Thực hiện nghĩa vụ trả tiền là gì?

Nghĩa vụ là việc mà theo đó, một hoặc nhiều chủ thể (sau đây gọi chung là bên có nghĩa vụ) phải chuyển giao vật, chuyển giao quyền, trả tiền hoặc giấy tờ có giá, thực hiện công việc hoặc không được thực hiện công việc nhất định vì lợi ích của một hoặc nhiều chủ thể khác (sau đây gọi chung là bên có quyền). Khi quan hệ nghĩa vụ phát sinh nghĩa vụ trả tiền, Điều 280 Bộ luật Dân sự năm 2015 ghi nhận thực hiện nghĩa vụ trả tiền như sau:

“Điều 280. Thực hiện nghĩa vụ trả tiền
1. Nghĩa vụ trả tiền phải được thực hiện đầy đủ, đúng thời hạn, đúng địa điểm và phương thức đã thỏa thuận.
2. Nghĩa vụ trả tiền bao gồm cả tiền lãi trên nợ gốc, trừ trường hợp có thỏa thuận khác”

Tiền là đối tượng của của quan hệ nghĩa vụ dân sự. Theo đó, bên có nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ trả tiền theo quy định pháp luật, nhằm thỏa mãn nhu cầu lợi ích của bên có quyền. Nghĩa vụ trả tiền được thực hiện như sau:

1.Nghĩa vụ trả tiền đầy đủ, đúng thời hạn, đúng địa điểm và phương thức đã thỏa thuận

Nghĩa vụ trả tiền thường xuất hiện trong các hợp đồng mua bán hàng hóa, dịch vụ; hợp đồng cho vay; hợp đồng trao đổi;….Theo đó một bên có nghĩa vụ cung cấp hàng hóa, dịch vụ, tiền tệ. Bên còn lại có quyền nhận và thanh toán một khoản tiền cho bên cung cấp khi đến hạn. Trong nghĩa vụ trả tiền, khoản tiền phải trả là một khoản tiền xác định rõ ràng gắn với giá trị của hàng hóa, dịch vụ, tiền tệ,…mà bên có quyền đã cung cấp trước đó. Do vậy, bên mang nghĩa vụ trả tiền phải thực hiện đầy đủ, đúng thời hạn, đúng địa điểm và phương thức đã thỏa thuận. Nghĩa vụ trả tiền là nghĩa vụ mang tính chất bắt buộc đối với bên có nghĩa vụ, do đó nếu bên có nghĩa vụ không thực hiện nghĩa vụ thanh toán tiền, thì bên có quyền có quyền khởi kiện yêu cầu bên có nghĩa vụ thực hiện nghĩa vụ trả tiền. Ví dụ: A và B ký hợp đồng mua bán căn hộ giá 10 tỷ, vào ngày 20/01/2020. A đã bàn giao căn hộ cho B, và B đã thanh toán trước 8 tỷ vào ngày 20/02/2020, hai bên thỏa thuận thanh toán toàn bộ số tiền còn lại vào ngày 01/10/2020 theo hình thức chuyển khoản tại ngân hàng. Theo đó B có nghĩa vụ trả tiền cho A vào đúng ngày 01/10/2020, bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của của A theo đúng thỏa thuận.

2.Nghĩa vụ trả tiền bao gồm cả lãi

Lãi là khoản tiền tăng lên được xác định theo số tiền chưa trả, thời hạn và lãi suất phải tuân thủ theo quy định của pháp luật. Theo đó, bên có nghĩa vụ trả tiền phải trả cả khoản tiền lãi và tiền gốc cho bên có quyền. Các bên có thể thỏa thuận về việc trả tiền lãi trên nợ gốc, tức các bên có thể thỏa thuận trả lãi hoặc không. Thông thường, nghĩa vụ phát trả tiền bao gồm cả lãi, phát sinh trong hợp đồng cho vay có đối tượng là tiền. Khoản tiền mà bên vay phải trả bao gồm cả nợ gốc và lãi trên nợ gốc nếu các bên có thỏa thuận việc trả lãi. Tuy nhiên, trong các quan hệ nghĩa vụ có phát sinh nghĩa vụ trả tiền nếu các bên không có thỏa thuận khác, nghĩa vụ trả tiền bao gồm cả tiền lãi trên nợ gốc[1]. Ví dụ: trong hợp đồng mua bán hàng hóa, bên mua chưa thanh toán tiền cho bên bán. Nếu các bên không thỏa thuận bên mua không phải trả lãi đối với khoản tiền chưa thanh toán. Thì bên mua đương nhiên phải trả lãi trên số tiền cần phải thanh toán cho người bán. 

 Xem thêm: Tổng hợp các bài viết hỏi đáp Luật Dân sự

Luật Hoàng Anh

[1]PGS.TS.Nguyễn Văn Cừ - PGS.TS.Trần Thị Huệ,(2017), “Bình luận khoa học Bộ luật Dân sự năm 2015 của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”,Nxb.Công an nhân dân.