Đầu tư theo phương thức đối tác công tư là gì?

Hiện nay, đầu tư xây dựng công trình hạ tầng là hoạt động quan trọng đối với mỗi quốc gia. Tuy nhiên, việc chỉ sử dụng vốn nhà nước để đầu tư sẽ gặp nhiều khó khăn về ngân sách. Vì vậy, để thu hút sự tham gia đầu tư từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước, Quốc Hội đã thông qua Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư 2020, chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2021. Việc ban hành quy định này đã tạo hành lang pháp lý đủ mạnh để bảo đảm các bên tham gia thực hiện. Đồng thời tạo sự yên tâm cho nhà đầu tư khi tham gia cùng Nhà nước đầu tư vào các dự án PPP. Vậy cụ thể đầu tư theo phương thức đối tác công tư là gì?

Theo Khoản 10 Điều 3 Nghị định số 64/2020/QH14 ngày 18 tháng 6 năm 2020 quy định khái niệm đầu tư theo phương thức đối tác công tư như sau:

“Điều 3. Giải thích từ ngữ

10. Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Public Private Partnership - sau đây gọi là đầu tư theo phương thức PPP) là phương thức đầu tư được thực hiện trên cơ sở hợp tác có thời hạn giữa Nhà nước và nhà đầu tư tư nhân thông qua việc ký kết và thực hiện hợp đồng dự án PPP nhằm thu hút nhà đầu tư tư nhân tham gia dự án PPP.”

Hợp đồng dự án PPP là thỏa thuận bằng văn bản giữa cơ quan ký kết hợp đồng với nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án PPP về việc Nhà nước nhượng quyền cho nhà đầu tư; doanh nghiệp dự án PPP thực hiện dự án PPP theo quy định.

Dự án PPP là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc đầu tư. Dự án nhằm cung cấp sản phẩm, dịch vụ công thông qua việc thực hiện một hoặc các hoạt động. Cụ thể:

- Xây dựng, vận hành, kinh doanh công trình, hệ thống cơ sở hạ tầng.

- Cải tạo, nâng cấp, mở rộng, hiện đại hóa; vận hành, kinh doanh công trình, hệ thống cơ sở hạ tầng sẵn có.

- Vận hành, kinh doanh công trình, hệ thống cơ sở hạ tầng sẵn có.

2. Đặc điểm của đầu tư theo hình thức đối tác công tư

Đầu tư theo hình thức đối tác công tư PPP có các đặc điểm sau:

a. Chủ thể tham gia hợp đồng PPP

Chủ thể tham gia hợp đồng PPP gồm cơ quan Nhà nước có thẩm quyền và nhà đầu tư, doanh nghiệp tư nhân.

Theo đó, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền là các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Nhà đầu tư là tổ chức, cá nhân cùng phối hợp với Nhà nước thực hiện các dự án trên cơ sở Hợp đồng dự án.

b. Lĩnh vực đầu tư theo phương thức PPP

Khoản 1 Điều 4 Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư 2020 và Điều 2 Nghị định số 35/2021/NĐ-CP quy định, lĩnh vực đầu tư theo phương thức PPP bao gồm:

+ Giao thông vận tải gồm các dự án có tổng mức đầu tư từ 1.500 tỷ đồng trở lên trong lĩnh vực đường bộ; đường sắt; đường thủy nội địa; hàng hải; hàng không.

+ Lưới điện, nhà máy điện, trừ nhà máy thủy điện và các trường hợp Nhà nước độc quyền theo quy định

Cụ thể, lĩnh vực: Năng lượng tái tạo; nhiệt điện than; nhiệt điện khí (bao gồm cả khí tự nhiên hóa lỏng - LNG); điện hạt nhân; lưới điện; trừ các trường hợp Nhà nước độc quyền theo quy định của Luật Điện lực.

Quy mô đầu tư: Dự án có tổng mức đầu tư từ 1.500 tỷ đồng trở lên; riêng dự án thuộc lĩnh vực năng lượng tái tạo có tổng mức đầu tư từ 500 tỷ đồng trở lên

+ Thủy lợi; cung cấp nước sạch; thoát nước và xử lý nước thải; xử lý chất thải: Quy mô dự án có tổng mức đầu tư từ 200 tỷ đồng trở lên

+ Y tế; giáo dục - đào tạo với các dự án cơ sở khám chữa bệnh; y tế dự phòng; kiểm nghiệm có tổng mức đầu tư từ 100 tỷ đồng trở lên;

+ Hạ tầng công nghệ thông tin

Cụ thể là dự án hạ tầng thông tin số, kinh tế số; hiện đại hóa công nghệ thông tin trong các cơ quan Đảng và Nhà nước; ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin, cơ sở dữ liệu, trung tâm dữ liệu; các nền tảng, ứng dụng, dịch vụ quốc gia dùng chung; an toàn, an ninh mạng; hệ thống ứng dụng, dịch vụ phục vụ người dân và doanh nghiệp; hạ tầng công nghệ thông tin và viễn thông (ICT) cho đô thị thông minh có tổng mức đầu tư từ 200 tỷ đồng trở lên.

c. Mỗi dự án PPP sẽ có một loại hợp đồng tương ứng phù hợp với đặc điểm và yêu cầu cụ thể của từng loại hình

+ Hợp đồng Xây dựng - Kinh doanh - Chuyển giao (Build - Operate - Transfer, hợp đồng BOT);

+ Hợp đồng Xây dựng - Chuyển giao - Kinh doanh (Build - Transfer - Operate, hợp đồng BTO);

+ Hợp đồng Xây dựng - Sở hữu - Kinh doanh (Build - Own - Operate, hợp đồng BOO);

+ Hợp đồng Kinh doanh - Quản lý (Operate - Manage, hợp đồng O&M);

+ Hợp đồng Xây dựng - Chuyển giao - Thuê dịch vụ (Build - Transfer - Lease, hợp đồng BTL)

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật đầu tư.

Luật Hoàng Anh