Có những biện pháp khắc phục hậu quả nào khi xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo?

Nghị định 38/2021/NĐ-CP Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo có hiệu lực vào ngày 01/06/2021 đã quy định cụ thể về các hình thức xử phạt chính, xử phạt bổ sung và các biện pháp khác phục hậu quả tùy tính chất và mức độ hành vi vi phạm. Vậy cụ thể như thế nào, sẽ được Luật Hoàng Anh nói rõ trong bài viết dưới đây!

Điều 4, Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định:

Ngoài các biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại các điểm a, b, đ, e và i khoản 1 Điều 28 Luật Xử lý vi phạm hành chính, Nghị định này quy định các biện pháp khắc phục hậu quả áp dụng đối với hành vi vi phạm quy định tại Chương II và Chương III bao gồm:

• 1. Buộc trả lại đất đã bị lấn chiếm tại di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh;
• 2. Buộc trả lại tài nguyên thông tin đã đánh tráo hoặc chiếm dụng;
• 3. Buộc tháo gỡ, tháo dỡ, xóa quảng cáo hoặc thu hồi sản phẩm báo, tạp chí in quảng cáo hoặc buộc tháo dỡ biển hiệu;
• 4. Buộc xin lỗi tổ chức, cá nhân;
• 5. Buộc hoàn lại số tiền có được do thực hiện hành vi vi phạm;
• 6. Buộc tháo gỡ phim, bản ghi âm, ghi hình, văn hóa phẩm có nội dung độc hại dưới hình thức điện tử, trên môi trường mạng và kỹ thuật số;
• 7. Buộc thu hồi giấy phép hợp tác, liên doanh sản xuất phim, cung cấp dịch vụ sản xuất phim; văn bản chấp thuận tổ chức biểu diễn nghệ thuật; văn bản chấp thuận tổ chức thi, liên hoan các loại hình nghệ thuật biểu diễn; văn bản xác nhận dự thi người đẹp, người mẫu ở nước ngoài; giấy phép đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ karaoke, dịch vụ vũ trường; giấy phép sao chép tác phẩm mỹ thuật về danh nhân văn hóa, anh hùng dân tộc, lãnh tụ; giấy phép tổ chức triển lãm; giấy phép triển lãm mỹ thuật; giấy phép xây dựng tượng đài, tranh hoành tráng; văn bản chấp thuận tổ chức thi sáng tác tác phẩm mỹ thuật; giấy phép triển lãm tác phẩm nhiếp ảnh; giấy phép làm bản sao di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia; giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh giám định cổ vật; chứng chỉ hành nghề bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích; giấy chứng nhận đủ điều kiện hành nghề bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích; giấy chứng nhận đăng ký thành lập và hoạt động, giấy phép thành lập và hoạt động của cơ sở văn hóa nước ngoài tại Việt Nam;
• 8. Buộc thu hồi danh hiệu, giải thưởng đã trao cho cá nhân đạt giải cuộc thi, liên hoan các loại hình nghệ thuật biểu diễn, cuộc thi người đẹp, người mẫu;
• 9. Buộc di dời tang vật vi phạm khỏi địa điểm tổ chức triển lãm mỹ thuật hoặc tổ chức trại sáng tác điêu khắc;
• 10. Buộc loại bỏ nội dung vi phạm ra khỏi phim đã được phép phổ biến; bản ghi âm, ghi hình ca múa nhạc, sân khấu đã được phép lưu hành; triển lãm; triển lãm mỹ thuật, triển lãm tác phẩm nhiếp ảnh, trại sáng tác điêu khắc; sản phẩm quảng cáo;
• 11. Buộc phải đáp ứng cơ sở vật chất, trang thiết bị đối với phòng chiếu phim có sử dụng hiệu ứng đặc biệt tác động đến người xem phim;
• 12. Buộc tiêu hủy tang vật vi phạm;
• 13. Buộc bổ sung số lượng bản sách, cơ sở vật chất, tiện ích thư viện và người làm việc bảo đảm theo quy định;
• 14. Buộc bổ sung tên, địa chỉ người thực hiện quảng cáo;
• 15. Buộc dán tem, nhãn kiểm soát, lưu hành trên máy trò chơi điện tử không kết nối mạng Internet;
• 16. Buộc tiêu hủy phim, băng, đĩa hoặc vật liệu chứa nội dung phim; bản ghi âm, ghi hình có nội dung nghệ thuật biểu diễn;
• 17. Buộc công bố công khai thu hồi danh hiệu, giải thưởng cuộc thi liên hoan các loại hình nghệ thuật biểu diễn; cuộc thi người đẹp, người mẫu.

