Những chủ thể có quyền, nghĩa vụ tham gia Hội nghị chủ nợ?

Hội nghị chủ nợ là nơi mà chủ nợ và các bên liên quan cùng ngồi lại với nhau để thể hiện quyền lợi của mình thông qua việc xem xét, thảo luận và thống nhất về các giải pháp, phương án phù hợp nhất đối với doanh nghiệp bị yêu cầu phá sản. Các quyết định trong Hội nghị chủ nợ sẽ ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của các bên. Để đảm bảo công bằng, bình đẳng, pháp luật đã quy định cụ thể các chủ thể có quyền và nghĩa vụ tham gia Hội nghị chủ nợ.

1. Chủ thể có quyền tham gia Hội nghị chủ nợ

Điều 77 Luật Phá sản năm 2014 quy định như sau:

“Điều 77. Quyền tham gia Hội nghị chủ nợ

Những người sau đây có quyền tham gia Hội nghị chủ nợ:

1. Chủ nợ có tên trong danh sách chủ nợ. Chủ nợ có thể ủy quyền bằng văn bản cho người khác tham gia Hội nghị chủ nợ và người được ủy quyền có quyền, nghĩa vụ như chủ nợ;

2. Đại diện cho người lao động, đại diện công đoàn được người lao động ủy quyền; trường hợp này đại diện cho người lao động, đại diện công đoàn có quyền, nghĩa vụ như chủ nợ;

3. Người bảo lãnh sau khi đã trả nợ thay cho doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán; trường hợp này người bảo lãnh trở thành chủ nợ không có bảo đảm.”

Như vậy, có thể thấy theo quy định của Luật Phá sản 2014, thành phần chủ yếu của Hội nghị chủ nợ là các chủ nợ, điều đó chứng tỏ chủ nợ có vai trò rất lớn trong hoạt động của Hội nghị chủ nợ và pháp luật phá sản rất quan tâm đến quyền lợi của chủ nợ trong hội nghị này. Quy này xuất phát từ mục đích cơ bản của Luật Phá sản năm 2014 là việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của chủ nợ (là những người chịu ảnh hưởng nặng nề khi doanh nghiệp, hợp tác xã phá sản). Vì vậy họ phải được tham gia Hội nghị chủ nợ để nói lên tiếng nói của chính mình cũng như phát huy rõ nét hơn vai trò của mình trong thủ tục phá sản. Để một người được xác định là chủ nợ thì học phải được ghi tên trong danh sách chủ nợ. Danh sách chủ nợ là bản ghi tên các chủ nợ do tổ quản lí tài sản lập trong thủ tục giải quyết yêu cầu tuyên bố phá sản doanh nghiệp, trong đó ghi rõ số nợ của mỗi chủ nợ với sự phân định nợ có bảo đảm, nợ không bảo đảm, nợ đến hạn, nợ chưa đến hạn. Khi có tên trong danh sách chủ nợ, các chủ nợ có quyền tham gia hội nghị chủ nợ để xem xét, thông qua phương hướng hòa giải, tổ chức lại hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã hoặc thảo luận và kiến nghị với Thẩm phán về việc phân chia giá trị tài sản còn lại nếu không có phương án hòa giải hoặc phương án hòa giải không được thông qua. Chủ nợ có thể ủy quyền bằng văn bản cho người khác tham gia Hội nghị chủ nợ và người được ủy quyền có quyền, nghĩa vụ như chủ nợ. Nếu chủ nợ là người lao động, thì họ có thể ủy quyền cho đại diện cho người lao động, đại diện công đoàn.

Ngoài ra, một thành phần khác có quyền tham gia Hội nghị chủ nợ là Người bảo lãnh sau khi đã trả nợ thay cho doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán. Bởi khi bên được bảo lãnh lâm vào tình trạng phá sản, khi có căn cứ thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh thì bên bảo lãnh phải thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh. Nếu bên bảo lãnh đã dùng tài sản của mình để bảo đảm cho việc thanh toán của doanh nghiệp, hợp tác xã thì sẽ trở thành chủ nợ có bảo đảm.

2. Chủ thể có nghĩa vụ tham gia Hội nghị chủ nợ

Khoản 1 Điều 78 Luật Phá sản năm 2014 quy định:

“Điều 78. Nghĩa vụ tham gia Hội nghị chủ nợ

1. Người nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản quy định tại Điều 5 của Luật này, chủ doanh nghiệp hoặc người đại diện hợp pháp của doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán có nghĩa vụ tham gia Hội nghị chủ nợ; trường hợp không tham gia được thì phải ủy quyền bằng văn bản cho người khác tham gia Hội nghị chủ nợ và người được ủy quyền có quyền, nghĩa vụ như người ủy quyền.”

Như vậy, chủ thể có nghĩa vụ tham gia Hội nghị chủ nợ bao gồm:

- Chủ nợ không có bảo đảm, chủ nợ có bảo đảm một phần có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi hết thời hạn 03 tháng kể từ ngày khoản nợ đến hạn mà doanh nghiệp, hợp tác xã không thực hiện nghĩa vụ thanh toán.

- Người lao động, công đoàn cơ sở, công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ở những nơi chưa thành lập công đoàn cơ sở có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi hết thời hạn 03 tháng kể từ ngày phải thực hiện nghĩa vụ trả lương, các khoản nợ khác đến hạn đối với người lao động mà doanh nghiệp, hợp tác xã không thực hiện nghĩa vụ thanh toán.

- Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp, hợp tác xã có nghĩa vụ nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán.

- Chủ doanh nghiệp tư nhân, Chủ tịch Hội đồng quản trị của công ty cổ phần, Chủ tịch Hội đồng thành viên của công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên, chủ sở hữu công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, thành viên hợp danh của công ty hợp danh có nghĩa vụ nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi doanh nghiệp mất khả năng thanh toán.

- Cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu từ 20% số cổ phần phổ thông trở lên trong thời gian liên tục ít nhất 06 tháng có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi công ty cổ phần mất khả năng thanh toán. Cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu dưới 20% số cổ phần phổ thông trong thời gian liên tục ít nhất 06 tháng có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi công ty cổ phần mất khả năng thanh toán trong trường hợp Điều lệ công ty quy định.

- Thành viên hợp tác xã hoặc người đại diện theo pháp luật của hợp tác xã thành viên của liên hiệp hợp tác xã có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã mất khả năng thanh toán.

Ngoài ra, để khắc phục tình trạng người đại diện hợp pháp của con nợ bỏ trốn hoặc cố tình không cử đại diện hợp pháp đến tham gia Hội nghị chủ nợ, gây khó khăn cho việc tiến hành thủ tục phá sản, Luật phá sản năm 2014 quy định:

“Điều 78. Nghĩa vụ tham gia Hội nghị chủ nợ

2. Trường hợp người đại diện doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán cố ý vắng mặt không có lý do chính đáng thì Quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản có văn bản đề nghị Tòa án nhân dân xử lý theo quy định của pháp luật.”

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Phá sản

Luật Hoàng Anh