Nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa án và Viện kiểm sát nhân dân trong thi hành án dân sự?

Tòa án và Viện kiểm sát nhân các cấp có nhiệm vụ và quyền hạn thế nào trong thi hành án dân sự? Cùng Luật Hoàng Anh tìm hiểu vấn đề này với bài viết dưới đây.

1. Nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa án trong thi hành án dân sự

Căn cứ Điều 170 Luật thi hành án dân sự năm 2008, sửa đổi, bổ sung năm 2014 (sau đây gọi là Luật thi hành án dân sự), có thể thấy nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa án nhân dân được quy định đối với từng cấp  như sau:

1.1. Nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa án nhân dân tối cao:

- Phối hợp với Bộ Tư pháp trong việc ban hành văn bản pháp luật về thi hành án dân sự;

- Yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự báo cáo kết quả thi hành bản án, quyết định trong trường hợp cần thiết;

- Giải quyết yêu cầu, kiến nghị và chỉ đạo Tòa án các cấp giải quyết yêu cầu, kiến nghị của cơ quan thi hành án dân sự trong thời hạn theo quy định của pháp luật;

- Chỉ đạo Tòa án các cấp phối hợp với các cơ quan liên quan trong thi hành án dân sự;

- Phối hợp với Bộ Tư pháp trong việc tổng kết công tác thi hành án dân sự.

1.2. Nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa án nhân dân cấp cao, Tòa án quân sự trung ương:

- Yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự báo cáo kết quả thi hành bản án, quyết định trong trường hợp cần thiết;

- Trả lời kiến nghị của cơ quan thi hành án dân sự về việc xem xét lại bản án, quyết định của Tòa án theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm trong thời hạn 90 ngày, kể từ ngày nhận được kiến nghị;

- Xem xét theo thủ tục tái thẩm quyết định miễn, giảm thi hành án theo quy định của pháp luật.

1.3. Nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Tòa án nhân dân quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và tương đương, Tòa án quân sự quân khu và tương đương:

- Chuyển giao bản án, quyết định, tài liệu và vật chứng có liên quan cho cơ quan thi hành án dân sự theo quy định của Luật thi hành án dân sự;

- Xem xét, quyết định việc miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án đối với khoản thu nộp ngân sách nhà nước; giải quyết kháng nghị về quyết định miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án đối với khoản thu nộp ngân sách nhà nước theo quy định của Luật này;

- Thụ lý và kịp thời giải quyết yêu cầu của cơ quan thi hành án dân sự, đương sự về việc xác định quyền sở hữu, phân chia tài sản hoặc giải quyết tranh chấp về quyền sở hữu, sử dụng tài sản; hủy giấy tờ, giao dịch phát sinh trong quá trình thi hành án thuộc thẩm quyền của Tòa án;

- Giải quyết kiến nghị, yêu cầu của cơ quan thi hành án dân sự và theo dõi kết quả xử lý sau khi Tòa án trả lời.

1.4. Khi xét xử lại vụ án mà bản án, quyết định đã bị hủy một phần hoặc toàn bộ theo quyết định giám đốc thẩm, tái thẩm, Tòa án phải giải quyết vấn đề tài sản, nghĩa vụ đã được thi hành theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật nhưng bị hủy.

Nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát nhân dân trong thi hành án dân sự

Viện kiểm sát nhân dân tối cao có nhiệm vụ, quyền hạn sau theo Điều 171 Luật thi hành án dân sự:

- Phối hợp với Bộ Tư pháp trong việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật về thi hành án dân sự.

- Kiểm sát và chỉ đạo Viện kiểm sát các cấp thực hiện việc kiểm sát thi hành án dân sự theo quy định của pháp luật.

- Phối hợp với Bộ Tư pháp trong việc tổng kết công tác thi hành án dân sự.

Nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát nhân dân các cấp

- Yêu cầu Toà án nhân dân, Cơ quan thi hành án cùng cấp và cấp dưới, Chấp hành viên, các cơ quan, tổ chức, đơn vị và cá nhân có liên quan đến việc thi hành án: Ra quyết định thi hành án; quyết định ủy thác thi hành án; áp dụng thời hiệu yêu cầu thi hành án; quyết định hoãn, tạm đình chỉ, đình chỉ thi hành án, trả lại đơn yêu cầu thi hành án, quyết định tiếp tục thi hành án theo đúng quy định tại các điều 36, 30, 48, 49, 50, 51, 57, 134, 135, 137 Luật thi hành án dân sự.

- Trực tiếp kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc thi hành án của Cơ quan thi hành án cùng cấp và cấp dưới, Chấp hành viên, các cơ quan, tổ chức, đơn vị và cá nhân có liên quan và việc giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với việc thi hành án. theo quy định.

- Đề nghị xét miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án đối với khoản thu nộp ngân sách nhà nước; có ý kiến bằng văn bản trong trường hợp cơ quan thi hành án dân sự đề nghị xét miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án theo quy định tại Điều 62 Luật thi hành án dân sự; tham gia phiên họp xét miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án theo quy định tại Điều 63 Luật thi hành án dân sự.

- Kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về thi hành án dân sự: Cụ thể, Điều 159 Luật thi hành án dân sự quy định:

“Điều 159. Kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về thi hành án dân sự

Viện kiểm sát kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về thi hành án dân sự theo quy định của pháp luật. Viện kiểm sát có quyền yêu cầu, kiến nghị đối với cơ quan thi hành án dân sự cùng cấp và cấp dưới, cơ quan, tổ chức và cá nhân có trách nhiệm để bảo đảm việc giải quyết khiếu nại, tố cáo có căn cứ, đúng pháp luật.”

- Kháng nghị quyết định của Toà án về miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án đối với khoản thu nộp ngân sách nhà nước theo quy định tại Điều 64 Luật thi hành án dân sự; kháng nghị đối với quyết định, hành vi của Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự, Chấp hành viên cơ quan thi hành án dân sự cùng cấp và cấp dưới theo quy định Điều 160 Luật thi hành án dân sự và khoản 5 Điều 24, Điều 25 Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân năm 2014; khoản 7,8 Điều 28 Luật thi hành án dân sự. 

Điều 160 Luật thi hành án dân sự nêu:

"Điều 160. Quyền kháng nghị của Viện kiểm sát

1. Viện kiểm sát kháng nghị đối với quyết định, hành vi của Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự, Chấp hành viên cơ quan thi hành án dân sự cùng cấp và cấp dưới theo quy định của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân.

2. Thời hạn kháng nghị của Viện kiểm sát cùng cấp là 15 ngày, của Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp là 30 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định hoặc phát hiện hành vi vi phạm."

- Kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc tiêu huỷ vật chứng, tài sản theo quy định tại Điều 125 Luật thi hành án dân sự; việc cưỡng chế thi hành án theo quy định tại Điều 72 Luật thi hành án dân sự; việc thi hành quyết định giám đốc thẩm, tái thẩm tuyên giữ nguyên bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật theo quy định tại Điều 134 Luật thi hành án dân sự;

- Kiểm sát việc thực hiện kiến nghị, kháng nghị: Định kỳ 6 tháng, 1 năm Viện kiểm sát tiến hành kiểm sát việc Cơ quan thi hành án thực hiện kiến nghị, kháng nghị của Viện kiểm sát.

- Yêu cầu khởi tố về hình sự: Trong quá trình kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc thi hành án nếu phát hiện có dấu hiệu tội phạm thì báo cáo Lãnh đạo Viện kiểm sát xem xét yêu cầu Cơ quan điều tra khởi tố về hình sự.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Thi hành án dân sự

Luật Hoàng Anh