Trách nhiệm của Cơ quan điều tra trong việc thực hiện yêu cầu, quyết định của Viện kiểm sát trong giai đoạn điều tra?

Trách nhiệm của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra trong việc thực hiện yêu cầu, quyết định của Viện kiểm sát, là một trong những nội dung được quy định rõ trong Thông tư liên tịch số 04/2018/TTLT-VKSNDTC-BCA-BQP ngày 19/10/2018 quy định về phối hợp giữa Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát trong việc thực hiện một số quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.  Tại Điều 6 của Thông tư liên tịch quy định rõ trách nhiệm của Cơ quan điều tra trong việc thực hiện yêu cầu, quyết định của Viện kiểm sát. Trong giai đoạn khởi tố, điều tra, truy tố, Cơ quan điều tra phải thực hiện yêu cầu, quyết định của Viện kiểm sát theo quy định tại Điều 162, Điều 167, Điều 236 và Điều 238 Bộ luật Tố tụng hình sự. Sau đây chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về trách nhiệm của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra trong việc thực hiện yêu cầu, quyết định của Viện kiểm sát trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự.

1. Cơ sở pháp lý

Căn cứ Điều 167 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 (BLTTHS) trách nhiệm của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra trong việc thực hiện yêu cầu, quyết định của Viện kiểm sát trong giai đoạn điều tra được quy định như sau:

“Điều 167. Trách nhiệm của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra trong việc thực hiện yêu cầu, quyết định của Viện kiểm sát trong giai đoạn điều tra

1. Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải thực hiện yêu cầu, quyết định của Viện kiểm sát trong giai đoạn điều tra.

2. Đối với quyết định quy định tại khoản 4 và khoản 5 Điều 165 của Bộ luật này nếu không nhất trí, Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra vẫn phải thực hiện nhưng có quyền kiến nghị với Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp. Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận được kiến nghị của Cơ quan điều tra hoặc trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận được kiến nghị của cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp phải xem xét, giải quyết và thông báo kết quả giải quyết cho cơ quan đã kiến nghị.”

2. Quy định về trách nhiệm của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra trong việc thực hiện yêu cầu, quyết định của Viện kiểm sát trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự.

Tội phạm hoạt động ngày càng tinh xảo, xảo quyệt. Trong thực tiễn điều tra nhiều vụ án, việc xác định, đúng, sai, phạm tội hay không phạm tội cũng hết sức khó khăn. Hoạt động điều tra tội phạm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích của công dân. Để hạn chế đến mức thấp nhất sự oan sai trong hoạt động điều tra, cần phải tăng cường chức năng của Viện kiểm sát. CQĐT có trách nhiệm thực hiện các yêu cầu và quyết định của Viện kiểm sát.

Đối với những yêu cầu và quyết định của Viện kiểm sát tại khoản 4 và khoản 5 Điều 165 của BLTTHS 2015, nếu CQĐT không nhất trí vẫn phải chấp hành, nhưng có quyền kiến nghị bằng văn bản với Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp, cụ thể:

- Phê chuẩn, không phê chuẩn lệnh bắt người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, gia hạn tạm giữ, việc tạm giam, bảo lĩnh, đặt tiền để bảo đảm, khám xét, thu giữ , tạm giữ đồ vật, thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm, áp dụng biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt; phê chuẩn, không phê chuẩn các quyết định tố tụng khác không có căn cứ và trái pháp luật của CQĐT, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra theo quy định của Bộ luật này; hủy bỏ các quyết định tố tụng không có căn cứ và trái pháp luật của CQĐT, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra. Trường hợp không phê chuẩn hoặc hủy bỏ thì trong quyết định không phê chuẩn hoặc hủy bỏ phải nêu rõ lý do.

- Quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế theo quy định của BLTTHS 2015.

Khi nhận được kiến nghị của CQĐT, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, thì Viện trưởng Viện kiểm sát cấp trên (trực tiếp với Viện kiểm sát đã ra quyết định hoặc yêu cầu) phải xem xét và giải quyết. Trong thời hạn 20 ngày, kể từ ngày nhận được kiến nghị của CQĐT hoặc trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận được kiến nghị của cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp phải xem xét, giải quyết và thông báo kết quả giải quyết cho cơ quan đã kiến nghị.

Như vậy,  qua đây ta thấy Điều luật đã bổ sung cụm từ “cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra”sau cụm từ “Cơ quan Điều tra” và cụm từ “trong giai đoạn điều tra” và cuối điều luật.

 Xem thêm: Tổng hợp các bài viết của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015

Luật Hoàng Anh