Xúc tiến đầu tư là gì?

Ở nước ta hiện nay, thuật ngữ “Xúc tiến đầu tư” đang được sử dụng một cách khá phổ biến, nhưng lại chưa có một định nghĩa rõ ràng để có thể hiểu và áp dụng thống nhất. Ngay tại Quyết định số 03/2014/QĐ-TTg ngày 14/01/2014 của Thủ tướng Chính phủ quy định chi tiết về quản lý nhà nước đối với hoạt động xúc tiến đầu tư cũng không định nghĩa thế nào là “xúc tiến đầu tư”, mà chỉ liệt kê các nguyên tắc và nội dung hoạt động xúc tiến đầu tư. Do vậy, xung quanh khái niệm này đang tồn tại nhiều cách hiểu và áp dụng khác nhau giữa các địa phương theo kiểu “mạnh ai nấy làm”, dẫn đến chất lượng và hiệu quả hoạt động xúc tiến đầu tư cũng rất khác nhau.

1. Xúc tiến đầu tư

Theo cách hiểu thông thường thì “Xúc tiến” được hiểu là thúc dục, tiến tới còn “đầu tư” là việc nhà đầu tư bỏ vốn, tài sản.

Trong Luật Đầu tư 2020 không nêu khái niệm “xúc tiến đầu tư”. Do vậy những người làm xúc tiến đầu tư thường ngầm hiểu với nhau rằng nó cũng “na ná” như định nghĩa của Luật Thương mại 2005 về “xúc tiến thương mại” - “là hoạt động thúc đẩy, tìm kiếm cơ hội mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ…”. Tuy nhiên hai hoạt động này vẫn có sự khác biệt nhất định.

Vậy thì “xúc tiến đầu tư là hoạt động thúc đẩy, tìm kiếm cơ hội đầu tư”. Rõ ràng trong chừng mực nào đó, định nghĩa thứ hai này vẫn đúng bởi nó xuất phát từ cơ sở ngôn ngữ, căn cứ pháp lý và nhất là bản chất công việc.

2. Đặc điểm của xúc tiến đầu tư

- Trước hết, cần phân biêt xúc tiến đầu tư với xúc tiến thương mại. Hai hoạt động này đều có điểm chung là về marketing (tạm dịch là “sự tiếp thị”) và kiến thức về thị trường nước ngoài. Tuy nhiên, xúc tiến thương mại giúp cho công ty trong nước tìm đuợc thị trường ở nước ngoài, còn xúc tiến đầu tư là nhằm thu hút các các công ty nước ngoài xâm nhập vào thị trường trong nước.

- Xúc tiến đầu tư là việc thuyết phục những người lãnh đạo cao nhất của một công ty chuyển nguồn lực ra nước khác để đầu tư trung và dài hạn.

3. Vai trò của xúc tiến đầu tư:

- Đối với nhà đầu tư nước ngoài: Xúc tiến đầu tư đóng vai trò như cầu nối. Đầu tư là hoạt động có vốn lớn và vốn này đọng trong suốt quá trình đầu tư, thu hồi vốn lâu nên chịu tác động của các yếu tố không ổn định như: thiên nhiên, xã hội, chính trị, kinh tế. Giá trị của hoạt động đầu tư rất lớn và thành quả là công trình hoạt động ngay tại nơi nó được tạo dựng nên, do đó các điều kiện về địa lý, địa hình tại đó có ảnh hưởng lớn. Do những đặc điểm này nên các nhà đầu tư cần phải xem xét tính toán toàn diện tất cả khía cạnh của thị trường, kinh tế kỹ thuật, kinh tế tài chính, điều kiện tự nhiên, môi trường xã hội, pháp lý có liên quan. Do đó, xúc tiến đầu tư sẽ giúp nhà đầu tư trả lời những câu hỏi trên để đưa ra quyết định cuối cùng.

- Xúc tiến đầu tư là kênh cung cấp thông tin vô cùng quan trọng cho nhà đầu tư về cơ hội đầu tư vào nước chủ nhà, các chính sách ưu đãi, hàng rào thuế quan, trình độ nguồn nhân lực, những nguồn tài nguyên chưa khai thác và lợi ích mà nhà đầu tư nhận được trong tương lai...

- Thông qua hình thức cũng như mức độ của hoạt động xúc tiến đầu tư, các nhà đầu tư có thể đánh giá đúng hơn về tầm quan trọng, tiềm năng và những ưu đãi của chính phủ nước chủ nhà dành cho các nhà đầu tư, giúp cho các nhà đầu tư tiết kiệm được thời gian và chi phí, dễ dàng hơn trong việc lựa chọn nơi đầu tư hợp lý để đem lại hiệu quả cao nhất.

- Trong hoạt động xúc tiến đầu tư, các nước chủ nhà phải xây dựng những danh mục đầu tư rõ ràng và giúp đỡ nhà đầu tư tháo gỡ những khó khăn, đáp ứng những yêu cầu tốt nhất cho nhà đầu tư, giúp cho nhà đầu tư nhanh chóng tiếp cận và hoàn thành các thủ tục đầu tư với các dự án đầu tư của nước chủ nhà.

- Đối với nước nhận đầu tư là giúp xây dựng hình ảnh tốt đẹp với nhà đầu tư. Do đó, xúc tiến đầu tư là biện pháp tốt để xây dựng hình một đất nước giàu tiềm năng và luôn sẵn sàng những cơ hội đầu tư hấp dẫn hứa hẹn sẽ mang lại nhiều lợi nhuận.

- Nâng cao tính cạnh tranh với các nước khác trong thu hút đầu tư nước ngoài. Vấn đề này, các nhà đầu tư khó lòng hiểu và đánh giá đầy đủ về dự án của một nước nếu không thông qua hoạt động xúc tiến của nước đó. Mỗi nước đều có những lợi thế so sánh và đều muốn phát huy cũng như làm cho cộng đồng quốc tế hiểu được lợi thế so sánh này. Do vậy, cạnh tranh thu hút đầu tư là cạnh tranh trong xúc tiến đầu tư.

- Xúc tiến đầu tư giúp nước chủ nhà tìm hiểu nhà đầu tư, vì mỗi nhà đầu tư lại có một mô hình và động cơ kinh doanh khác nhau. Vì vậy, hoạt động xúc tiến đầu tư sẽ giúp các cơ quan xúc tiến thu thập thông tin từ nhà đầu tư, từ đó tìm hiểu được điểm mạnh, điểm yếu của họ.

- Xúc tiến đầu tư giúp nước chủ nhà chủ động lựa chọn tìm kiếm các nhà đầu tư tiềm năng. Căn cứ vào nhu cầu và thực tế của quốc gia mà lựa chọn ngành, lĩnh vực mũi nhọn cần thu hút đầu tư, từ đó nước chủ nhà có thể định hướng rõ ràng đối tượng mà mình muốn xúc tiến đầu tư. Xúc tiến đầu tư sẽ đem lại cho nước chủ nhà nhiều lựa chọn hơn trong việc hợp tác với nhà đầu tư nước ngoài, trên cơ sở đó sẽ thuận lợi cho nước chủ nhà tiếp nhận đầu tư với những thỏa thuận hợp lý.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật đầu tư

Luật Hoàng Anh