Chậm giao, chậm nhận sản phẩm gia công?

1.Căn cứ pháp lý

Các bên trong hợp đồng gia công có nghĩa vụ giao, nhận sản phẩm gia công đúng địa điểm. Trường hợp một trong hai bên vi phạm nghĩa vụ giao, nhận sản phẩm sẽ gây ảnh hưởng đến lợi ích của bên còn lại. Do đó, để bảo vệ lợi ích của bên bị vi phạm, pháp luật ghi nhận các quyền cơ bản mà một bên được thực hiện khi bên kia có hành vi phạm nghĩa vụ giao, nhận sản phẩm đúng thời hạn. Cụ thể, Điều 550 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về chậm giao, nhận sản phẩm gia công như sau:

“Điều 550. Chậm giao, chậm nhận sản phẩm gia công
1. Trường hợp bên nhận gia công chậm giao sản phẩm thì bên đặt gia công có thể gia hạn; nếu hết thời hạn đó mà bên nhận gia công vẫn chưa hoàn thành công việc thì bên đặt gia công có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại.
2. Trường hợp bên đặt gia công chậm nhận sản phẩm thì bên nhận gia công có thể gửi sản phẩm đó tại nơi nhận gửi giữ và phải báo ngay cho bên đặt gia công. Nghĩa vụ giao sản phẩm hoàn thành khi đáp ứng được các điều kiện đã thỏa thuận và bên đặt gia công đã được thông báo. Bên đặt gia công phải chịu mọi chi phí phát sinh từ việc gửi giữ”

