BLTTHS quy định về kháng cáo quá hạn như thế nào?

Để khắc phục những trường hợp bất khả kháng làm cho người có quyền kháng cáo không thực hiện được quyền kháng cáo trong thời gian luật định, Điều 335 BLTTHS 2015 quy định việc kháng cáo quá hạn nếu có lý do chính đáng có thể được tòa án cấp phúc thẩm chấp nhận.

1. Cơ sở pháp lý

Căn cứ Điều 335 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 (BLTTHS) kháng cáo quá hạn được quy định như sau:

“Điều 335. Kháng cáo quá hạn

1. Việc kháng cáo quá hạn được chấp nhận nếu có lý do bất khả kháng hoặc do trở ngại khách quan mà người kháng cáo không thể thực hiện được việc kháng cáo trong thời hạn do Bộ luật này quy định.

2. Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được đơn kháng cáo quá hạn, Tòa án cấp sơ thẩm phải gửi đơn kháng cáo, bản tường trình của người kháng cáo về lý do kháng cáo quá hạn và chứng cứ, tài liệu, đồ vật kèm theo (nếu có) cho Tòa án cấp phúc thẩm.

3. Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được đơn kháng cáo quá hạn và chứng cứ, tài liệu, đồ vật kèm theo (nếu có), Tòa án cấp phúc thẩm thành lập Hội đồng gồm ba Thẩm phán để xem xét kháng cáo quá hạn. Hội đồng xét kháng cáo quá hạn có quyền ra quyết định chấp nhận hoặc không chấp nhận kháng cáo quá hạn và phải ghi rõ lý do của việc chấp nhận hoặc không chấp nhận trong quyết định.

4. Phiên họp xét kháng cáo quá hạn phải có sự tham gia của Kiểm sát viên Viện kiểm sát cùng cấp. Trong thời hạn 03 ngày trước ngày xét đơn kháng cáo quá hạn, Tòa án cấp phúc thẩm gửi bản sao đơn kháng cáo quá hạn và chứng cứ, tài liệu kèm theo (nếu có) cho Viện kiểm sát cùng cấp. Kiểm sát viên phát biểu quan điểm của Viện kiểm sát về việc xét kháng cáo quá hạn.

5. Quyết định của Hội đồng xét kháng cáo quá hạn được gửi cho người kháng cáo quá hạn, Tòa án cấp sơ thẩm và Viện kiểm sát cùng cấp với Tòa án cấp phúc thẩm.

Trường hợp Tòa án cấp phúc thẩm chấp nhận kháng cáo quá hạn thì Tòa án cấp sơ thẩm phải tiến hành các thủ tục do Bộ luật này quy định và gửi hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp phúc thẩm.”

2. Quy định của BLTTHS 2015 về kháng cáo quá hạn.

Khi thực hiện quyền kháng cáo, những người tham gia tố tụng phải bảo đảm quyền kháng cáo theo đúng thời hạn được quy định tại Điều 333 BLTTHS về thời hạn kháng cáo. Tuy nhiên, trong những trường hợp đặc biệt, người kháng cáo không thể thực hiện được việc kháng cáo theo đúng quy định của pháp luật thì điều luật quy định việc kháng cáo quá hạn và thủ tục xét chấp nhận hoặc không chấp nhận kháng cáo quá hạn. Kháng cáo quá hạn là việc kháng cáo sau khi đã hết thời hạn kháng cáo được quy định tại điều 333 BLTTHS. Trong BLTTHS 2003 chỉ quy định về việc kháng cáo quá hạn có thể được Tòa án chấp nhận nếu có lý do chính đáng. Lý do chính đáng được hiểu là những lý do khiến cho người kháng cáo tuy mong muốn kháng cáo trong thời gian luật định nhưng không thể thực hiện được vì một số lý do như: ốm, tai nạn, bị cô lập trong điều kiện không có phương tiện giao thông liên lạc. Tuy nhiên do quy định chưa rõ ràng về các trường hợp “có lý do chính đáng” nên trong thực tế việc kháng cáo việc xem xét kháng cáo quá hạn gặp nhiều vướng mắc. Chính vì vậy BLTTHS 2015 đã quy định rõ về các trường hợp này như sau: “nếu có lý do bất khả kháng hoặc do trở ngại khách quan”.

Một điểm mới trong BLTTHS 2015 là quy định rõ hơn về thời hạn nhận đơn và gửi đơn kháng cáo quá hạn. Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được đơn kháng cáo quá hạn, Tòa án cấp sơ thẩm phải gửi đơn kháng cáo, bản tường trình của người kháng cáo về lý do kháng cáo quá hạn và chứng cứ, tài liệu, đồ vật kèm theo (nếu có) cho Tòa án cấp phúc thẩm. Việc quy định thời hạn gửi đơn kháng cáo quá hạn cho Tòa án cấp phúc thẩm giúp cho việc giải quyết đơn kháng cáo quá hạn được nhanh chóng, kịp thời.

Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được đơn kháng cáo quá hạn và chứng cứ, tài liệu, đồ vật kèm theo (nếu có), Tòa án cấp phúc thẩm thành lập Hội đồng gồm ba Thẩm phán để xem xét kháng cáo quá hạn. Hội đồng xét kháng cáo quá hạn có quyền ra quyết định chấp nhận hoặc không chấp nhận kháng cáo quá hạn và phải ghi rõ lý do của việc chấp nhận hoặc không chấp nhận trong quyết định.

Điều luật còn quy định cụ thể về việc có mặt của Kiểm sát viên tại phiên họp. Theo đó, phiên họp xét kháng cáo quá hạn phải có sự tham gia của Kiểm sát viên Viện kiểm sát cùng cấp. Trong thời hạn 03 ngày trước ngày xét đơn kháng cáo quá hạn, Tòa án cấp phúc thẩm gửi bản sao đơn kháng cáo quá hạn và chứng cứ, tài liệu kèm theo (nếu có) cho Viện kiểm sát cùng cấp. Kiểm sát viên phát biểu quan điểm của Viện kiểm sát về việc xét kháng cáo quá hạn. Với chức năng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động xét xử của mình kiểm sát viên tham gia phiên họp xét kháng cáo quá hạn nhằm đảm bảo việc xem xét được khách quan, toàn diện đúng pháp luật.

Sau phiên họp xét kháng cáo quá hạn, Hội đồng xét xử phải ra quyết định chấp nhận hay không chấp nhận kháng cáo quá hạn. Quyết định của Hội đồng xét kháng cáo quá hạn được gửi cho người kháng cáo quá hạn, Tòa án cấp sơ thẩm và Viện kiểm sát cùng cấp với Tòa án cấp phúc thẩm. Trường hợp Tòa án cấp phúc thẩm chấp nhận kháng cáo quá hạn thì Tòa án cấp sơ thẩm phải tiến hành các thủ tục do Bộ luật này quy định và gửi hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp phúc thẩm. Tòa án cấp phúc thẩm sẽ chấp nhận kháng cáo quá hạn khi có các lý do mà người kháng cáo đưa ra là có căn cứ, chứng cứ, tài liệu để chứng minh cho việc kháng cáo quá hạn được cho là bất khả kháng hoặc do trở ngại khách quan. Việc tiến hành gửi hồ sơ, các chứng cứ tài liệu liên quan đến kháng cáo cho Tòa án cấp phúc thẩm để xem xét theo trình tự thủ tục phúc thẩm.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015

Luật Hoàng Anh