Quyền của bên thế chấp là gì?

Thứ ba, 31/01/2023, 16:42:04 (GMT+7)

Quyền của bên thế chấp là những việc mà bên thế chấp được thực hiện để tự bảo vệ quyền, lợi ích của mình.

MỤC LỤC

MỤC LỤC

Bên thế chấp là bên dùng tài sản thuộc sở hữu của mình đảm bảo cho việc thực hiện nghĩa vụ với bên nhận thế chấp. Trong quan hệ dân sự nghĩa vụ của chủ thể luôn đi kèm với quyền lợi nhất định. Đối với giao dịch thế chấp tài sản, bên thế chấp được xác định là bên có nghĩa vụ với bên nhận thế chấp. Tuy nhiên, ở một khía cạnh của quan hệ, bên thế chấp cũng được pháp luật trao cho những quyền năng nhất định. Cụ thể, Điều 321 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về quyền của bên thế chấp như sau:

Điều 321. Quyền của bên thế chấp
1. Khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản thế chấp, trừ trường hợp hoa lợi, lợi tức cũng là tài sản thế chấp theo thỏa thuận.
2. Đầu tư để làm tăng giá trị của tài sản thế chấp.
3. Nhận lại tài sản thế chấp do người thứ ba giữ và giấy tờ liên quan đến tài sản thế chấp do bên nhận thế chấp giữ khi nghĩa vụ được bảo đảm bằng thế chấp chấm dứt hoặc được thay thế bằng biện pháp bảo đảm khác.
4. Được bán, thay thế, trao đổi tài sản thế chấp, nếu tài sản đó là hàng hóa luân chuyển trong quá trình sản xuất, kinh doanh. Trong trường hợp này, quyền yêu cầu bên mua thanh toán tiền, số tiền thu được, tài sản hình thành từ số tiền thu được, tài sản được thay thế hoặc được trao đổi trở thành tài sản thế chấp.
Trường hợp tài sản thế chấp là kho hàng thì bên thế chấp được quyền thay thế hàng hóa trong kho, nhưng phải bảo đảm giá trị của hàng hóa trong kho đúng như thỏa thuận.
5. Được bán, trao đổi, tặng cho tài sản thế chấp không phải là hàng hóa luân chuyển trong quá trình sản xuất, kinh doanh, nếu được bên nhận thế chấp đồng ý hoặc theo quy định của luật.
6. Được cho thuê, cho mượn tài sản thế chấp nhưng phải thông báo cho bên thuê, bên mượn biết về việc tài sản cho thuê, cho mượn đang được dùng để thế chấp và phải thông báo cho bên nhận thế chấp biết”

Quyền của bên thế chấp là những việc mà bên thế chấp được thực hiện để tự bảo vệ quyền, lợi ích của mình. Trong quan hệ thế chấp, bên thế chấp có thể chính là bên mang nghĩa vụ trong quan hệ nghĩa vụ được bảo đảm, hoặc là bên thứ ba dùng tài sản của mình để bảo đảm cho việc thực hiện nghĩa vụ của bên mang nghĩa vụ. Căn cứ vào quy định trên, bên thế chấp có quyền như sau:

1.Khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản thế chấp.

Bên thế chấp là chủ sở hữu tài sản, quyền của chủ sở hữu là chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản. Cho nên, để phát huy công dụng của tài sản, đưa tài sản vào sản xuất kinh doanh, thu lợi nhuận pháp luật cho phép bên thế chấp được khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản thế chấp. Đây là ưu điểm của biện pháp thế chấp tài sản, tạo điều kiện để thế chấp khai thác, thu lợi từ tài sản để tạo nguồn thu nhập thực hiện nghĩa vụ. Trên thực tế, có trường hợp người đi vay thế chấp sử dụng chính tài sản mà mình đi vay để mua, dùng làm tài sản thế chấp. Ví dụ: A vay vốn của ngân hàng để mua tàu phục vụ cho việc đánh bắt, tìm kiếm nguồn thu nhập. A dùng chính con tàu đó làm tài sản thế chấp tại ngân hàng. Trừ trường hợp các bên thỏa thuận hoa lợi, lợi tức cũng là tài sản thế chấp, thì bên thế chấp không có quyền hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản thế chấp.

2.Đầu từ làm tăng giá trị của tài sản thế chấp

Trong thời hạn thế chấp, để khai thác công dụng hiệu quả của tài sản, bên thế chấp có quyền đầu tư làm tăng giá trị của tài sản thế chấp. Nếu việc đầu tư đó không làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích của bên nhận thế chấp. Trên thực tế, việc bên thế chấp đầu tư làm tăng giá trị của tài sản thế chấp là một lợi thế cho bên nhận thế chấp. Giá trị của tài sản tăng nghĩa là khả năng đảm bảo nghĩa vụ tốt hơn. Khi tiến hành xử lý tài sản sẽ đảm bảo được khả năng thay thế đầy đủ nghĩa vụ chưa thực hiện. Bên cạnh đó, việc đầu tư nâng cao giá trị tài sản cũng là một biện pháp có lợi cho bên thế chấp. Không chỉ đem lại nguồn thu nhập cao cho họ, mà còn có thể đảm bảo thực hiện toàn bộ nghĩa vụ khi bị xử lý tài sản, bên thế chấp không cần phải tiếp tục thanh toán phần nghĩa vụ còn thiếu (do tài sản thế chấp có giá trị nhỏ hơn nghĩa vụ chính).

