Lãi suất trong hợp đồng cho vay?

Thứ ba, 31/01/2023, 16:42:18 (GMT+7)

Lãi suất được hiểu là tỷ lệ phần trăm số tiền tăng thêm tính trên số tài sản cho vay do các bên thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật

1.Căn cứ pháp lý

Hợp đồng cho vay tài sản bao gồm hợp đồng cho vay không lãi suất và hợp đồng cho vay có lãi suất. Theo đó, lãi suất của hợp đồng cho vay được xác định theo quy định tại Điều 468 Bộ luật Dân sự năm 2015, cụ thể:

Điều 468. Lãi suất
1. Lãi suất vay do các bên thỏa thuận.
Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác. Căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.
2. Trường hợp các bên có thỏa thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều này tại thời điểm trả nợ”

2.Nội dung

Lãi suất được hiểu là tỷ lệ phần trăm số tiền tăng thêm tính trên số tài sản cho vay do các bên thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật. Lãi suất được dùng để tính lãi trên nợ gốc và lãi quá hạn mà bên vay phải trả cho bên cho vay. Căn cứ vào quy định trên, lãi suất được tính như sau:

2.1.Lãi suất do các bên thỏa thuận

Các bên trong hợp đồng được quyền thỏa thuận ấn định mức lãi suất cho vay và ghi nhận trong hợp đồng cho vay. Lãi có thể được tính theo một đơn vị thời gian nhất định là năm, tháng, tuần, ngày,…Dựa vào đơn vị thời gian tính lãi suất để tính ra số tiền lãi mà bên vay phải trả, đơn vị thời gian khác nhau dẫn đến mức lãi suất khác nhau. Công thức tính lãi suất được xác định như sau: Nợ gốc x Lãi suất x Thời hạn vay. Ví dụ: A cho B vay 10 triệu đồng, thời hạn là 3 tháng, lãi suất là 0,5%/tháng, tiền lãi trong 03 tháng được tính như sau:
-Tiền lãi trong 03 tháng  = 10.000.000 x 0,5% x 3 = 150.000
Tuy nhiên cùng mức lãi suất này nhưng nếu tính theo ngày, tức 0.5%/ngày thì tiền lãi sẽ khác nhau, cụ thể:
-Tiền lãi trong 90 ngày = 10.000.000 x 0,5% x 90 = 4.500.000
Từ đó, có thể thấy pháp luật cho phép các bên được tự do thỏa thuận về mức lãi suất, nhưng sẽ dẫn đến tình trạng mức lãi suất quá cao, trong nhiều trường hợp lãi suất còn vượt cả nợ gốc, gây khó khăn cho khả năng trả nợ của bên vay. Vì vậy, pháp luật đã quy định mức lãi suất không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay. Quy định này nhằm bảo vệ lợi ích của bên vay, hạn chế áp lực vay với lãi suất quá cao. Đồng thời hạn chế việc cho vay với lãi suất cao nhằm thu lợi bất chính của bên cho vay. Trên thực tế, vẫn tồn tại nhiều hình thức cho vay nặng lãi, lãi suất được tính theo ngày, khiến cho quan hệ xã hội mất cân bằng, và ảnh hưởng đến mục đích mà pháp luật hướng đến khi quy định về hợp đồng cho vay tài sản. Mục đích của hợp đồng cho vay là giúp các chủ thể có khó khăn về tài chính, nhưng với hình thức cho vay với lãi suất vượt quá quy định của pháp luật thì lợi ích mà hợp đồng cho vay đem lại là bên cho vay chứ không phải bên vay. Căn cứ vào ví dụ trên, nếu lãi suất A cho B vay được tính theo ngày là 0,5%/ngày thì lãi suất một năm là: 0,5% x 365 = 182,5%/năm > 20%/năm mà pháp luật giới hạn. 
Hợp đồng cho vay có lãi suất phải đảm bảo mức lãi suất như trên, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. Căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

2.2.Các bên không xác định rõ lãi suất

Nếu các bên có ghi nhận trong hợp đồng về việc hợp đồng cho vay có lãi suất nhưng lại không thỏa thuận về mức lãi suất mà dẫn đến tranh chấp, thì mức lãi suất được ấn định là 10%/năm. Ví dụ: A cho B vay 100 triệu đồng thời hạn là 02 năm, hay bên thỏa thuận về việc trả lãi cùng với thời điểm đến hạn trả nợ gốc, tuy nhiên lại không xác định mức lãi suất cụ thể, căn cứ theo quy định của pháp luật thì lãi suất trong trường hợp này là 10%/năm, theo đó, B phải trả cho A khoản tiền lãi là:
-Tiền lãi 02 năm = 100.000.000 x 10% x 2 = 20.000.000.
Mục đích của việc quy định lãi suất là nhằm hạn chế tình trạng cho vay nặng lãi, bởi, trong hợp đồng cho vay bên cho vay bao giờ cũng có ưu thế hơn, lãi suất trong hợp đồng cũng do họ quyết định, bên vay chỉ có thể đồng ý hoặc không. Cũng chính vì vậy mà trên thực tế việc cho vay nặng lãi vẫn còn phổ biến, bởi bên vay rơi vào tính thế bắt buộc phải vay mà không có sự lựa chọn nào khác. 

 Xem thêm: Tổng hợp các bài viết hỏi đáp Luật Dân sự

Luật Hoàng Anh

Dịch vụ pháp lý

Để nhận tin tức và quà tặng từ Luật Hoàng Anh

Đăng ký email

Số điện thoại nhận tin

© Bản quyền thuộc về -Luật Hoàng Anh- Mọi sự sao chép phải được sự chấp thuận của Luật Hoàng Anh bằng văn bản.
Lên đầu trang zalo.png messenger.png 0908 308 123
Tư  vn  min  phí  ngay Chat  vi  lut  sư