Thẩm quyền của Quản lý thị trường trong xử lý vi phạm hành chính lĩnh vực văn hóa, quảng cáo

Quản lý thị thường là lực lượng chuyên trách của Nhà nước thực hiện chức năng phòng, chống, xử lý các hành vi kinh doanh hàng hóa nhập lậu; sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm, hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ; hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; hành vi vi phạm pháp luật về chất lượng, đo lường, giá, an toàn thực phẩm và gian lận thương mại; hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Quản lý thị trường là một trong những nội dung quan trọng của Quản lý nhà nước, trong đó lực lượng Quản lý thị trường là bộ phận cấu thành trong hệ thống tổ chức nhà nước, là công cụ thực hiện chức năng quản lý Nhà nước trong việc xây dựng và bảo vệ nền kinh tế thị trường nước ta phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Thông qua vai trò kiểm tra, kiểm soát thị trường để đấu tranh ngăn chặn và góp phần làm hạn chế mặt trái của nền kinh tế thị trường. Như vậy, việc quy định thẩm quyền của Quản lý thị trường trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo được xây dựng trên cơ sở của Luật Xử lý vi phạm hành chính và các văn bản chuyên ngành quy định về chức năng, quyền hạn, nhiệm vụ của các đối tượng được nói đến ở trên. Khi vi phạm trong lĩnh vực này, Điều 70, Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định như sau:

1. Thẩm quyền trong xử phạt cảnh cáo

Cảnh cáo hành chính là hình phạt luôn đứng đầu nhất tương ứng với hình phạt nhẹ nhất, nhắc nhở và khiển trách công khai của pháp luật đối với cá nhân, tổ chức khi vi phạm liên quan đến các lỗi nhẹ, mang tính chất không nghiêm trọng. Tức là khi vi phạm liên quan đến lĩnh vực này, hành vi đó không gây ảnh hưởng trên diện rộng, với nhiều người và có thể sửa sai được.

Cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không nghiêm trọng, có tình tiết giảm nhẹ và theo quy định thì bị áp dụng hình thức xử phạt cảnh cáo hoặc đối với mọi hành vi vi phạm hành chính do người chưa thành niên từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện. Cảnh cáo được quyết định bằng văn bản.

Những người sau đây về Quản lý thị trường có thẩm quyền trong xử phạt cảnh cáo:

• Kiểm soát viên thị trường đang thi hành công vụ
• Đội trưởng Đội Quản lý thị trường 
• Cục trưởng Cục Quản lý thị trường cấp tỉnh, Cục trưởng Cục nghiệp vụ quản lý thị trường trực thuộc Tổng cục Quản lý thị trường 
• Tổng cục trưởng Tổng Cục Quản lý thị trường 

Xuất phát từ tính chất của việc xử phạt cảnh cáo là một hình thức nhẹ mang tính răn đe với các chủ thể vi phạm và các hành vi tác động ít đến đời sống xã hội trong lĩnh vực văn hóa, quảng cáo. Hầu hết, với các chức danh của Quản lý thị trường được đề cập ở trên đều được xử phạt cảnh cáo. Việc đặt ra quy định này, phù hợp với Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 và Nghị định 158/2013/NĐ-CP quy định trước đó.

2. Thẩm quyền trong xử phạt tiền

Phạt tiền là hình thức xử phạt chính trong đó, tổ chức cá nhân phải bỏ ra một khoản vật chất để nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền với hành vi vi phạm của mình.

Đối từng lĩnh vực cụ thể có mức tiền phạt tối đa khác nhau. Mức phạt tiền tối đa đối với một hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa là 50.000.000 đồng đối với cá nhân và 100.000.000 đồng đối với tổ chức. Mức phạt tiền tối đa đối với một hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực quảng cáo là 100.000.000 đồng đối với cá nhân và 200.000.000 đồng đối với tổ chức.

