Nghĩa vụ trả tiền dịch vụ trong hợp đồng dịch vụ?

1.Căn cứ pháp lý

Thanh toán tiền dịch vụ là nghĩa vụ chính của bên sử dụng dịch vụ đối với bên cung ứng dịch vụ. Đây cũng là lợi ích chính của bên cung ứng dịch vụ khi tham gia giao kết hợp đồng. Do đó, nghĩa vụ trả tiền dịch vụ phải được thực hiện đúng, đầy đủ và theo trình tự của pháp luật. Điều 519 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về trả tiền dịch vụ như sau:

“Điều 519. Trả tiền dịch vụ
1. Bên sử dụng dịch vụ phải trả tiền dịch vụ theo thỏa thuận.
2. Khi giao kết hợp đồng, nếu không có thỏa thuận về giá dịch vụ, phương pháp xác định giá dịch vụ và không có bất kỳ chỉ dẫn nào khác về giá dịch vụ thì giá dịch vụ được xác định căn cứ vào giá thị trường của dịch vụ cùng loại tại thời điểm và địa điểm giao kết hợp đồng.
3. Bên sử dụng dịch vụ phải trả tiền dịch vụ tại địa điểm thực hiện công việc khi hoàn thành dịch vụ, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
4. Trường hợp dịch vụ được cung ứng không đạt được như thỏa thuận hoặc công việc không được hoàn thành đúng thời hạn thì bên sử dụng dịch vụ có quyền giảm tiền dịch vụ và yêu cầu bồi thường thiệt hại”

2.Nội dung

2.1.Cách xác định số tiền phải trả

Tiền dịch vụ là khoản tiền mà bên sử dụng dịch vụ phải trả cho bên cung ứng khi yêu cầu họ thực hiện một công việc nhất định. Tùy vào từng hợp đồng dịch vụ cụ thể, tính chất, đặc điểm của công việc mà các bên có thể thỏa thuận mức tiền phải thanh toán. Nhìn chung, tiền dịch vụ được xác định theo các cách sau:
-Một là, theo thỏa thuận của các bên. Khi xác lập hợp đồng dịch vụ, bên sử dụng và bên cung ứng có thể thỏa thuận với nhau về giá tiền dịch vụ theo một con số cụ thể, hoặc phương pháp tính giá dịch vụ hay chỉ dẫn giá dịch vụ. Khi các bên thỏa thuận lựa chọn phương thức nào thì tiền dịch vụ được tính theo phương thức đó. Giá dịch vụ chịu sự chi phối bởi các yếu tố như: tính chất của công việc thực hiện (dễ hay khó), thời gian thực hiện, công sức phải bỏ ra để hoàn thành công việc, uy tín và danh tiếng của bên cung ứng, chất lượng công việc,….
-Hai là, theo giá thị trường của dịch vụ cùng loại. Trong trường hợp các chủ thể không có thỏa thuận thì giá tiền dịch vụ được xác định theo giá thị trường. Quy định như vậy để tránh việc xảy ra tranh chấp giữa các bên khi không thỏa thuận giá dịch vụ từ trước. Giá dịch vụ được xác định trên cơ sở giá của dịch vụ cùng loại tại cùng thời điểm cung cấp dịch vụ. Do đó, khi xác định giá theo hình thức này phải đảm bảo có dịch vụ cùng loại được cung ứng cùng một thời điểm trên cùng một khu vực với điều kiện tương ứng nhau. Trường hợp này thường được áp dụng đối với những dịch vụ mang tính chất phổ biến và được nhiều chủ thể sử dụng trong đời sống hàng ngày. Bên cạnh đó, giá dịch vụ phải đảm bảo tính phù hợp với điều kiện thực hiện dịch vụ mà các chủ thể thỏa thuận trong hợp đồng dịch vụ. Khác với hàng hóa, giá thị trường của dịch vụ mang tính chất tương đối, khó định lượng chính xác giá trị của dịch vụ đó. Có thể cùng một loại dịch vụ nhưng mỗi nhà cung cấp lại đưa ra mức giá chênh lệch nhau, khiến cho việc xác định giá chung của thị trường gặp khó khăn. Chính vì vậy, mà việc xác định giá dịch vụ theo giá thị trường của dịch vụ cùng loại phải tương đồng với dịch vụ của nhà cung cấp cho bên sử dụng. Cách xác định giá này không có sự thỏa thuận của các bên, do đó, quy định của pháp luật phải thật chặt chẽ để chắc chắn rằng không bên nào phải chịu thiệt.