3.Nhận lại tài sản thế chấp do người thứ ba giữ, và giấy tờ liên quan do bên nhận thế chấp giữ

Khi thế chấp tài sản, bên thế chấp phải giao giấy tờ liên quan cho bên nhận thế chấp giữ nếu có thỏa thuận. Tài sản thế chấp do người thứ ba chiếm giữ trong trường hợp bên thế chấp cho thuê, chuyển giao quyền bề mặt,…Bên thế chấp có quyền nhận lại tài sản từ người thứ ba và giấy tờ liên quan do bên nhận thế chấp giữ khi nghĩa vụ được bảo đảm bằng biện pháp thế chấp chấm dứt, hoặc các bên thảo thuận thay thế biện pháp bảo đảm khác. Khi nghĩa vụ được bảo đảm bằng biện pháp thế chấp chấm dứt, thì kéo theo hợp đồng thế chấp cũng chấm dứt. Khi hợp đồng chấm dứt bên nhận thế chấp có nghĩa vụ nghĩa vụ phải trả cho bên thế chấp những giấy tờ liên quan đến tài sản thế chấp, mà bên thế chấp dùng để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ. Bên cạnh đó, mỗi biện pháp bảo đảm có những đặc điểm riêng, ví dụ như cầm cố tài sản thì bên nhận cầm cố sẽ chiếm giữ tài sản,…do đó, khi các bên thỏa thuận về việc thay thế biện pháp bảo đảm khác, thì bên nhận thế chấp cũng phải giao giấy tờ đã giữ, để thiết lập quan hệ bảo đảm mới.

4.Được bán, thay thế, trao đổi tài sản thế chấp

Trong quá trình sản xuất, kinh doanh thì hàng hóa cần được lưu thông mang lại lợi nhuận cho người sản xuất, kinh doanh. Do đặc điểm của hàng hóa luân chuyển, kinh doanh luôn có sự biến động, do đó, bên thế chấp có quyền bán, thay thế, trao đổi hàng hóa. Nếu tài sản thế chấp là hàng hóa luân chuyển trong quá trình sản xuất, kinh doanh, thì bên thế chấp có quyền được bán, thay thế, trao đổi tài sản thế chấp. Trong trường hợp này, nếu tài sẩn được bán thì quyền yêu cầu bên mua thanh toán tiền, số tiền thu được, tài sản hình thành từ số tiền thu được là tài sản thế chấp; còn nếu tài sản được trai đổi hoặc thay thế thì tài sản được thay thế hoặc được trao đổi đương nhiên trở thành tài sản thế chấp. Dù ở trong trường hợp nào, thì vẫn phải đảm bảo có tài sản thế chấp để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ, tránh gây rủi ro cho bên nhận tài sản thế chấp. Trường hợp tài sản thế chấp là kho hàng thì bên thế chấp được quyền thay thế hàng hóa trong kho, nhưng phải bảo đảm giá trị của hàng hóa trong kho đúng như thỏa thuận. Quy định nhằm linh hoạt hơn cho bên thế chấp, trong việc định đoạt, sử dụng tài sản thế chấp. Mặc dù vậy, quy định này cũng không dễ dàng với bên nhận thế chấp, nó đòi hỏi bên nhận thế chấp phải theo sát hoạt động kinh doanh của bên thế chấp, thì mới có thể nắm được các thông tin cần thiết, để hạn chế việc bên thế chấp lợi dụng quyền hạn mà gây khó khăn, hoặc trốn tránh thực hiện nghĩa vụ.

5. Được bán, trao đổi, tặng cho tài sản thế chấp không phải là hàng hóa luân chuyển trong quá trình sản xuất, kinh doanh

Trên hết, quy định của pháp luật về việc bên thế chấp không được định đoạt tài sản thế chấp trong thời hạn thế chấp là để bảo vệ quyền, lợi ích của bên nhận thế chấp. Tuy nhiên, trên thực tế các bên có thể có thỏa thuận mới, mà tại đó các bên đều tin rằng quyền và lợi ích của mình được đảm bảo. Vì vậy, pháp luật tôn trọng quyết định cũng như ý chí của các chủ thể. Cho nên, bên thế chấp có thể bán, trao đổi, tặng cho tài sản thế chấp không phải hàng hóa luân chuyển trong quá trình sản xuất, kinh doanh nếu các bên có thỏa thuận. 