2.Nội dung

Giao, nhận sản phẩm gia công là nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng gia công. Theo đó, các bên phải giao, nhận tài sản đúng theo thỏa thuận và nguyên tắc chung của pháp luật. Hoạt động này được thực hiện khi thời hạn gia công sản phẩm đã kết thúc, sản phẩm gia công đã được hoàn thành. Thời gian chuyển giao và tiếp nhận tài sản là nội dung không thể thiếu trong nội dung hợp đồng. Thời điểm mà các bên tiến hành giao, nhận tài sản ảnh hưởng đến công việc, đời sống, hoạt động kinh doanh, lưu thông hàng hóa. Việc chậm tiếp nhận hoặc chậm chuyển giao sản phẩm gia công có thể gây thiệt hại cho bên còn lại. Vì vậy, khi một trong hai bên vi phạm nghĩa vụ giao, nhận tài sản đúng thời hạn thì sẽ xử lý như sau:
-Một là, trường hợp bên nhận gia công chậm giao tài sản. Khi đến thời hạn giao tài sản, nhưng bên gia công vẫn chưa chuyển giao tài sản như thỏa thuận thì bên đặt gia công có thể gia hạn thêm. Gia hạn là việc bên đặt gia công kéo dài thời hạn giao sản phẩm đến một khoảng thời gian nhất định, tạo điều kiện cho bên gia công hoàn thành công việc. Tuy nhiên, nếu sau khi thời gian gia hạn đã hết mà bên gia công vẫn chưa bàn giao sản phẩm thì bên đặt gia công có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng. Chấm dứt thực hiện hợp đồng là biện pháp để hạn chế thiệt hại lớn hơn có thể xảy ra, việc bên gia công không giao tài sản làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi ích của bên đặt gia công. Khi hợp đồng chấm dứt, phần hợp đồng chưa thực hiện sẽ không còn hiệu lực pháp luật. Tức bên gia công không cần giao sản phẩm gia công cho bên đặt gia công, và bên đặt gia công cũng không cần thanh toán tiền công cho bên gia công nữa. Vì việc chậm giao sản phẩm là lỗi của bên gia công, vì vậy, họ phải chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm của mình. Theo đó, họ không chỉ không nhận được tiền công mà còn phải bồi thường thiệt hại cho bên đặt gia công. 
-Hai là, trường hợp bên đặt gia công chậm tiếp nhận sản phẩm. Theo nguyên tắc chung thì khi đến hạn thực hiện nghĩa vụ, bên có quyền phải tiếp nhận việc thực hiện nghĩa vụ. Trong hợp đồng gia công, khi đến hạn chuyển giao sản phẩm bên gia công có thể đã thực hiện nghĩa vụ chuyển giao sản phẩm nhưng bên đặt gia công lại không nhận sản phẩm tại theo đúng thỏa thuận. Khi bên gia công giao tài sản đến địa điểm theo đúng thời thời hạn thỏa thuận, nhưng không có bên đặt gia công không có mặt để nhận thì bên gia công có thể gửi số tài sản đó tại nơi nhận gửi giữ và phải báo ngay cho bên đặt gia công biết. Quy định này là sự kế thừa quy định tại Điều 355 BLDS về việc chậm tiếp nhận thực hiện nghĩa vụ của bên có quyền. Trong trường hợp này, bên đặt gia công là bên có quyền nhận tài sản từ bên gia công, tuy nhiên, họ đã chậm trễ trong việc tiếp nhận tài sản từ bên chuyển giao. Pháp luật quy định các nội dung cơ bản xoay quanh vấn đề này như sau:
(1) Điều kiện để bên gia công được quyền gửi tài sản tại nơi gửi giữ là khi họ đã giao tài sản đúng địa điểm và thời hạn đã thỏa thuận. Bản chất của quy định này nhằm ràng buộc trách nhiệm của bên đặt gia công trong việc kịp thời tiếp nhận thực hiện nghĩa vụ. Tức bên đặt gia công là bên có lỗi trong trường hợp này. Nếu bên gia công mà giao tài sản sai địa điểm, thời hạn đã thỏa thuận thì lúc này yếu tố lỗi lại thuộc về bên gia công và không làm phát sinh trách nhiệm của bên đặt gia công.
(2) Bên gia công phải thông báo ngay cho bên đặt gia công biết về việc gửi giữ tài sản. Nghĩa vụ thông báo ngay của bên gia công nhằm mục đích bảo vệ lợi ích cho bên đặt gia công. Họ có quyền được biết thông tin liên quan đến sản phẩm gia công, thông báo của bên gia công giúp họ xác định được vị trí cụ thể của tài sản một cách nhanh chóng và thuận lợi, để chuẩn bị cho việc nhận lại tài sản. Đồng thời, việc thông báo còn liên quan đến việc xem xét bên gia công đã hoàn thành nghĩa vụ hay chưa. Căn cứ theo quy định của pháp luật, nghĩa vụ giao sản phẩm được xem là hoàn thành khi bên đặt gia công đã được thông báo về việc gửi giữ tài sản. Bên gia công có thể lựa chọn các hình thức thông báo khác nhau, và tùy vào hình thức thông báo mà pháp luật xác định bên nhận tài sản được thông báo hay chưa. Sau khi nhận được thông báo, quyền và nghĩa vụ của hai bên chấm dứt, làm phát sinh quan hệ gửi giữ tài sản giữa bên nhận gửi giữ và bên đặt gia công (bên có tài sản gửi giữ). Bên gia công không có trách nhiệm trong việc giữ gìn, bảo quản tài sản khi đã gửi giữ, mà trách nhiệm đó thuộc về bên nhận gửi giữ.
(3) Chi phí gửi giữ tài sản do bên đặt gia công thanh toán. Chậm tiếp nhận thực hiện nghĩa vụ có thể ảnh hưởng đến lợi ích của các bên. Như đã trình bày ở trên, chậm tiếp nhận thực hiện nghĩa vụ là lỗi của bên có quyền, trong trường hợp này là bên đặt gia công. Chính vì vậy, chi phí của việc gửi giữ phải do bên đặt gia công thanh toán. Đây là trách nhiệm mà họ phải gánh chịu khi vi phạm trong việc tiếp nhận thực hiện nghĩa vụ từ bên gia công.

 Xem thêm: Tổng hợp các bài viết hỏi đáp Luật Dân sự

Luật Hoàng Anh