Quan trắc công trình được pháp luật quy định chi tiết như thế nào?

Căn cứ tại Khoản 7, Điều 2, Nghị định 06/2021/NĐ-CP, quan trắc công trình là hoạt động theo dõi, đo đạc, ghi nhận sự biến đổi về hình học, biến dạng, chuyển dịch và các thông số kỹ thuật khác của công trình và môi trường xung quanh theo thời gian. Vậy pháp luật quy định cụ thể như thế nào về việc quan trắc công trình xây dựng? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Quan trắc công trình xây dựng bao gồm quan trắc công trình trong quá trình thi công xây dựng và quan trắc công trình trong quá trình khai thác, sử dụng, cụ thể: 

1. Quan trắc công trình trong quá trình thi công xây dựng

Căn cứ tại Khoản 38, Điều 3, Luật Xây dựng năm 2014, thi công xây dựng công trình gồm xây dựng và lắp đặt thiết bị đối với công trình xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo, di dời, tu bổ, phục hồi; phá dỡ công trình; bảo hành, bảo trì công trình xây dựng.

Điều 3, Thông tư 10/2021/NĐ-CP ngày 25/08/2021 của Chính phủ quy định về quan trắc công trình trong quá trình thi công xây dựng như sau: 

1.1. Các trường hợp thực hiện quan trắc công trình trong quá trình thi công xây dựng 

Việc quan trắc công trình trong quá trình thi công xây dựng do nhà thầu thi công xây dựng tổ chức thực hiện trong các trường hợp sau:

+ Theo quy định của chỉ dẫn kỹ thuật, thiết kế xây dựng đã được phê duyệt và thiết kế biện pháp thi công đã được chấp thuận;

+ Khi công trình có biểu hiện bất thường (ví dụ: công trình bị sụt, trượt, lún, nghiêng, nứt,...) cần phải được quan trắc nhằm đánh giá, xác định nguyên nhân để có biện pháp xử lý hoặc ngăn ngừa sự cố công trình trong quá trình thi công xây dựng.

1.2. Nội dung đề cương quan trắc công trình 

Đề cương quan trắc do nhà thầu lặp, trình chủ đầu tư chấp thuận phải bao gồm các nội dung chủ yếu sau: đối tượng, phạm vi, thông số, tần suất, thời điểm quan trắc; nhân lực, thiết bị quan trắc; quy trình thực hiện quan trắc; phương pháp phân tích, xử lý số liệu quan trắc; đánh giá, kết luận kết quả quan trắc; đề xuất, kiến nghị (nếu có).

1.3. Trách nhiệm của nhà thầu thi công công trình xây dựng 

Khoản 28, Điều 3, Luật Xây dựng năm 2014 quy định: 

"Điều 3. Giải thích từ ngữ 

28. Nhà thầu trong hoạt động đầu tư xây dựng (sau đây gọi là nhà thầu) là tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện năng lực hoạt động xây dựng, năng lực hành nghề xây dựng khi tham gia quan hệ hợp đồng trong hoạt động đầu tư xây dựng."

Theo quy định trên, nhà thầu thi công xây dựng là các tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện năng lực thi công xây dựng công trình. Điều kiện năng lực thi công xây dựng công trình được quy định cụ thể tại Điều 155, Luật xây dựng năm 2014 - chúng tôi sẽ trình bày chi tiết hơn trong các bài viết tiếp theo. 

Đối với việc quan trắc công trình xây dựng trong quá trình thi công xây dựng công trình, nhà thầu thi công xây dựng công trình có các trách nhiệm sau:  

+ Nhà thầu thi công xây dựng có trách nhiệm tổ chức thực hiện công tác quan trắc, tổng hợp kết quả quan trắc đối với từng chu kỳ theo đề cương quan trắc đã được chấp thuận. Trường hợp kết quả quan trắc có giá trị vượt giá trị giới hạn thiết kế cho phép hoặc có dấu hiệu bất thường khác ảnh hưởng đến chất lượng, an toàn chịu lực của công trình thì nhà thầu thi công xây dựng có trách nhiệm kịp thời báo cáo bằng văn bản gửi chủ đầu tư, nhà thầu thiết kế xây dựng để có ý kiến đánh giá và đưa ra biện pháp xử lý kịp thời.

