Chủ thể nào có thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự?

Thứ ba, 31/01/2023, 16:42:09 (GMT+7)

Bài viết trình bày về thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự theo quy định của pháp luật hiện hành.

MỤC LỤC

MỤC LỤC

Khởi tố vụ án hình sự là giai đoạn của quá trình tố tụng hình sự, trong đó cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm, xác định có hay không dấu hiệu của tội phạm để quyết định khởi tố vụ án hình sự hay không khởi tố vụ án hình sự, là cơ sở để chấm dứt hoạt động tố tụng hình sự hay thực hiện các hoạt động tố tụng tiếp theo của quá trình giải quyết vụ án hình sự. Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự quy định tại Điều 153 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015.

1. Cơ sở pháp lý

Căn cứ Điều 153 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 (BLTTHS) thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự được quy định như sau:

“Điều 153. Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự

1. Cơ quan điều tra quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với tất cả vụ việc có dấu hiệu tội phạm, trừ những vụ việc do cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiểm sát, Hội đồng xét xử đang thụ lý, giải quyết quy định tại các khoản 2, 3 và 4 Điều này.

2. Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra ra quyết định khởi tố vụ án hình sự trong trường hợp quy định tại Điều 164 của Bộ luật này.

3. Viện kiểm sát ra quyết định khởi tố vụ án hình sự trong trường hợp:

a) Viện kiểm sát hủy bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra;

b) Viện kiểm sát trực tiếp giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố;

c) Viện kiểm sát trực tiếp phát hiện dấu hiệu tội phạm hoặc theo yêu cầu khởi tố của Hội đồng xét xử.

4. Hội đồng xét xử ra quyết định khởi tố hoặc yêu cầu Viện kiểm sát khởi tố vụ án hình sự nếu qua việc xét xử tại phiên tòa mà phát hiện có việc bỏ lọt tội phạm.”

2. Quy định về thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự.

Khởi tố vụ án hình sự là cơ sở để tiến hành một cách hợp pháp các hoạt động tố tụng tiếp theo nhằm điều tra, giải quyết vụ án hình sự. Do hoạt động này liên quan đến việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ của các chủ thể tố tụng có liên quan đến việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ của chủ thể tố tụng có liên quan đến pháp luật quy định chỉ có một số cơ quan và người có chức vụ có thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự cũng như việc khởi tố vụ án chỉ được tiến hành khi đã xác định dấu hiệu của tội phạm. Theo quy định của Điều luật thì thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự chủ yếu thuộc về Cơ quan Điều tra. Cơ quan Điều tra quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với tất cả vụ việc có dấu hiệu tội phạm, trừ những vụ việc do cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiểm sát, Hội đồng xét xử đang thụ lý giải quyết. Cụ thể như sau:

a, Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra như Bộ đội biên phòng, Hải quan, Kiểm lâm, lực lượng cảnh sát biển, Kiểm ngư, .. ra quyết định khởi tố vụ án hình sự trong các trường hợp:

+ Khi phát hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm trong lĩnh vực và địa bàn quản lý của mình;

+ Trong khi làm nhiệm vụ nhưng phát hiện sự việc có dấu hiệu tội phạm.

b, Viện kiểm sát ra quyết định khởi tố vụ án hình sự trong các trường hợp:

+ Viện kiểm sát hủy bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan Điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số một số hoạt động điều tra;

+ Viện kiểm sát trực tiếp giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố;

+ Viện kiểm sát trực tiếp phát hiện dấu hiệu tội phạm hoặc theo yêu cầu khởi tố của Hội đồng xét xử.

c, Hội đồng xét xử ra quyết định khởi tố hoặc yêu cầu Viện kiểm sát khởi tố vụ án hình sự nếu qua việc việc xét xử tại phiên tòa mà có phát hiện có việc bỏ lọt tội phạm.

Về cơ bản, Điều luật giữ nguyên thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự được quy định tại Khoản 1 Điều 104 BLTTHS 2003. Ngoài ra, Điều luật cũng đã bổ sung thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự cho Viện kiểm sát trong các trường hợp: “Viện kiểm sát trực tiếp giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố” và “Viện kiểm sát trực tiếp phát hiện dấu hiệu tội phạm” điểm b, c khoản 3 Điều 153 BLTTHS 2015.

Như vậy, Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 vẫn quy định về thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự của Hội đồng xét xử mặc dù đã có nhiều nhà khoa học đưa ra quan điểm nên bỏ quy định này. Theo đó, Hội đồng xét xử, thông qua việc xét xử của mình tại phiên tòa mà phát hiện có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm sẽ có hai lựa chọn. Một là, Hội đồng xét xử trực tiếp ra quyết định khởi tố vụ án hình sự; hai là Hội đồng xét xử yêu cầu Viện kiểm sát khởi tố.Thực tế xét xử cho thấy, Hội đồng xét xử thực hiện quyền trực tiếp khởi tổ vụ án hình sự của mình.