6. Được cho thuê, cho mượn tài sản thế chấp 

Như ở trên, việc cho thuê, cho mượn tài sản thế chấp cũng là một cách định đoạt, sử dụng tài sản nhằm tăng nguồn thu nhập, phát huy công dụng của tài sản. Vì vậy, bên thế chấp hoàn toàn có thể cho thuê, cho mượn tài sản thế chấp. Tuy nhiên, vì có liên quan đến quyền tuy đòi tài sản từ người thứ ba, nên bên thế chấp phải thông báo cho bên thuê, bên mượn biết về việc tài sản cho thuê, cho mượn đang được dùng để thế chấp và phải thông báo cho bên nhận thế chấp biết. 

 Xem thêm: Tổng hợp các bài viết hỏi đáp Luật Dân sự

Luật Hoàng Anh

Luật Sư Phạm Thị Thu Hà

Chuyên viên pháp lý Trịnh Thị Chình

Luật Sư Nguyễn Thị Ngàn

Luật Sư Vũ Khánh Hiếu

Luật Sư Nguyễn Thùy Dung

Thạc sĩ kinh tế Nguyễn Mai Hương

Luật Sư Lê Tiến Thành

Chuyên viên pháp lý Nguyễn Thị Diệu Quỳnh

Chuyên viên pháp lý Nguyễn Thị Thu Hiền

Luật Sư Đào Hồng Sơn

Luật sư NGUYỄN ĐÌNH HIỆP - Những con số biết nói

Với 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn pháp lý, Luật sư Nguyễn Đình Hiệp có sự am hiểu sâu sắc hệ thống pháp luật Việt Nam và triển khai thành công rất nhiều các vụ việc như:

2

Tư vấn mở chuỗi kinh doanh nhượng quyền thương mại

2

Tư vấn cấp Giấy phép viễn thông cho doanh nghiệp Việt Nam

8

Tư vấn pháp lý thường xuyên cho các doanh nghiệp Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc. Tiêu biểu như Công ty CP Tập đoàn Bình Minh, Công ty CP DV Viễn thông Hải Phòng

10

Tư vấn, xử lý thu hồi công nợ và khởi kiện/khởi tố các đối tượng có nợ khó đòi

10

Tư vấn pháp lý đầu tư, giấy phép, chuyển nhượng các dự án khoáng sản. Tiêu biểu như Dự án khai thác Khoáng sản của Công ty khoáng sản An Vượng tại huyện Đà Bắc tỉnh Hoà Bình (50ha).

15

Tư vấn pháp lý dự án đầu tư mở rộng sản xuất. Tiêu biểu như Dự án sản xuất 50 triệu sản phẩm điện tử thanh toán Công ty TNHH ST Vina (Hàn Quốc); Dự án mở rộng quy mô sản xuất của Công ty TNHH RFTech Việt Nam lên 20 triệu đô la Mỹ;

20

Tư vấn hợp đồng chuyển giao công nghệ và thực hiện thủ tục đăng ký hợp đồng chuyển giao công nghệ (hầu hết là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài)

20

Tư vấn pháp lý dự án đầu tư bất động sản. Tiêu biểu như Dự án khu nghỉ dưỡng tại Vịnh Lan Hạ, thành phố Hải Phòng (30ha); Khu du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng Avana Mai Chau Hideway, tỉnh Hòa Bình (32ha)

30

Tư vấn, thành lập các doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam trong các lĩnh vực. Tiêu biểu như Dự án nhà máy sản xuất của Công ty Mass Well Limited, Công ty Modern Shine Limited tại Trung tâm công nghiệp GNP Yên Bình

300

Tư vấn hồ sơ công bố sản phẩm, hồ sơ phòng cháy chữa cháy, hồ sơ an toàn vệ sinh thực phẩm, đăng ký mã số mã vạch, đăng ký/thông báo website…

500

Tư vấn bảo hộ nhãn hiệu (thương hiệu), quyền tác giả, sáng chế

700

Tư vấn, thực hiện các thủ tục, giấy phép con như: Giấy phép lao động cho người nước ngoài, cấp phép tạm trú cho người nước ngoài, Giấy phép trung tâm ngoại ngữ, Giấy phép ngành dược, Giấy phép quảng cáo…

2000

Tư vấn, thành lập các doanh nghiệp mới, chi nhánh, văn phòng đại diện trên cả nước; các thủ tục thay đổi đăng ký doanh nghiệp trên cả nước

3000

Tư vấn các vụ việc ly hôn, chia tài sản, quyền nuôi con; chia thừa kế; tranh chấp đất đai; tố tụng dân sự, tố tụng hình sự và tố tụng hành chính.

Dịch vụ pháp lý

Để nhận tin tức và quà tặng từ Luật Hoàng Anh

Đăng ký email

Số điện thoại nhận tin

© Bản quyền thuộc về -Luật Hoàng Anh- Mọi sự sao chép phải được sự chấp thuận của Luật Hoàng Anh bằng văn bản.
Lên đầu trang zalo.png messenger.png 0908 308 123
Tư vấn miễn phí ngay Chat với luật sư