1.4 Xử lý trong trường hợp kết quả quan trắc không đảm bảo sự trung thực, độ tin cậy, trường hợp công trình gồm nhiều gói thầu hoặc do nhiều nhà thầu thi công xây dựng .

Trường hợp kết quả quan trắc do nhà thầu thi công xây dựng thực hiện có dấu hiệu không trung thực hoặc không đảm bảo độ tin cậy thì chủ đầu tư có thể lựa chọn nhà thầu quan trắc độc lập để thực hiện một số nội dung quan trắc cần thiết nhằm đánh giá lại kết quả quan trắc. 

Nếu kết quả quan trắc độc lập chứng minh được sai sót hoặc vi phạm của nhà thầu thi công xây dựng thì nhà thầu này phải kịp thời xử lý, khắc phục và chi trả chi phí phát sinh cho công tác quan trắc độc lập.

Trường hợp công trình gồm nhiều gói thầu hoặc do nhiều nhà thầu thi công xây dựng thực hiện, chủ đầu tư và các nhà thầu thi công xây dựng có thể thỏa thuận để một nhà thầu thi công xây dựng chịu trách nhiệm thực hiện công tác quan trắc chung hoặc có thể lựa chọn nhà thầu quan trắc độc lập để thực hiện công tác quan trắc công trình.

2. Quan trắc công trình trong quá trình khai thác, sử dụng

Bên cạnh việc quan trắc công trình xây dựng trong quá trình thi công xây dựng thì pháp luật hiện hành còn quy định về việc quan trắc công trình trong quá trình khai thác, sử dụng công trình được quy định cụ thể tại Điều 4, Thông tư 10/2021/NĐ-CP ngày 25/08/2021 của Chính phủ, cụ thể: 

2.1. Danh mục các công trình phải quan trắc trong quá trình khai thác, sử dụng công trình 

Các công trình dân dụng, công trình sản xuất vật liệu, sản phẩm xây dựng công trình công nghiệp nhẹ, công trình hạ tầng kỹ thuật phải quan trắc trong quá trình khai thác, sử dụng được quy định tại Phụ lục I Thông tư 10/2021/NĐ-CP bao gồm nhà, kết cấu dạng nhà; công trình nhiều tầng có sàn; công trình có kết cấu nhịp lớn dạng khung, công trình có kết cấu dạng cột, trụ, tháp, Sân vận động, sân thi đấu các môn thể thao có khán đài; nhà thi đấu (các môn thể thao).

2.2. Nội dung của việc quan trắc công trình trong quá trình khai thác, sử dụng

Việc quan trắc công trình trong quá trình khai thác, sử dụng được quy định trong quy trình bảo trì, bao gồm các nội dung chủ yếu sau:

+ Đối tượng quan trắc: các kết cấu chịu lực chính của công trình (ví dụ: giàn mái không gian, hệ khung chịu lực chính, khán đài sân vận động, ống khói, si lô,...);

+ Thông số quan trắc (ví dụ: biến dạng nghiêng, lún, nứt, võng, ...) và giá trị giới hạn của các thông số này; thời gian quan trắc; chu kỳ đo và các nội dung cần thiết khác

2.3. Các yêu cầu đối với việc quan trắc công trình trong quá trình khai thác, sử dụng

Việc quan trắc công trình trong quá trình khai thác, sử dụng phải đảm báo các yêu cầu sau: + Nhà thầu quan trắc lập đề cương quan trắc phù hợp với các nội dung tại mục 1 trình chủ sở hữu hoặc người quản lý, sử dụng công trình chấp thuận;

+ Nhà thầu quan trắc thực hiện quan trắc theo đề cương quan trắc đã được chấp thuận. Các số liệu quan trắc phải được phân tích, đánh giá; kết quả quan trắc phải được so sánh với giá trị giới hạn thiết kế cho phép và các quy chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn áp dụng có liên quan.

Trường hợp số liệu quan trắc vượt quá giá trị giới hạn thiết kế cho phép hoặc có dấu hiệu bất thường thì chủ sở hữu hoặc người quản lý, sử dụng công trình phải tổ chức kiểm định, đánh giá nguyên nhân và có biện pháp khắc phục, xử lý kịp thời.

Xem thêm: 

Tổng hợp các bài viết về Luật Xây dựng

Luật Hoàng Anh