So sánh tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng vũ khí quân dụng?

Nội dung

Tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật

Tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng vũ khí quân dụng, trang bị kỹ thuật quân sự

Căn cứ pháp lý

Điều 114 Bộ luật Hính sự

Điều 413 Bộ luật Hính sự

Khách thể

Khách thể của tội phạm này là sự vững mạnh của chính quyền nhân dân, quyền bất khả xâm phạm về cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Khách thể của tội phạm là quyền sở hữu của Nhà nước đối với vũ khí quân dụng, trang bị kỹ thuật quân sự và sức mạnh; khả năng sẵn sàng chiến đấu của Quân đội.

Mặt khách quan

Điều 114 quy định hành vi thuộc mặt khách quan của tội này là hành vi “phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật”. Khi thực hiện hành vi này, người phạm tội đã tác động vào đối tượng làm cho chúng bị mất một phần hay toàn bộ giá trị sử dụng hoặc khó có thể khôi phục được.

Người phạm tội thực hiện hành vi nhằm phá hoại cơ sở vật chất kỹ thuật của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam thuộc lĩnh vực chính trị (trụ sở cơ quan Nhà nước, tổ chức xã hội), an ninh quốc gia (phương tiện giao thông, thông tin, liên lạc, kết cấu hạ tầng khác,...), quốc phòng, kinh tế (nhà máy, hầm mỏ,...), khoa học kỹ thuật (các công trình khoa học kỹ thuật...) hoặc lĩnh vực văn hoá xã hội (các công trình có giá trị lịch sử, văn hoá nghệ thuật,...).

Hành vi phá hoại được hiểu bao gồm 02 hành vi là hủy hoại và làm hư hỏng đối tượng kể trên. Trong đó, huỷ hoại là làm cho các đối tượng tác động của tội phạm này mất hoàn toàn giá trị sử dụng. Làm hư hỏng là làm mất một phần giá trị sử dụng của các đối tượng đó.

Hành vi phá hoại có thể được thực hiện bằng hành động như đốt, phá, tháo gỡ, chiếm đoạt...hoặc không hành động như không thực hiện đúng hoặc thực hiện không đầy đủ các công việc mà người đó có trách nhiệm phải thực hiện nhằm huỷ hoại hoặc làm hư hỏng các đối tượng đó.

Về phương tiện sử dụng để phá hoại, người phạm tội có thể sử dụng rất nhiều công cụ khác nhau để gây án như chất nổ, chất cháy, gậy, búa, dao,....

Tội phạm được coi là hoàn thành kể từ thời điểm khi có một trong những hành vi phá hoại, xâm hại hoặc đe dọa xâm hại đến các đối tượng thuộc cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Trên đây là nội dung một vài khía cạnh của tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, những nội dung còn lại sẽ được Luật Hoàng Anh làm rõ tại những phần tiếp theo.

Hành vi thuộc mặt khách quan của tội phạm là hành vi hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng vũ khí quân dụng, trang bị kỹ thuật quân sự.

Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng vũ khí quân dụng, trang bị kỹ thuật quân sự là làm mất hoàn toàn tính năng và giá trị sử dụng của vũ khí, phương tiện không thể khôi phục được hoặc làm mất một phần tính năng, giá trị sử dụng của vũ khí, phương tiện đó.

Hành vi trên có thể được thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau như đập phá, đốt, sử dụng hoá chất.

Hậu quả của tội phạm là làm cho vũ khí quân dụng, trang bị kỹ thuật quân sự hư hỏng một phần hoặc hư hỏng toàn bộ, làm mất giá trị sử dụng một phần hoặc toàn bộ giá trị sử dụng của vũ khí quân dụng, trang bị kỹ thuật quân sự mà không thể khôi phục.

Hậu quả không phải dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm do tội phạm có cấu thành hình thức. Tội phạm hoàn thành kể từ thời điểm hành vi hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng vũ khí quân dụng, trang bị kỹ thuật quân sự xảy ra.

Chủ thể

Chủ thể của tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có thể là bất kì ai, người Việt Nam, người nước ngoài hay người không có quốc tịch. Các chủ thể này phải có đủ năng lực trách nhiệm hình sự bao gồm năng lực nhận thức và năng lực điều khiển hành vi, thiếu một trong hai hoặc không có trách nhiệm hình sự sẽ được loại trừ trách nhiệm hình sự theo Điều 21 Bộ luật hình sự. Điều kiện về độ tuổi cũng là yếu tố bắt buộc về chủ thể của tội phạm này. Điều 12 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định người từ đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này.

Chủ thể của tội phạm này là chủ thể đặc biệt. Chỉ những người được quy định tại Điều 392 Bộ luật Hình sự mới có thể thực hiện tội phạm.

Họ chỉ có thể là:

“Điều 392. Những người phải chị nhiệm của quân nhân

1. Quân nhân tại ngũ, công nhân, viên chức quốc phòng.2. Quân nhân dự bị trong thời gian tập trung huấn luyện.

3. Dân quân, tự vệ trong thời gian phối thuộc với quân đội trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu.

4. Công dân được trưng tập vào phục vụ trong quân đội.”

Ngoài ra, chủ thể của tội phạm phải đáp ứng đủ điều kiện từ đủ 16 tuổi trở lên, có năng lực trách nhiệm hính sự đầy đủ.

Mặt chủ quan

Hành vi của người phạm tội được thực hiện do lỗi cố ý trực tiếp và mục đích nhằm chống chính quyền nhân dân. Khi thực hiện hành vi phá hoại, người phạm tội nhận thức rõ tính chất nguy hiểm của hành vi, thấy trước hậu quả thiệt hại cho cơ sở vật chất kỹ thuật của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam và mong muốn cho hậu quả đó xảy ra.

Dấu hiệu mục đích nhằm chống chính quyền nhân dân ở đây là dấu hiệu bắt buộc để định tội danh.

Tội phạm được thực hiện do lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức được hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước được hậu quả do hành vi của mình gây ra và mong muốn cho hậu quả đó xảy ra.

Mục đích phạm tội không phải là yếu tố bắt buộc trong cấu thành tội phạm. Tuy nhiên, nếu mục đích là chống chính quyền nhân dân thì hành vi phạm tội xâm phạm bị truy cứu về Tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Điều 114).           

Hình phạt

Điều 114 Bộ luật hình sự quy định 03 khung hình phạt gồm 02 khung hình phạt chính và 01 khung hình phạt bổ sung:

- Khung hình phạt cơ bản phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình áp dụng đối với người phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong các lĩnh vực chính trị, quốc phòng, an ninh, kinh tế, khoa học - kỹ thuật, văn hóa, xã hội nhằm chống chính quyền nhân dân.

- Khung hình phạt giảm nhẹ phạt tù từ 05 năm đến 15 năm áp dụng đối với người có nhiều tình tiết giảm nhẹ (trường hợp gây hậu quả không lớn, thành khẩn khai báo, ăn năn, hối cải,...).

- Khung hình phạt phạt tù từ 01 năm đến 05 năm áp dụng cho người đang trong giai đoạn chuẩn bị phạm tội.

Điều 413 Bộ luật Hình sự quy định 03 khung hình phạt đối với người phạm tội như sau:

- Người nào hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng vũ khí quân dụng, trang bị kỹ thuật quân sự, nếu không thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 114 và Điều 303 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.

- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 12 năm:

a) Trong chiến đấu;

b) Trong khu vực có chiến sự;

c) Lôi kéo người khác phạm tội;

d) Gây hậu quả nghiêm trọng.

- Phạm tội gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân.