Các quy định của pháp luật về việc di dời, phá dỡ công trình xây dựng là gì? (P1)

Công trình xây dựng là sản phẩm được xây dựng theo thiết kế, tạo thành bởi sức lao động của con người, vật liệu xây dựng, thiết bị lắp đặt vào công trình, được liên kết định vị với đất, có thể bao gồm phần dưới mặt đất, phần trên mặt đất, phần dưới mặt nước và phần trên mặt nước. Pháp luật hiện hành quy định như thế nào về việc di dời, phá dỡ công trình? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây. 

1. Di dời công trình xây dựng

Di dời công trình xây dựng là việc di chuyển công trình xây dựng từ vị trí này sang vị trí khác.

Điều 117, Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 ngày 1806/2014 (sau đây gọi tăt là Luật Xây dựng năm 2014) quy định về việc di dời công trình xây dựng như sau: 

a. Nguyên tắc của việc di dời 

Việc di dời công trình xây dựng từ vị trí này đến vị trí khác phải phù hợp với quy hoạch xây dựng được duyệt, bảo đảm chất lượng, an toàn công trình, không làm ảnh hưởng đến công trình lân cận và bảo đảm giữ nguyên kiến trúc đối với công trình có yêu cầu cần phải bảo tồn.

b. Điều kiện đối với chủ đầu tư, nhà thầu khi di dời công trình 

- Căn cứ tại Khoản 9, Điều 3, Luật Xây dựng năm 20114, chủ đầu tư xây dựng (sau đây gọi là chủ đầu tư) là cơ quan, tổ chức, cá nhân sở hữu vốn, vay vốn hoặc được giao trực tiếp quản lý, sử dụng vốn để thực hiện hoạt động đầu tư xây dựng.

Khi di dời công trình xây dựng, chủ đầu tư hoặc chủ sở hữu công trình phải có giấy phép di dời công trình xây dựng.

- Căn cứ tại Khoản 9, Điều 3, Luật Xây dựng năm 2014, nhà thầu trong hoạt động đầu tư xây dựng (sau đây gọi là nhà thầu) là tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện năng lực hoạt động xây dựng, năng lực hành nghề xây dựng khi tham gia quan hệ hợp đồng trong hoạt động đầu tư xây dựng

Nhà thầu thực hiện di dời công trình xây dựng phải thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn lao động, an toàn đối với công trình được di dời và các công trình lân cận, bảo vệ môi trường.

2. Phá dỡ công trình xây dựng 

Phá dỡ công tình xây dựng là việc phá huỷ toàn bộ kết cấu của công trình xây dựng.

Điều 118, Luật Xây dựng năm 2014 sửa đổi tại khoản 44, Điều 1, Luật Xây dựng năm 2020 quy định về việc phá dỡ công trình như sau: 

a. Các trường hợp phá dỡ công trình xây dựng

Việc phá dỡ công trình xây dựng được thực hiện trong các trường hợp sau: 

+ Để giải phóng mặt bằng xây dựng công trình mới hoặc công trình xây dựng tạm; 

+ Công trình có nguy cơ sụp đổ ảnh hưởng đến cộng đồng và công trình lân cận; công trình phải phá dỡ khẩn cấp nhằm kịp thời phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, các nhiệm vụ cấp bách để bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; 

+Công trình xây dựng trong khu vực cấm xây dựng theo quy định tại khoản 3 Điều 12 của Luật Xây dựng năm 2014;

+ Công trình xây dựng sai quy hoạch xây dựng, công trình xây dựng không có giấy phép xây dựng đối với công trình theo quy định phải có giấy phép hoặc xây dựng sai với nội dung quy định trong giấy phép xây dựng; 

+ Công trình xây dựng lấn chiếm đất công, đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp của tổ chức, cá nhân; công trình xây dựng sai với thiết kế xây dựng được phê duyệt đối với trường hợp được miễn giấy phép xây dựng; 

+ Nhà ở riêng lẻ có nhu cầu phá dỡ để xây dựng mới. 

Nhà ở riêng lẻ là nhà ở được xây dựng trên thửa đất ở riêng biệt thuộc quyền sử dụng hợp pháp của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, bao gồm nhà biệt thự, nhà ở liền kề và nhà ở độc lập.

Tuỳ vào nhu cầu của người sử dụng/ người sở hữu nhà ở mà nhà ở riêng lẻ được phá dỡ để xây dựng mới.

b. Nguyên tắc và trình tự phá dỡ công trình xây dựng 

Việc phá dỡ công trình xây dựng phải bảo đảm an toàn, bảo vệ môi trường và thực hiện theo trình tự như sau: 

+ Lập phương án, giải pháp phá dỡ công trình xây dựng. Trường hợp công trình thuộc diện phải có quyết định phá dỡ, cưỡng chế phá dỡ thì phải có quyết định phá dỡ hoặc quyết định cưỡng chế phá dỡ công trình xây dựng; 

+ Thẩm tra, phê duyệt thiết kế phương án, giải pháp phá dỡ công trình xây dựng đối với công trình xây dựng ảnh hưởng lớn đến an toàn, lợi ích cộng đồng; 

+ Tổ chức thi công phá dỡ công trình xây dựng; 

+ Tổ chức giám sát, nghiệm thu công tác phá dỡ công trình xây dựng. 

Các quy định chi tiết về trách nhiệm của các bên trong việc phá dỡ công trình xây dựng, các tình huống phá dỡ và nội dung phương án, giải pháp phá dỡ công trình, chúng tôi sẽ tiếp tục trình bày trong phần tiếp theo. 

Xem thêm: 

Tổng hợp các bài viết về Luật Xây dựng

Luật Hoàng Anh