng Anh