Tổng thể có 21 biện pháp khắc phục hậu quả được quy định tại Nghị định này, trong đó, gồm 05 biện pháp được viện dẫn từ Khoản 1, Điều 28, Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012. Cụ thể như sau:

1. Các biện pháp khắc phục hậu quả từ Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012.

a. Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu:

Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính phải khôi phục lại tình trạng ban đầu đã bị thay đổi do vi phạm hành chính của mình gây ra; nếu cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không tự nguyện thực hiện thì bị cưỡng chế thực hiện.

Có thể hiểu rằng, với biện pháp này tức là trước đó, chủ thể đã làm thay đổi hiện trạng của đối tượng và khi việc thay đổi đó vi phạm hành chính cho nên phải hoàn lại tình trạng cũ như trước khi bị thay đổi do chịu phải tác động từ hành vi này.

b. Buộc phá dỡ công trình, phần công trình xây dựng không có giấy phép hoặc xây dựng không đúng với giấy phép:

Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính phải tháo dỡ công trình, phần công trình xây dựng không có giấy phép hoặc xây dựng không đúng với giấy phép; nếu cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không tự nguyện thực hiện thì bị cưỡng chế thực hiện.

Giấy phép xây dựng là một loại giấy tờ của cơ quan nhà nước (theo mẫu mã nhất định) xác nhận việc cho phép cá nhân, tổ chức được phép thực hiện việc xây dựng nhà cửa, công trình…. theo nguyện vọng trong phạm vi nội dung được cấp phép. Đây được xem là một công cụ để tổ chức thực thi quy hoạch xây dựng đô thị đã được thông qua, qua đó có thể xác định người dân xây dựng đúng hay không đúng quy hoạch.

Khi cá nhân, tổ chức tiến hành xây dựng công trình trên thực tế, nếu phải thuộc trường hợp đã được cấp giấy phép xây dựng thì phải tuân thủ theo các công việc được phép làm, diện tích được tiến hành xây dựng. Nếu như làm trái so với quy định trên, khi thanh tra, kiểm tra phát hiện được thì phần được xây dựng đó sẽ bị phá giỡ, toàn bộ hay là một phần tùy theo mức độ hành vi của người thực hiện nó.

c. Buộc tiêu hủy hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức khỏe con người, vật nuôi, cây trồng và môi trường, văn hóa phẩm có nội dung độc hại:

Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính phải tiêu hủy hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức khoẻ con người, vật nuôi, cây trồng và môi trường, văn hoá phẩm có nội dung độc hại hoặc tang vật khác thuộc đối tượng bị tiêu hủy theo quy định của pháp luật; nếu cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không tự nguyện thực hiện thì bị cưỡng chế thực hiện.

Hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức khỏe con người, vật nuôi, cây trồng và môi trường, văn hóa phẩm có nội dung độc hại là những thứ không có lợi cho sự phát triển cả về thể chất lẫn tinh thần của con người. Nếu như kinh doanh, sản xuất hàng hóa, vật phẩm hoặc truyền bá văn hóa phẩm sai lệch không phù hợp với đạo đức, phong tục Việt Nam thì vẫn có thể chịu chế tài với hình thức xử phạt chính là cảnh cáo hoặc phạt tiền kèm theo việc làm cho những phương tiện này biến mất khỏi thị trường tiêu dùng.

d. Buộc cải chính thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn:

Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính phải cải chính thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn đã được công bố, đưa tin trên chính phương tiện thông tin đại chúng, trang thông tin điện tử đã công bố, đưa tin; nếu cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không tự nguyện thực hiện thì bị cưỡng chế thực hiện.

