Việc cưỡng chế thi hành quyết định giải quyết tranh chấp đất đai được thực hiện như thế nào?

Quyết định giải quyết tranh chấp đất đai do cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai ban hành sau khi đã giải quyết tranh chấp. Quyết định này được gửi cho các bên tranh chấp , các tổ chức, cá nhân có quyền và nghĩa vụ liên quan. Các bên phải chấp hành nghiêm chỉnh, nếu không chấp hành sẽ bị cưỡng chế thi hành. Vậy pháp luật hiện hành quy định như thế nào về việc cưỡng chế thi hành quyết định giải quyết tranh chấp đất đai? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây. 

1. Các nguyên tắc cưỡng chế thực hiện quyết định giải quyết tranh chấp đất đai

Căn cứ tại Khoản 2, Điều 91, Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 của Chính phủ được sửa đổi tại Khoản 59, Điều 2, Nghị định 01/2017/NĐ-CP ngày 06/01/2017 của Chính phủ, 03 nguyên tắc cưỡng chế thực hiện quyết định giải quyết tranh chấp đất đai bao gồm:

+ Việc cưỡng chế phải tiến hành công khai, dân chủ, khách quan, bảo đảm trật tự, an toàn, đúng quy định của pháp luật; 

Bởi lẽ cưỡng chế là việc buộc người sử dụng đất phải thực hiện quyết định, do vậy nếu không tiến hành công khai, dân chủ sẽ rất dễ dẫn tới tình trạng lạm quyền. Trong một số trường hợp, có thể dẫn tới tình trạng lấy việc chung trả thù riêng.

+ Thời điểm bắt đầu tiến hành cưỡng chế được thực hiện trong giờ hành chính; 

Việc quy định thời điểm bắt đầu tiến hành cưỡng chế như vậy nhằm đảm bảo tính công khai dân chủ, khách quan cho việc cưỡng chế thực hiện quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định giải quyết tranh chấp đất đai. 

+ Không thực hiện cưỡng chế trong thời gian từ 22 giờ đến 06 giờ sáng ngày hôm sau; các ngày nghỉ, ngày lễ theo quy định của pháp luật; trong thời gian 15 ngày trước và sau tết nguyên đán. Bên cạnh đó, pháp luật còn quy định không thực hiện cưỡng chế vào các ngày truyền thống đối với các đối tượng chính sách nếu họ là người bị cưỡng chế và các trường hợp đặc biệt khác làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội, phong tục, tập quán tại địa phương.

2. Các điều kiện để tiến hành việc cưỡng chế thực hiện quyết định giải quyết tranh chấp đất đai.

Khoản 59, Điều 2, Nghị định 01/2017/NĐ-CP ngày 06/01/2017 của Chính phủ quy định cưỡng chế thực hiện quyết định giải quyết tranh chấp đất đai được thực hiện khi có đủ các điều kiện sau đây: 

+ Quyết định giải quyết tranh chấp đất đai đã có hiệu lực thi hành mà các bên hoặc một trong các bên tranh chấp không chấp hành quyết định và đã được Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất tranh chấp đã vận động, thuyết phục mà không chấp hành; 

+ Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định giải quyết tranh chấp đất đai đã được niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất tranh chấp; 

+ Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định giải quyết tranh chấp đất đai đã có hiệu lực thi hành; 

+ Người bị cưỡng chế đã nhận được Quyết định cưỡng chế. 

Trường hợp người bị cưỡng chế từ chối không nhận quyết định cưỡng chế hoặc vắng mặt khi giao quyết định cưỡng chế thì Ủy ban nhân dân cấp xã lập biên bản.

3. Ai có thẩm quyền ban hành quyết định cưỡng chế thi hành, tổ chức thực hiện quyết định giải quyết tranh chấp đất đai và bố trí kinh phí thực hiện.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định giải quyết tranh chấp đất đai và tổ chức thực hiện quyết định cưỡng chế.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh bố trí kinh phí thực hiện việc cưỡng chế thực hiện quyết định giải quyết tranh chấp đất đai.

4. Về trình tự, thủ tục thực hiện quyết định cưỡng chế thi hành quyết định giải quyết tranh chấp đất đai

Khoản 59, Điều 2, Nghị định 01/2017/NĐ-CP ngày 06/01/2017 của Chính phủ quy định trình tự, thủ tục thực hiện quyết định cưỡng chế bao gồm các bước sau:

Bước 01: Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thành lập Ban thực hiện cưỡng chế;

Thành phần Ban thực hiện cưỡng chế gồm:

a) Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện là trưởng ban;

b) Thành viên đại diện cho các cơ quan cấp huyện gồm: thanh tra, tư pháp tài nguyên và môi trường, xây dựng; đại diện lãnh đạo Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất và các thành viên khác do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định.

Bước 02: Ban thực hiện cưỡng chế vận động, thuyết phục, đối thoại với người bị cưỡng chế.

Bước 03: Ban thực hiện cưỡng chế lập biên bản ghi nhận việc chấp hành trong trường hợp người bị cưỡng chế chấp hành quyết định giải quyết tranh chấp đất đai. Việc thực hiện các nội dung trong quyết định giải quyết tranh chấp đất đai được thực hiện ngay sau khi lập biên bản dưới sự giám sát của Ban thực hiện cưỡng chế.

Ban thực hiện cưỡng chế tổ chức thực hiện cưỡng chế và buộc người bị cưỡng chế thực hiện các nội dung của quyết định giải quyết tranh chấp đất đai trong trường hợp người bị cưỡng chế không chấp hành quyết định giải quyết tranh chấp đất đai sau khi đã được vận động, thuyết phục.

Xem thêm:

Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh giải quyết tranh chấp đất đai theo trình tự, thủ tục nào?

Trình tự, thủ tục hoà giải tranh chấp đất đai tại Uỷ ban nhân dân cấp xã được quy định như thế nào?

Luật Hoàng Anh