Trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong hợp đồng vận chuyển hành khách?

1.Căn cứ pháp lý

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại phát sinh khi một bên có hành vi vi phạm nghĩa vụ gây thiệt hại cho bên kia. Đối với hợp đồng vận chuyển hành khách trách nhiệm bồi thường thiệt hại phát sinh khi có các căn cứ theo quy định tại Điều 528 Bộ luật Dân sự năm 2015, cụ thể: 

“Điều 528. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại
1. Trường hợp tính mạng, sức khỏe và hành lý của hành khách bị thiệt hại thì bên vận chuyển phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
2. Bên vận chuyển không phải bồi thường thiệt hại về tính mạng, sức khỏe và hành lý của hành khách nếu thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi của hành khách, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
3. Trường hợp hành khách vi phạm điều kiện vận chuyển đã thỏa thuận, quy định của điều lệ vận chuyển mà gây thiệt hại cho bên vận chuyển hoặc người thứ ba thì phải bồi thường”

2.Nội dung

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại là trách nhiệm dân sự, là hậu quả bất lợi mà chủ thể phải gánh chịu khi có hành vi vi phạm nghĩa vụ đã thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật mà gây thiệt hại cho chủ thể khác. Hợp đồng vận chuyển hành khách là hợp đồng dân sự, trong quá trình thực hiện hợp đồng khó có thể tránh khỏi việc một bên có hành vi xâm phạm đến lợi ích của bên kia. Quy định về trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong hợp đồng vận chuyển hành khách nhằm bảo vệ quyền lợi cho bên bị vi phạm, đồng thời nâng cao trách nhiệm của các bên trong việc thực hiện nghiêm túc, đầy đủ nghĩa vụ của mình. Cụ thể, trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong hợp đồng vận chuyển hành khách phát sinh trong các trường hợp sau:

2.1.Trách nhiệm bồi thường thiệt hại của bên vận chuyển

Bảo vệ tính mạng, sức khỏe, hành lý của hành khách là một trong những nghĩa vụ của bên vận chuyển, nghĩa vụ này có ý nghĩa quan trọng trong hợp đồng vận chuyển. Để bảo vệ tính mạng, sức khỏe, hành lý của hành khách pháp luật đã có những quy định bắt buộc đối với chủ thể kinh doanh dịch vụ vận chuyển như: có giấy phép kinh doanh; tài xế phải đảm bảo năng lực, điều kiện theo quy định của pháp luật; trước khi do chuyển phải kiểm tra kỹ thuật an toàn của phương tiện,…Trường hợp, bên vận chuyển không đảm bảo các yếu tố trên mà gây thiệt hại, mất mát cho hành khách thì phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại. Mức bồi thường thiệt hại do các bên thỏa thuận dựa trên cơ sở thiệt hại thực tế. Bên canh đó, pháp luật cũng quy định các chủ thể kinh doanh dịch vụ vận chuyển phải mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự cho hành khách phòng khi có rủi ro xảy ra. Chính vì vậy, khi có thiệt hại xảy ra thì bảo hiểm có thể chi trả cho khách hàng. Nhưng nếu phần thiệt hại vượt quá phần giá trị được bảo hiểm được thanh toán, thì bên vận chuyển vẫn phải gánh chịu phần vượt quá đó.

2.2.Trách nhiệm bồi thường thiệt hại của hành khách

Khi tham gia quá trình vận chuyển, không chỉ bên vận chuyển có nghĩa vụ đảm bảo an toàn cho hành khách, mà hành khách cũng cần tuân thủ các quy định của pháp luật và quy định của bên vận chuyển khi di chuyển. Việc tuân thủ các quy định đó không chỉ bảo vệ an toàn cho chính bản thân khách hàng, mà còn bảo đảm lợi ích cho bên vận chuyển và những hành khách khác. Vậy nên, khi hành khách không tuân thủ các quy định của pháp luật và của bên vận chuyển đưa ra mà gây thiệt hại cho bên vận chuyển, hoặc bên thứ ba thì phải chiu trách nhiệm bồi thường thiệt hại xảy ra. Giá trị bồi thường, phương thức bồi thường sẽ do các bên thỏa thuận theo quy định của pháp luật. 

2.3.Trường hợp loại trừ trách nhiệm bồi thường thiệt hại của bên vận chuyển

Theo nguyên tắc chung, một chủ thể chỉ phải chịu trách nhiệm về hành vi có lỗi của mình. Tức nếu thiệt hại xảy ra không phải do lỗi của chủ thể dó thì họ không phải chịu trách nhiệm. Do đó, trường hợp thiệt hại hoàn toàn do lỗi của khách hàng thì bên vận chuyển được miến trừ trách nhiệm bồi thường thiệt hại. Đối với thiệt hại này hành khách phải tự mình gánh chịu. Tuy nhiên, để chứng minh thiệt hại đó xảy ra là lỗi của hành khách thì nghĩa vụ chứng minh thuộc về bên vận chuyển, họ phải có đủ bằng chứng chứng minh thiệt hại xảy ra là lỗi của hành khách. Quy định này nhằm tránh trường hợp xảy ra tranh chấp giữa các bên về việc quy trách nhiệm gây thiệt hại cho nhau.
Quy định của pháp luật về trách nhiệm của bên vận chuyển và hành khách trong hợp đồng vận chuyển hành khách nhằm mục đích nâng cao ý thức của các bên trong việc thực hiện đúng, đầy đủ nghĩa vụ. Đồng thời bảo vệ lợi ích của các bên và bên thứ ba trong trường hợp xảy ra thiệt hại.

 Xem thêm: Tổng hợp các bài viết hỏi đáp Luật Dân sự

Luật Hoàng Anh