2.2.Phương thức trả tiền dịch vụ

Đồng thời với thỏa thuận về giá tiền dịch vụ các bên còn phải thỏa thuận về phương thức thanh toán, đảm bảo thuận lợi cho cả hai bên trong việc chuyển giao và tiếp nhận tiền dịch vụ. Có thể hiểu phương thức trả tiền là cách thức bên sử dụng chuyển giao tiền dịch vụ cho bên cung ứng dịch vụ. Phương thức thanh toán tiền dịch vụ được xác định theo hai cách sau:
-Một là, theo thỏa thuận của các bên. Với sự phát triển của kinh tế-xã hội, khoa học-kỹ thuật, phương thức chuyển giao tiền từ chủ thể này sang chủ thể khác ngày càng đa dạng, phong phú. Ngoài phương thức thanh toán tiền truyền thống là chuyển tiền mặt, hiện nay các chủ thể có thể lựa chọn các phương thức thanh toán khác như chuyển khoản trực tiếp đến tài khoản ngân hàng, hay ủy nhiệm chi cho ngân hàng,....Do đó, sự thỏa thuận của các bên về phương thức trả tiền là cơ sở quan trọng trong quá trình thực hiện việc thanh toán. Thông thường, các chủ thể sẽ thỏa thuận lựa chọn phương thức thanh toán phù hợp với điều kiện của từng bên, tính chất của dịch vụ. Việc thanh toán có thể được thực hiện trong một lần, hoặc được chia thành từng giai đoạn mà khi đến thời hạn của từng giai đoạn hoặc khi kết thúc một quy trình thì bên sử dụng phải thanh toán một phần tiền cho bên cung ứng. Sự thỏa thuận của các bên trong việc lựa chọn phương thức thanh toán phải tuân thủ quy định pháp luật về tài chính kế toán.
-Hai là, trả tiền tại địa điểm thực hiện công việc khi bên cung ứng hoàn thành nghĩa vụ. Phương thức trả tiền dịch vụ này được áp dụng khi các bên không có thỏa thuận về phương thức thanh toán tiền dịch vụ. Địa điểm thanh toán bắt buộc là tại nơi thực hiện công việc, đó có thể là nơi cư trú hoặc trụ sở của bên sử dụng dịch vụ hay bên cung ứng, cũng có thể là một địa điểm bất kỳ. Tuy nhiên, việc thanh toán tiền chỉ phát sinh khi bên cung ứng đã hoàn thành công việc, tức việc thanh toán được thực hiện trong một lần. Quy định này nhằm đảm bảo lợi ích của bên sử dụng đã được đáp ứng đầy đủ, tránh trường hợp bên sử dụng đã thanh toán toàn bộ tiền nhưng bên cung ứng lại thực hiện không đúng hoặc không thực hiện công việc theo thỏa thuận. Điều đó có nghĩa, bên cung ứng nếu muốn nhận được lợi ích thì trước tiên phải hoàn thành đầy đủ công việc theo thỏa thuận với bên sử dụng. Để thực hiện việc thanh toán tại địa điểm thực hiện công việc thì thanh toán phải được thực hiện bằng tiền mặt. 

2.3.Trường hợp giảm tiền dịch vụ

Giảm tiền dịch vụ là kết quả của quá trình thực hiện công việc không đạt được kết quả như thỏa thuận hoặc dịch vụ không hoàn thành đúng thời hạn của bên cung ứng dịch vụ. Đây là lỗi của bên cung ứng trong quá trình thực hiện công việc của mình, chính những hành vi trên mà lợi ích của bên sử dụng không đạt được như mong đợi khi tham gia giao kết hợp đồng, nên bên cung ứng phải chịu trách nhiệm với việc đó. Việc giảm tiền dịch vụ là quyền của bên sử dụng dịch vụ và khi chủ thể này yêu cầu, bên cung ứng dịch vụ phải chấp nhận đồng thời đưa ra mức tiền dịch vụ phải giảm. Khoản tiền dịch vụ giảm đi được xác định theo mức thiệt hại về vật chất, tinh thần của bên sử dụng do hậu quả của hành vi của bên cung ứng gây nên và phù hợp với tính chất của công việc cũng như tình hình chung của thị trường.
Quy định của pháp luật về trả tiền dịch vụ là cơ sở pháp lý mang tính định hướng cho các bên chủ thể trong quá trình đàm phán, giao kết hợp đồng dịch vụ. Đồng thời các quy định này cũng là cơ sở pháp lý để giải quyết tranh chấp của các bên, nếu có. 

 Xem thêm: Tổng hợp các bài viết hỏi đáp Luật Dân sự

Luật Hoàng Anh