Trách nhiệm giữa các chủ thể trong quản lý xây dựng công trình được phân định như thế nào?(P1)

Công trình xây dựng là sản phẩm được tạo thành bởi sức lao động của con người, vật liệu xây dựng, thiết bị lắp đặt vào công trình, được liên kết định vị với đất, có thể bao gồm phần dưới mặt đất, phần trên mặt đất, phần dưới mặt nước và phần trên mặt nước, được xây dựng theo thiết kế. Công trình xây dựng bao gồm công trình dân dụng, công trình công nghiệp, giao thông, nông nghiệp và phát triển nông thôn, công trình hạ tầng kỹ thuật và công trình khác. Quản lý công trình xây dựng là hoạt động điều khiển, chỉ đạo cả một quá trình xây dựng công trình căn cứ vào những quy luật, định luật hay nguyên tắc theo quy định của pháp luật. 

Điều 7, Nghị định 06/2021/NĐ-CP ngày 26/01/2021 của Chính phủ (sau đây gọi tắt là Nghị định 06/2021/NĐ-CP) quy định về việc phân định trách nhiệm giữa các chủ thể trong quản lý xây dựng công trình như sau: 

Các chủ thể có liên quan trực tiếp đến hoạt động xây dựng công trình 

Căn cứ tại Khoản 21, Điều 3, Luật Xây dựng năm 2014 quy định hoạt động xây dựng công trình gồm lập quy hoạch xây dựng, lập dự án đầu tư xây dựng công trình, khảo sát xây dựng, thiết kế xây dựng, thi công xây dựng, giám sát xây dựng, quản lý dự án, lựa chọn nhà thầu, nghiệm thu, bàn giao đưa công trình vào khai thác sử dụng, bảo hành, bảo trì công trình xây dựng và hoạt động khác có liên quan đến xây dựng công trình.

Với các nội dung đa dạng như vậy, các chủ thể có liên quan trực tiếp đến hoạt động xây dựng công trình bao gồm: Chủ đầu tư, đại diện chủ đầu tư (nếu có); nhà thầu thi công xây dựng; nhà thầu cung ứng sản phẩm xây dựng, vật liệu xây dựng, cấu kiện, thiết bị lắp đặt vào công trình, các nhà thầu tư vấn gồm: khảo sát, thiết kế, quản lý dự án, giám sát, thí nghiệm, kiểm định và các nhà thầu tư vấn khác. Trong đó: 

- Chủ đầu tư là cơ quan, tổ chức, cá nhân sở hữu vốn, vay vốn hoặc được giao trực tiếp quản lý, sử dụng vốn để thực hiện hoạt động đầu tư xây dựng. (quy định tại Khoản 9, Điều 3, Luật Xây dựng năm 2014) 

- Nhà thầu là tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện năng lực hoạt động xây dựng, năng lực hành nghề xây dựng khi tham gia quan hệ hợp đồng trong hoạt động đầu tư xây dựng. Do vậy, nhà thầu thi công xây dựng; nhà thầu cung ứng sản phẩm xây dựng, vật liệu xây dựng, cấu kiện, thiết bị lắp đặt vào công trình, các nhà thầu tư vấn gồm: khảo sát, thiết kế, quản lý dự án, giám sát, thí nghiệm, kiểm định và các nhà thầu tư vấn khác là các cá nhân, tổ chức có đủ điều kiện năng lực hoạt động xây dựng. 

Các nhà thầu này khi tham gia hoạt động xây dựng phải có đủ điều kiện năng lực theo quy định, chịu trách nhiệm trực tiếp, toàn diện về chất lượng và an toàn đối với các công việc do mình thực hiện trước pháp luật, trước chủ đầu tư và trước nhà thầu chính trong trường hợp là nhà thầu phụ. Nhà thầu chính phải chịu trách nhiệm trước chủ đầu tư về các công việc do nhà thầu phụ thực hiện.

Trong đó, nhà thầu chính là nhà thầu trực tiếp ký kết hợp đồng xây dựng với chủ đầu tư xây dựng, nhà thầu phụ là nhà thầu ký kết hợp đồng xây dựng với nhà thầu chính hoặc tổng thầu.

Quyền, nghĩa vụ và việc phân định trách nhiệm của các chủ thể phải được thể hiện trong hợp đồng và theo quy định của pháp luật.

Trách nhiệm giữa các chủ thể trong trường hợp áp dụng liên danh các nhà thầu, trường hợp áp dụng tổng thầu EPC hoặc hợp đồng chìa khoá trao tay. 

Trách nhiệm giữa các chủ thể trong trường hợp áp dụng liên danh các nhà thầu

Liên danh các nhà thầu có thể hiểu là việc các nhà thầu liên kết lại với nhau trên danh nghĩa để cùng thực hiện một dự án nào đó.

Trường hợp áp dụng hình thức liên danh các nhà thầu, các nhà thầu trong liên danh chịu trách nhiệm về chất lượng đối với công việc do mình thực hiện được phân định trong văn bản thỏa thuận liên danh. Văn bản này phải xác định rõ trách nhiệm của thành viên đứng đầu liên danh, trách nhiệm chung, trách nhiệm riêng của từng thành viên trong liên danh và xác định rõ phạm vi, khối lượng công việc thực hiện của từng thành viên trong liên danh.

Các nội dung này phải được quy định trong hợp đồng xây dựng với chủ đầu tư.

Trách nhiệm giữa các chủ thể trong trường hợp áp dụng hình thức hợp đồng tổng thầu EPC hoặc hợp đồng chìa khoá trao tay. 

- Hợp đồng tổng thầu EPC là hợp đồng thiết kế - cung cấp thiết bị công nghệ và thi công xây dựng tất cả các công trình của một dự án đầu tư xây dựng;Hợp đồng EPC được ưu tiên áp dụng đối với dự án phức tạp, có yêu cầu kỹ thuật, công nghệ cao và phải tuân thủ chặt chẽ tính đồng bộ, thống nhất từ khâu thiết kế đến khâu cung cấp thiết bị, thi công, đào tạo chuyển giao công nghệ. (căn cứ tại Khoản 1, Điều 3, Luật Xây dựng năm 2014)

- Hợp đồng chìa khóa trao tay là hợp đồng xây dựng để thực hiện toàn bộ các công việc lập dự án, thiết kế, cung cấp thiết bị công nghệ và thi công xây dựng công trình của một dự án đầu tư xây dựng; (căn cứ tại Khoản 2, Điều 3, Luật Xây dựng năm 2014)

- Trường hợp áp dụng hình thức hợp đồng tổng thầu thiết kế - cung cấp thiết bị công nghệ và thi công xây dựng công trình (sau đây gọi là tổng thầu EPC) hoặc hợp đồng chìa khóa trao tay, tổng thầu có trách nhiệm tổ chức quản lý chất lượng, giám sát thi công xây dựng đối với phần việc do mình thực hiện và phần việc do nhà thầu phụ thực hiện; thực hiện các trách nhiệm khác được chủ đầu tư giao theo quy định của hợp đồng xây dựng.

Cùng với đó, chủ đầu tư có trách nhiệm: kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các nội dung quản lý xây dựng công trình đã thỏa thuận trong hợp đồng xây dựng; tổ chức nghiệm thu hoàn thành hạng mục công trình, công trình xây dựng, tổ chức bàn giao đưa công trình vào khai thác sử dụng.

Xem thêm: 

Trách nhiệm giữa các chủ thể trong quản lý xây dựng công trình được phân định như thế nào?(P2)

Tổng hợp các bài viết về Luật Xây dựng

Luật Hoàng Anh