Như vậy, việc xác định thẩm quyền của Quản lý thị trường được dựa trên mức tiền phạt tối đa mà cá nhân đó được xử phạt. Với mỗi một hành vi vi phạm, sẽ có một mức phạt tiền cụ thể. Dựa vào mức tiền đó, sẽ xác định được ai là có thẩm quyền xử phạt dựa trên các yếu tố sau:

• Kiểm soát viên thị trường đang thi hành công vụ: Phạt tiền đến 500.000 đồng;
• Đội trưởng Đội Quản lý thị trường: Phạt tiền đến 25.000.000 đồng;
• Cục trưởng Cục Quản lý thị trường cấp tỉnh, Cục trưởng Cục nghiệp vụ quản lý thị trường trực thuộc Tổng cục Quản lý thị trường: Phạt tiền đến 50.000.000 đồng;
• Tổng cục trưởng Tổng Cục Quản lý thị trường: Phạt tiền đến 50.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa; phạt tiền đến 100.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực quảng cáo;

Ví dụ: A là cá nhân, vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa, quảng cáo, cụ thể: hành vi quảng cáo sữa và sản phẩm dinh dưỡng bổ sung dùng cho trẻ có nội dung không phù hợp với Giấy tiếp nhận bản công bố hợp quy; quy định tại Khoản 1, Điều 55, Nghị định 38/2021/NĐ-CP, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng

=> Trong trường hợp này, Đội trưởng Đội Quản lý thị trường có thẩm quyền xử phạt

3. Thẩm quyền trong xử phạt bổ sung

Hình thức xử phạt bổ sung là hình thức xử phạt được áp dụng kèm theo hình thức xử phạt chính đối với những hành vi nhất định nhằm tăng cường, củng cố tác dụng của hình thức xử phạt chính. Nếu cá nhân, tổ chức không bị áp dụng hình thức xử phạt chính thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền không được áp dụng hình thức xử phạt bổ sung đối với họ. Khi vi phạm quy định về quảng cáo bằng loa phóng thanh và hình thức tương tự, hình thức xử phạt bổ sung quy định là tịch thu tang vật vi phạm.

Trong lĩnh vực quảng cáo, văn hóa, việc xử phạt hành chính bổ sung cũng được xác định dựa trên tính nghiêm trọng của hành vi. Có thể cá nhân thanh tra này được áp dụng hình thức xử phạt bổ sung này hoặc có thể được áp dụng hình thức xử phạt bổ sung khác. Cụ thể như sau:

Đội trưởng Đội Quản lý thị trường:

• Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có giá trị không vượt quá mức 25.000.000 tiền phạt

Cục trưởng Cục Quản lý thị trường cấp tỉnh, Cục trưởng Cục nghiệp vụ quản lý thị trường trực thuộc Tổng cục Quản lý thị trường:

• Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có giá trị không vượt quá mức 50.000.000 tiền phạt
• Tước quyền sử dụng giấy phép có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn
• Tổng cục trưởng Tổng Cục Quản lý thị trường:
• Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính;
• Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn

Như vậy, không phải ai cũng có quyền xử phạt bổ sung, cụ thể là Kiểm soát viên thị trường đang thi hành công vụ. Những quy định trên được đặt ra tương ứng với chức danh nghề nghiệp và thẩm quyền theo trình tự từ trên xuống dưới. Không có sự khác biệt so với Nghị định 158/2013/NĐ-CP.

4. Thẩm quyền trong áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả

Biện pháp khắc phục hậu quả được hiểu là hình thức cưỡng chế do Nhà nước tiến hành, buộc người có hành vi vi phạm hành chính phải thực hiện những nghĩa vụ pháp lý nhất định nhằm hạn chế hoặc khôi phục lại tình trạng ban đầu do vi phạm hành chính gây ra. Trong đó, buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu đối với hành vi vi phạm là một trong những biện pháp chung quy định trong xử phạt vi phạm hành chính nhằm khắc phục lỗi của chủ thể. Trừ Kiểm soát viên thị trường đang thi hành công vụ thì các chủ thể được áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả bao gồm:

• Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu;
• Buộc tiêu hủy hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức khỏe con người, vật nuôi, cây trồng và môi trường, văn hóa phẩm có nội dung độc hại;
• Buộc cải chính thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn;
• Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện vi phạm hành chính hoặc buộc nộp lại số tiền bằng trị giá tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đã bị tiêu thụ, tẩu tán, tiêu hủy trái quy định của pháp luật;
• Các biện pháp khắc phục hậu quả khác do Chính phủ quy định.

Từ việc xác định thẩm quyền của Bộ đội biên phòng trong xử lý vi phạm hành chính có thể thấy rằng, những quy định trên phù hợp với các nguyên tắc quy định tại Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 và đảm bảo hình thức xử phạt, mức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với từng hành vi vi phạm hành chính; thẩm quyền xử phạt, mức phạt tiền cụ thể theo từng chức danh và thẩm quyền lập biên bản đối với vi phạm hành chính trong từng lĩnh vực quản lý nhà nước

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo

Luật Hoàng Anh