Biện pháp khắc phục hậu quả này là một trong các cách thức buộc chủ thể phải đính chính lại thông tin mình đã đăng lên trước đó, làm cho phần lớn người dân thấy và tin tưởng nhưng bản chất lại sai lệch với thông tin chính thống. Chủ thể vi phạm buộc phải đăng tải một thông tin khác với nội dung đúng sự thật để tránh cho cộng đồng không nhầm lẫn và ảnh hưởng đến người tiêu dùng khác và những người có liên quan.

e. Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện vi phạm hành chính hoặc buộc nộp lại số tiền bằng trị giá tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đã bị tiêu thụ, tẩu tán, tiêu hủy trái quy định của pháp luật:

Cá nhân, tổ chức vi phạm phải nộp lại số lợi bất hợp pháp là tiền, tài sản, giấy tờ và vật có giá có được từ vi phạm hành chính mà cá nhân, tổ chức đó đã thực hiện để sung vào ngân sách nhà nước hoặc hoàn trả cho đối tượng bị chiếm đoạt; phải nộp lại số tiền bằng với giá trị tang vật, phương tiện vi phạm hành chính nếu tang vật, phương tiện đó đã bị tiêu thụ, tẩu tán, tiêu hủy trái quy định của pháp luật; nếu cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không tự nguyện thực hiện thì bị cưỡng chế thực hiện.

Trong trường hợp này, việc xác định số lợi bất hợp pháp được quy định tại Thông tư 149/2014/TT-BTC, được thực hiện theo nguyên tắc:

- Việc xác định số lợi bất hợp pháp do người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính thực hiện và ghi trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính hoặc quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả.

- Số lợi bất hợp pháp được xác định từ khi tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm hành chính đến thời điểm chấm dứt hành vi vi phạm hoặc có quyết định xử phạt vi phạm hành chính hoặc quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả.

- Trường hợp tổ chức, cá nhân thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính thì xác định số lợi bất hợp pháp có được theo từng hành vi vi phạm hành chính.

- Trường hợp tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi vi phạm hành chính nhiều lần thì xác định số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm hành chính theo từng lần.

Số lợi bất hợp pháp có thể là tiền, tài sản, giấy tờ và vật có giá. Với mỗi số lợi cụ thể sẽ có điều khoản riêng quy định.

Như vậy, từ những quy định ở trên cho thấy rằng, Nghị định 38/2021/NĐ-CP vẫn tiếp tục đáp ứng được những biện pháp bổ sung quy định tại Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012. Lược bỏ khoản h, biện pháp khắc phục về Buộc thu hồi sản phẩm, hàng hóa không bảo đảm chất lượng tại nghị định tiền nhiệm Nghị định 158/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo; bổ sung thêm Nghị định 56/2006/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động văn hóa, thông tin.

Trong nhiều trường hợp, ngoài việc bị áp dụng biện pháp xử phạt hành chính như đã nêu ở trên, tổ chức, cá nhân vi phạm hành chính còn có thể bị áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả do vi phạm hành chính gây ra. Về mặt bản chất, biện pháp cưỡng chế hành chính này không có tính trừng phạt vi phạm hành chính mà chỉ nhằm mục đích khắc phục những hậu quả do bị phạm hành chính để lại trên thực tế.

Việc áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả do vi phạm hành chính gây ra nêu trên phải đảm bảo các yêu cầu sau đây:

- Chỉ được áp dụng khi văn bản pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính cho phép áp dụng đối với vi phạm hành chính cụ thể đó;

- Khi áp dụng phải tuân thủ triệt để pháp luật về thẩm quyền và thủ tục áp dụng.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Nghị định xử phạt hành chính trong lĩnh vực văn hóa, quảng cáo

Luật Hoàng Anh