So sánh tội báo cáo sai với tội trốn tránh nhiệm vụ?

Nội dung

Tội báo cáo sai

Tội trốn tránh nhiệm vụ

Căn cứ pháp lý

Điều 408 Bộ luật Hình sự

Điều 403 Bộ luật Hình sự

Khách thể

Tội báo cáo sai xâm phạm chế độ báo cáo trong Quân đội, khả năng hoàn thành nhiệm vụ, sức mạnh và trình độ sẵn sàng chiến đấu của Quân đội.

Như vậy, khách thể của tội phạm là khả năng hoàn thành nhiệm vụ, sức mạnh và trình độ sẵn sàng chiến đấu của Quân đội.

Khách thể của tội phạm là chế độ nghĩa vụ quân sự, chế độ phục vụ của sỹ quan trong Quân đội; sức mạnh chiến đấu của Quân đội Nhân dân Việt Nam.

Mặt khách quan

Hành vi thuộc mặt khách quan của tội phạm là hành vi cố ý báo cáo sai trong hoạt động quân sự gây hậu quả nghiêm trọng.

Báo cáo sai thể hiện ở hành vi báo cáo cho cấp có thẩm quyền không đúng sự thật các thông tin, số liệu gây hậu quả nghiêm trọng.

Việc báo cáo có thể thực hiện dưới nhiều hình thức: trực tiếp bằng lời nói, bằng văn bản, điện thoại, điện báo, fax, v.v...

Hành vi báo cáo sai chỉ cấu thành tội phạm khi gây ra hậu quả nghiêm trọng. Giữa hậu quả xảy ra và hành vi báo cáo sai phải có mối quan hệ nhân quả. Hành vi báo cáo sai phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra hậu quả là những thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ, tài sản, lãng phí về thời gian, công sức của bộ đội v.v.

Tội bảo cáo sai là loại tội phạm có cấu thành vật chất, do đó hậu quả là dấu hiệu bắt buộc của tội phạm.

Hành vi thuộc mặt khách quan của tội trốn tránh nhiệm vụ bao gồm 03 hành vi: nào tự gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe của mình hoặc dùng thủ đoạn gian dối khác để trốn tránh nhiệm vụ.

Tự gây thương tích là hành vi cố ý tạo ra cho mình những thương tích nhất định nhằm trốn tránh nhiệm vụ. Hành vi gây thương tích ở đây giống như hành vi gây thương tích trong tội “cố ý gây thương tích...” quy định tại Điều 134 Bộ luật hình sự, chỉ khác nhau ở chỗ trong tội “trốn tránh nhiệm vụ”, hành vi của người phạm tội đã gây thương tích cho chính bản thân mình chứ không phải cho người khác.

Người phạm tội  phải có hành vi tác động đến thân thể của bản thân mình làm cho mình bị thương, bị tổn hại đến sức khoẻ như: đâm, chém, đấm đá, đốt cháy, đầu độc v.v... Hành vi này về hình thức cũng giống hành vi của tội giết người, nhưng tính chất và mức độ nguy hiểm thấp hơn nên nó chỉ làm cho ban thân bị thương hoặc bị tổn hại đến sức khoẻ chứ không làm cho họ bị chết.

Tự gây tổn hại cho sức khoẻ là hành vi cố ý tạo ra sự tổn hại, làm suy giảm sức khoẻ của bản thân để không phải thực hiện nhiệm vụ vì không đủ khả năng (sức khoẻ). Hành vi này có thể được thực hiện bằng các phương pháp, thủ đoạn khác nhau: nhịn ăn, uống hoá chất... làm cho sức khoẻ giảm sút.

Dùng thủ đoạn gian dối khác nhằm trốn tránh nhiệm vụ là hành vi tạo ra các lý do không có thật (như: giả ốm đau, bệnh tật, bịa ra hoàn cảnh gia đình khó khăn, tạo ra điện báo, thư giả...) để được người chỉ huy cho phép không phải thực hiện nhiệm vụ.

Tội phạm hoàn thành từ thời điểm người phạm tội thực hiện hành vi gây thương tích, gây tổn hại cho sức khoẻ của mình hoặc tạo ra các lý do không có thật để trốn tránh nhiệm vụ. Tính chất, mức độ thương tích, tổn hại sức khoẻ cũng như phương tiện hay thủ đoạn phạm tội không có ý nghĩa trong việc định tội mà chỉ có ý nghĩa khi quyết định hình phạt.

Chủ thể

Chủ thể của tội chống mệnh lệnh là chủ thể đặc biệt. Chỉ những người được quy định tại Điều 392 Bộ luật Hính sự mới có thể bị bắt buộc phục tùng mệnh lệnh.

Ngoài ra, người phạm tội phải đáp ứng đủ điều kiện về tuổi chịu trách nhiệm hình sự và có đầy đủ năng lực chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự.

Mặt chủ quan

Chủ thể được thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội hoàn toàn nhận thức được hậu quả nghiêm trọng của hành vi báo cáo sai nhưng mong muốn hậu quả đó xảy ra.

Tội phạm được thực hiện do lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức được hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước được hậu quả xảy ra và có ý thức thực hiện hành vi đó.

Trong tội này, mục đích là yếu tố bắt buộc trong cấu thành tội phạm. Mục đích của người phạm tội là nhằm trốn tránh nhiệm vụ trước mắt hoặc lâu dài.

Hình phạt

Điều 408 Bộ luật hình sự quy định 02 Khung hình phạt đối với người phạm tội như sau:

- Người nào cố ý báo cáo sai trong hoạt động quân sự gây hậu quả nghiêm trọng, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

a) Trong chiến đấu;

b) Trong khu vực có chiến sự;

c) Trong tình trạng khẩn cấp;

d) Gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.

Điều 403 Bộ luật Hình sự quy định 03 Khung hình phạt đối với người phạm tội như sau:

- Người nào tự gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe của mình hoặc dùng thủ đoạn gian dối khác để trốn tránh nhiệm vụ, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.

- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

a) Là chỉ huy hoặc sĩ quan;

b) Lôi kéo người khác phạm tội;

c) Trong thời chiến;

d) Trong khi thực hiện nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn;

đ) Trong tình trạng khẩn cấp;

e) Gây hậu quả nghiêm trọng.

- Phạm tội gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt từ từ 05 năm đến 10 năm.