Đầu tư gián tiếp ra nước ngoài là gì?

Ngược lại với hoạt động đầu tư trực tiếp là đầu tư gián tiếp nước ngoài, tiếng Anh là Foreign Portfolio Investment gọi tắt là FPI. Đầu tư gián tiếp nước ngoài là hình thức đầu tư do nhà đầu tư nước ngoài thực hiện nhằm mục đích kiếm lời nhưng không kèm theo việc tham gia vào hoạt động quản lý và nghiệp vụ của tổ chức kinh tế giống như hình thức đầu tư trực tiếp nước ngoài. Các hoạt động đầu tư gián tiếp nước ngoài thường là các hoạt động mua tài chính trên biên giới nhằm kiếm lợi nhuận.

Pháp luật Việt Nam không phân biệt Đầu tư gián tiếp nước ngoài với đầu tư trực tiếp nước ngoài. Trong quy định của pháp luật trước đây Đầu tư gián tiếp được hiểu là hình thức đầu tư thông qua việc mua cổ phần, cổ phiếu, trái phiếu và các giấy tờ có giá khác, thống kê quỹ đầu tư chứng khoán và thông qua các chế định tài sản trung gian mà nhà đầu tư không trực tiếp tham gia quản lý hoạt động đầu tư. Với các hình thức đầu tư ra nước ngoài theo quy định của pháp luật Việt Nam tại Điều 52 Luật đầu tư 2020 đã bao hàm cả hình thức đầu tư gián tiếp nước ngoài được hiểu theo thông lệ quốc tế:

“Điều 52. Hình thức đầu tư ra nước ngoài

1. Nhà đầu tư thực hiện hoạt động đầu tư ra nước ngoài theo các hình thức sau đây:

d) Mua, bán chứng khoán, giấy tờ có giá khác hoặc đầu tư thông qua các quỹ đầu tư chứng khoán, các định chế tài chính trung gian khác ở nước ngoài;”

Theo Khoản 1 Điều 3 Nghị định 135/2015/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2015 quy định về khái niệm đầu tư gián tiếp ra nước ngoài như sau:

“3. Đầu tư gián tiếp ra nước ngoài là hoạt động đầu tư ra nước ngoài dưới hình thức mua, bán chứng khoán, các giấy tờ có giá khác hoặc đầu tư thông qua các quỹ đầu tư chứng khoán, các định chế tài chính trung gian khác ở nước ngoài.”

Trong đó:

– Chứng khoán là bằng chứng xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với tài sản hoặc phần vốn của tổ chức phát hành. Chứng khoán được thể hiện dưới hình thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử, bao gồm các loại sau đây:

+ Cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ;

+ Quyền mua cổ phần, chứng quyền, quyền chọn mua, quyền chọn bán, hợp đồng tương lai, nhóm chứng khoán hoặc chỉ số chứng khoán;

+ Hợp đồng góp vốn đầu tư;

+ Các loại chứng khoán khác do Bộ Tài chính quy định.

– Quỹ đầu tư chứng khoán là quỹ hình thành từ vốn góp của nhà đầu tư với mục đích kiếm lợi nhuận từ việc đầu tư vào chứng khoán hoặc các dạng tài sản đầu tư khác, kể cả bất động sản, trong đó nhà đầu tư không có quyền kiểm soát hàng ngày đối với việc ra quyết định đầu tư của quỹ.

Theo cách hiểu của quỹ tiền tệ quốc tế IMF, Đầu tư gián tiếp nước ngoài là hoạt động mua chứng khoán (cổ phiếu hoặc trái phiếu) được phát hành bởi một công ty hoặc một cơ quan chính phủ của nước khác trên thị trường tài chính trong nước hoặc nước ngoài.

- Đầu tư vào cổ phiếu: Đây là hình thức đầu tư trong đó chủ đầú tư nước ngoài đầu tư bằng cách mua cổ phiếu của các công ti, các tổ chức phát hành của một nước khác ở mức khống chế nhất định để thu lợi nhuận mà các chủ đầu tư không nắm quyền kiểm soát trực tiếp đối với tổ chức phát hành cổ phiếu.

- Đầu tư vào trái phiếu:

+ FPI qua trái phiếu là việc nhà đầu tư nước ngoài bỏ vốn tiền tệ ra mua trái phiếu để kiếm lời.

+ Khác với cổ phiếu thể hiện sự rủi ro và may mắn của việc góp phần sở hữu một công ti, trái phiếu đơn giản là một chứng chỉ vay nợ nói rằng: người vay đồng ý trả cho người giữ trái phiếu một khoản tiền nhất định tại một thời điểm nhất định trong tương lai.

+ Các tổ chức lớn như các Chính phủ và các tập đoàn là những người vay lớn nhất trong các thị trường ữái phiếu quốc tế. Thay vì dựa vào một ngân hàng nào đó để vay tiền, họ sẽ phát hành các trái phiếu nhằm tăng quỹ tiền qua các đợt phát hành chứng khoán lớn để bán cho ngân hàng và các nhà đầu tư khác ữên toàn thế giới.

+ Một trái phiếu là một giấy cam kết nợ, tạo cho người giữ nó quyền nhận một số tiền tại một thời điểm, người vay hay người phát hành trái phiếu phải trả lại số tiền ban đầu đã vay, số tiền này được gọi là vốn gốc, phải trả lãi suất định kì để thưởng cho người mua trái phiếu để đầu tư.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật đầu tư.

Luật Hoàng Anh