Các quy định về việc quản lý, khai thác, sử dụng nhà ở xã hội là gì?

Pháp luật hiện hành quy định về việc quản lý, khai thác, sử dụng nhà ở xã hội tại Điều 64, Luật Nhà ở số 65/2014/QH13 ngày 25/11/2014 (sau đây gọi tắt là Luật Nhà ở năm 2014), Điều 26, Nghị định 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ, cụ thể như sau: 

1. Quản lý khai thác, sử dụng nhà ở xã hội được đầu tư bằng vốn ngân sách nhà nước

Việc quản lý khai thác, sử dụng nhà ở xã hội được đầu tư bằng vốn ngân sách nhà nước thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng nhà ở thuộc sở hữu nhà nước. 

Cụ thể Điều 56, Nghị định 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ quy định về việc quản lý, sử dụng nhà ở xã hội thuộc sở hữu nhà nước như sau: 

Người thuê nhà ở xã hội được miễn, giảm tiền thuê nhà ở như trường hợp thuê nhà ở cũ thuộc sở hữu nhà nước quy định tại Điều 59 của Nghị định này. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân thuê mua, mua nhà ở xã hội để phục vụ tái định cư thì sau khi thanh toán đủ tiền thuê mua, mua nhà ở theo hợp đồng và được cấp Giấy chứng nhận thì được thực hiện các quyền và có các nghĩa vụ của chủ sở hữu nhà ở theo quy định của Luật Nhà ở.

Việc quản lý vận hành nhà ở xã hội thuộc sở hữu nhà nước do đơn vị hoặc tổ chức có chức năng, năng lực quản lý vận hành nhà ở thực hiện. Đơn vị quản lý vận hành nhà ở có trách nhiệm theo dõi, báo cáo về tình hình quản lý, sử dụng nhà ở theo quy định tại Điều 47 của Nghị định này.

Đối với địa phương chưa có đơn vị hoặc tổ chức có chức năng, năng lực quản lý vận hành nhà ở đáp ứng yêu cầu, điều kiện theo quy định của Luật Nhà ở thì Sở Xây dựng được tổ chức một bộ phận trực thuộc Sở Xây dựng để tổ chức quản lý vận hành và thuê các dịch vụ quản lý vận hành nhà ở; chi phí thực hiện quản lý vận hành nhà ở được sử dụng từ tiền cho thuê nhà ở này và hỗ trợ từ ngân sách của địa phương.

Trường hợp có từ hai đơn vị trở lên đăng ký tham gia thì việc lựa chọn đơn vị quản lý vận hành nhà ở được thực hiện theo nguyên tắc đấu thầu 

2. Quản lý khai thác, sử dụng nhà ở xã hội được đầu tư bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước 

Khoản 2, Điều 64, Luật Nhà ở năm 2014 quy định đối với nhà ở xã hội được đầu tư xây dựng bằng vốn ngoài ngân sách thì việc quản lý vận hành nhà ở được quy định như sau:

+ Nhà ở xã hội để cho thuê thì chủ đầu tư tự tổ chức quản lý vận hành nhà ở hoặc thuê, ủy thác cho đơn vị có năng lực quản lý vận hành theo quy định của Luật này thực hiện quản lý vận hành nhà ở đó;

+ Nhà ở xã hội để cho thuê mua thì trong thời hạn cho thuê mua, chủ đầu tư thực hiện quản lý vận hành nhà ở theo quy định tại điểm a khoản này; sau khi người thuê mua đã thanh toán đủ tiền thuê mua cho chủ đầu tư thì việc quản lý vận hành được thực hiện tương tự trường hợp sau

+ Nhà ở xã hội để bán thì người mua nhà ở tự thực hiện việc quản lý vận hành nếu là nhà ở riêng lẻ. 

Trường hợp là nhà chung cư thì phải tuân thủ các quy định về quản lý vận hành nhà chung cư quy định tại Luật Nhà ở năm 201

Điều 26, Nghị định 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ hướng dẫn cụ thể hơn về việc quản lý khai thác, sử dụng nhà ở xã hội được đầu tư bằng vốn ngoài ngân sách nhà nước như sau: 

Đối với nhà ở xã hội được đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngoài ngân sách nhà nước thì chủ đầu tư dự án có trách nhiệm tổ chức quản lý việc sử dụng, vận hành và khai thác nhà ở xã hội. Chủ đầu tư dự án phải dành tối thiểu 20% tổng diện tích sàn nhà ở trong phạm vi dự án dành để cho thuê.

Sau thời gian tối thiểu là 05 năm kể từ thời điểm bắt đầu cho thuê thì chủ đầu tư dự án được phép bán quỹ nhà ở này cho người đang thuê hoặc đối tượng quy định tại Điều 49 của Luật Nhà ở theo giá bán quy định tại Điều 21 của Nghị định 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ.

Xem thêm:

Ai được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội?

Các điều kiện được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội là gì?

3. Quyền của đơn vị quản lý, vận hành và khai thác nhà ở xã hội 

Đơn vị quản lý, vận hành và khai thác nhà ở xã hội được quyền kinh doanh các dịch vụ khác theo quy định của pháp luật trong khu nhà ở xã hội để tạo nguồn bù đắp chi phí quản lý vận hành, bảo trì nhằm giảm chi phí dịch vụ quản lý sử dụng nhà ở xã hội.

4. Quản lý, khai thác, sử dụng nhà ở xã hội do các hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng

Đối với nhà ở xã hội do các hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng thì việc quản lý, khai thác, sử dụng nhà ở xã hội do các hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng thực hiện như sau: 

+ Chủ sở hữu có nhà ở cho thuê tự quản lý hoặc thuê, ủy thác cho đơn vị có chức năng kinh doanh dịch vụ quản lý nhà ở để quản lý, vận hành quỹ nhà ở do mình đầu tư;

+ Trong thời hạn cho thuê nhà ở theo hợp đồng đã ký kết, chủ sở hữu nhà ở được phép bán nhà ở cho người đang thuê, nếu người đang thuê có nhu cầu mua và bên bán không phải nộp tiền sử dụng đất cho Nhà nước khi bán nhà ở đó;

+ Chủ sở hữu nhà ở được hưởng các quyền lợi và có trách nhiệm thực hiện các nghĩa vụ đối với nhà ở thuộc sở hữu của mình theo quy định của pháp luật về dân sự và pháp luật về nhà ở;

+ Giao Bộ Xây dựng ban hành quy định cụ thể việc quản lý chất lượng, khai thác và quản lý sử dụng nhà ở xã hội do các hộ gia đình, cá nhân xây dựng để bán, cho thuê, cho thuê mua.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Nhà ở

Luật Hoàng Anh