Giải quyết tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố trong hoạt động tố tụng được quy định như thế nào?

BLTTHS năm 2003 không quy định về vấn đề giải quyết tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố mà chỉ quy định: Viện kiểm sát có trách nhiệm kiểm sát việc giải quyết của Cơ quan điều tra đối với tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố. Thực tiễn hiện nay cho thấy có nhiều vụ việc có sự tranh chấp về thẩm quyền giải quyết, tuy nhiên chưa có văn bản nào hướng dẫn về vấn đề này kể cả Thông tư liên tịch số 06/2013. Chính vì vậy, điều 150 BLTTHS năm 2015 đã khắc phục được vấn đề này bằng cách quy định cụ thể thẩm quyền của Viện kiểm sát các cấp trong việc giải quyết tranh chấp:

1. Cơ sở pháp lý

Căn cứ Điều 150 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 (BLTTHS) giải quyết tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố được quy định như sau:

“Điều 150. Giải quyết tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố

1. Tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố do Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp giải quyết. Tranh chấp thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố của cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra do Viện kiểm sát có thẩm quyền giải quyết.

2. Tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố giữa các Cơ quan điều tra cấp tỉnh, giữa các Cơ quan điều tra quân sự cấp quân khu do Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Viện kiểm sát quân sự trung ương giải quyết. Tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố giữa các Cơ quan điều tra cấp huyện thuộc các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khác nhau, giữa các Cơ quan điều tra quân sự khu vực thuộc các quân khu khác nhau do Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu nơi đầu tiên tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố giải quyết.

3. Tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố giữa các Cơ quan điều tra của Công an nhân dân, Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân và Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao do Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao giải quyết.”

2. Quy định BLTTHS 2015, quy định về thẩm quyền giải quyết tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.

Tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố xảy ra khi có hai hay nhiều cơ quan đều có thẩm quyền giải quyết hoặc khó xác định cơ quan nào có thẩm quyền có thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.

Ví dụ: Cơ quan Điều tra huyện L và Cơ quan Điều tra huyện H cùng nhận được đơn tố giác tội phạm của bà B về việc bà B phát hiện anh C là người huyện H sang huyện L trộm cắp tài sản. Hành vi phạm tội của C, theo đơn tố giác có sự liên quan đến cả huyện L và H. Lúc này có sự tranh chấp về thẩm quyền giải quyết đơn tố giác của bà B giữ Cơ quan Điều tra huyện L và Cơ quan Điều tra huyện H.

Khi có tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố thì thẩm quyền giải quyết tranh chấp được quy định như sau:

- Thông thường, tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố do Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp giải quyết. Tranh chấp thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố của cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra do Viện kiểm sát có thẩm quyền giải quyết. Viện kiểm sát có thẩm quyền giải quyết những tranh chấp này thường là Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh.

- Tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố giữa các Cơ quan điều tra cấp tỉnh, do Viện kiểm sát nhân dân tối cao (VKSNDTC) giải quyết.

- Tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố giữa các Cơ quan Điều tra quân sự cấp quân khu do VKSQS trung ương giải quyết.

- Tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố giữa các Cơ quan Điều tra cấp huyện thuộc cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khác nhau do VKSND cấp tỉnh nơi đầu tiên tiếp nhận đơn tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố giải quyết.

- Tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố giữ các Cơ quan Điều tra quân sự khu vực thuộc các quân khu khác nhau do VKSQS cấp quân khu nơi đầu tiên tiến nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố giải quyết.

- Tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố giữa các Cơ quan điều tra của Công an nhân dân, Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân và Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao do Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao giải quyết.

Đây là Điều luật mới được quy định trong BLTTHS 2015, quy định về thẩm quyền giải quyết tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, qua những quy định trên có thể thấy, khi phát sinh tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố giữa các cơ quan điều tra, Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra thì trách nhiệm thuộc về Viện kiểm sát các cấp. Đây là quy định mới của BLTTHS về vấn đề trách nhiệm của Viện kiểm sát, do đó trong quá trình áp dụng cũng như thực hiện Bộ luật cần có sự hướng dẫn cụ thể từ các ngành cấp trên, để đảm bảo sự thống nhất trong việc áp dụng các quy định của pháp luật.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015

Luật Hoàng Anh