Thời điểm thực hiện hợp đồng mua bán tài sản?

1.Căn cứ pháp lý

Thời điểm thực hiện hợp đồng mua bán tài sản chính là thời hạn mà bên bán phải chuyển giao tài sản cho bên mua, đồng thời bên mua phải thanh toán cho bên bán giá trị của tài sản. Điều 434 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về thời hạn thực hiện hợp đồng mua bán tài sản như sau:

“Điều 434. Thời hạn thực hiện hợp đồng mua bán
1. Thời hạn thực hiện hợp đồng mua bán do các bên thỏa thuận. Bên bán phải giao tài sản cho bên mua đúng thời hạn đã thỏa thuận; bên bán chỉ được giao tài sản trước hoặc sau thời hạn nếu được bên mua đồng ý.
2. Khi các bên không thỏa thuận thời hạn giao tài sản thì bên mua có quyền yêu cầu bên bán giao tài sản và bên bán cũng có quyền yêu cầu bên mua nhận tài sản bất cứ lúc nào, nhưng phải báo trước cho nhau một thời gian hợp lý.
3. Bên mua thanh toán tiền mua theo thời gian thỏa thuận. Nếu không xác định hoặc xác định không rõ ràng thời gian thanh toán thì bên mua phải thanh toán ngay tại thời điểm nhận tài sản mua hoặc nhận giấy tờ chứng nhận quyền sở hữu tài sản”.

2.Nội dung

-Khi các bên có thỏa thuận về thời hạn thực hiện hợp đồng mua bán, bên bán phải chuyển giao tài sản và quyền sở hữu tài sản cho bên mua đúng thời hạn đó. Việc giao tài sản trước hoặc sau thời hạn chỉ được công nhận là hợp pháp khi bên mua đồng ý, quy định này nhằm đảm bảo việc tiếp nhận tài sản của bên mua. Vì đã thỏa thuận về thời hạn chuyển giao tài sản, nếu bên bán mà chuyển giao trước hoặc sau thời hạn đó mà không có sự đồng ý của bên mua thì tài sản chuyển giao sẽ không được tiếp nhận. Bên cạnh đó, trong quan hệ mua bán tài sản thì bên mua là bên có quyền đối với nghĩa vụ giao tài sản của bên bán. Nếu bên bán giao tài sản trước hoặc sau thời hạn thỏa thuận mà không có sự đồng ý của bên mua thì bị xem là hành vi vi phạm nghĩa vụ, và phải gánh chịu trách nhiệm dân sự. 
-Thông thường, khi giao kết hợp đồng mua bán tài sản các bên có thỏa thuận về thời hạn thực hiện hợp đồng. Tuy nhiên, đó không phải quy định bắt buộc, vậy nên cũng có trường hợp các bên không thỏa thuận về thời hạn thực hiện hợp đồng. Trong trường hợp này, thời hạn chuyển giao tài sản và yêu cầu bên kia nhận tài sản không được xác định trước, do đó, pháp luật quy định mỗi bên đều có quyền yêu cầu bên kia thực hiện nghĩa vụ với mình. Theo đó, bên bán có quyền yêu cầu bên mua nhận tài sản và thanh toán tiền, còn bên mua thì có quyền yêu cầu bên bán chuyển giao tài sản cho mình bất cứ lúc nào. Tuy nhiên, để đảm bảo cho việc các bên có sự chuẩn bị thực hiện cũng như tiếp nhận thực hiện nghĩa vụ, thì pháp luật cũng yêu cầu việc một bên yêu cầu bên kia thực hiện nghĩa vụ phải bảo trước cho họ biết một quãng thời gian hợp lý. Pháp luật không quy định cụ thể thế nào thời gian hợp lý, vì vậy, việc xác định thời gian hợp lý hay không phải dựa vào từng trường hợp cụ thể. Ví dụ: A yêu cầu B tiếp nhận một lô hàng đông lạnh, thì thời hạn thông báo phải đảm bảo có đủ điều kiện để B chuẩn bị kho chứa hàng, vì là đồ đông lạnh nên rất dễ hỏng ở nhiệt độ thường, nếu A không thông báo trước để B chuẩn bị mà xảy ra thiệt hại thì A phải chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, việc thông báo trước chỉ nhằm cung cấp thông tin cho bên tiếp nhận về thời hạn giao, nhận hàng, để họ kịp thời chuẩn bị, chứ không ghi nhận sự đồng ý hay không đồng ý của bên tiếp nhận. Như vậy, khi nhận được thông báo, bên tiếp nhận bắt buộc phải chuẩn bị đầy đủ điều kiện để giao hoặc nhận tài sản mà không được từ chối.
-Hợp đồng mua bán là hợp đồng song vụ, cho nên các bên phải cùng thực hiện nghĩa vụ với nhau. Theo đó, bên bán có nghĩa vụ chuyển giao tài sản và quyền sở hữu tài sản cho bên mua, còn bên mua thì có nghĩa vụ phải thanh toán giá trị tài sản cho bên bán. Thời hạn thanh toán giá trị tài sản cũng chính là thời hạn thực hiện hợp đồng. Do đó, cũng như quy định về thời hạn bên bán phải chuyển giao tài sản cho bên mua, thì thời hạn mà bên mua phải trả tiền cho bên bán cũng do các bên thỏa thuận. Nếu không xác định hoặc xác định không rõ ràng thời gian thanh toán thì bên mua phải thanh toán ngay tại thời điểm nhận tài sản mua hoặc nhận giấy tờ chứng nhận quyền sở hữu tài sản. Quy định này nhằm bảo vệ lợi ích của bên bán, trong trường hợp không có thỏa thuận về thời hạn thanh toán mà bên bán đã chuyển giao tài sản nhưng bên mua lại chưa thanh toán tiền thì sẽ rất rủi ro cho bên bán. Như đã trình bày ở trên, hợp đồng mua bán tài sản là hợp đồng song vụ, quyền của bên này ứng với nghĩa vụ của bên kia. Nếu bên mua đã được thỏa mãn lợi ích của mình, thì sẽ khó khăn trong việc thúc đẩy họ thực hiện nghĩa vụ của mình. Trong khi bên bán đã thực hiện nghĩa vụ, đáp ứng lợi ích cho bên mua nhưng lại chưa nhận lại được lợi ích của mình. Chính vì thế, việc chuyển giao lợi ích của các bên cho nhau phải được thực hiện cùng một thời điểm. 

 Xem thêm: Tổng hợp các bài viết hỏi đáp Luật Dân sự

Luật Hoàng Anh.