Xem thêmTổng hợp các bài viết của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015

Luật Hoàng Anh

Luật Sư Phạm Thị Thu Hà

Chuyên viên pháp lý Trịnh Thị Chình

Luật Sư Nguyễn Thị Ngàn

Luật Sư Vũ Khánh Hiếu

Luật Sư Nguyễn Thùy Dung

Thạc sĩ kinh tế Nguyễn Mai Hương

Luật Sư Lê Tiến Thành

Chuyên viên pháp lý Nguyễn Thị Diệu Quỳnh

Chuyên viên pháp lý Nguyễn Thị Thu Hiền

Luật Sư Đào Hồng Sơn

Luật sư NGUYỄN ĐÌNH HIỆP - Những con số biết nói

Với 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn pháp lý, Luật sư Nguyễn Đình Hiệp có sự am hiểu sâu sắc hệ thống pháp luật Việt Nam và triển khai thành công rất nhiều các vụ việc như:

2

Tư vấn mở chuỗi kinh doanh nhượng quyền thương mại

2

Tư vấn cấp Giấy phép viễn thông cho doanh nghiệp Việt Nam

8

Tư vấn pháp lý thường xuyên cho các doanh nghiệp Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc. Tiêu biểu như Công ty CP Tập đoàn Bình Minh, Công ty CP DV Viễn thông Hải Phòng

10

Tư vấn, xử lý thu hồi công nợ và khởi kiện/khởi tố các đối tượng có nợ khó đòi

10

Tư vấn pháp lý đầu tư, giấy phép, chuyển nhượng các dự án khoáng sản. Tiêu biểu như Dự án khai thác Khoáng sản của Công ty khoáng sản An Vượng tại huyện Đà Bắc tỉnh Hoà Bình (50ha).

15

Tư vấn pháp lý dự án đầu tư mở rộng sản xuất. Tiêu biểu như Dự án sản xuất 50 triệu sản phẩm điện tử thanh toán Công ty TNHH ST Vina (Hàn Quốc); Dự án mở rộng quy mô sản xuất của Công ty TNHH RFTech Việt Nam lên 20 triệu đô la Mỹ;

20

Tư vấn hợp đồng chuyển giao công nghệ và thực hiện thủ tục đăng ký hợp đồng chuyển giao công nghệ (hầu hết là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài)

20

Tư vấn pháp lý dự án đầu tư bất động sản. Tiêu biểu như Dự án khu nghỉ dưỡng tại Vịnh Lan Hạ, thành phố Hải Phòng (30ha); Khu du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng Avana Mai Chau Hideway, tỉnh Hòa Bình (32ha)

30

Tư vấn, thành lập các doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam trong các lĩnh vực. Tiêu biểu như Dự án nhà máy sản xuất của Công ty Mass Well Limited, Công ty Modern Shine Limited tại Trung tâm công nghiệp GNP Yên Bình

300

Tư vấn hồ sơ công bố sản phẩm, hồ sơ phòng cháy chữa cháy, hồ sơ an toàn vệ sinh thực phẩm, đăng ký mã số mã vạch, đăng ký/thông báo website…

500

Tư vấn bảo hộ nhãn hiệu (thương hiệu), quyền tác giả, sáng chế

700

Tư vấn, thực hiện các thủ tục, giấy phép con như: Giấy phép lao động cho người nước ngoài, cấp phép tạm trú cho người nước ngoài, Giấy phép trung tâm ngoại ngữ, Giấy phép ngành dược, Giấy phép quảng cáo…

2000

Tư vấn, thành lập các doanh nghiệp mới, chi nhánh, văn phòng đại diện trên cả nước; các thủ tục thay đổi đăng ký doanh nghiệp trên cả nước

3000

Tư vấn các vụ việc ly hôn, chia tài sản, quyền nuôi con; chia thừa kế; tranh chấp đất đai; tố tụng dân sự, tố tụng hình sự và tố tụng hành chính.

Dịch vụ pháp lý

Để nhận tin tức và quà tặng từ Luật Hoàng Anh

Đăng ký email

Số điện thoại nhận tin

© Bản quyền thuộc về -Luật Hoàng Anh- Mọi sự sao chép phải được sự chấp thuận của Luật Hoàng Anh bằng văn bản.
Lên đầu trang zalo.png messenger.png 0908 308 123
Tư vấn miễn phí ngay Chat với luật sư