Triệu tập người làm chứng theo quy định của BLTTHS 2015?

1. Cơ sở pháp lý

Căn cứ Điều 185 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 (BLTTHS) triệu tập người làm chứng được quy định như sau:

“Điều 185. Triệu tập người làm chứng

1. Khi triệu tập người làm chứng đến lấy lời khai, Điều tra viên phải gửi giấy triệu tập.

2. Giấy triệu tập người làm chứng ghi rõ họ tên, chỗ ở hoặc nơi làm việc, học tập của người làm chứng; giờ, ngày, tháng, năm và địa điểm có mặt; mục đích và nội dung làm việc, thời gian làm việc; gặp ai và trách nhiệm về việc vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan.

3. Việc giao giấy triệu tập được thực hiện như sau:

a) Giấy triệu tập được giao trực tiếp cho người làm chứng hoặc thông qua chính quyền xã, phường, thị trấn nơi người làm chứng cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi người làm chứng làm việc, học tập. Trong mọi trường hợp, việc giao giấy triệu tập phải được ký nhận. Chính quyền xã, phường, thị trấn nơi người làm chứng cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi người làm chứng làm việc, học tập có trách nhiệm tạo điều kiện cho người làm chứng thực hiện nghĩa vụ;

b) Giấy triệu tập người làm chứng dưới 18 tuổi được giao cho cha, mẹ hoặc người đại diện khác của họ;

c) Việc giao giấy triệu tập người làm chứng theo ủy thác tư pháp của nước ngoài được thực hiện theo quy định tại khoản này và Luật tương trợ tư pháp.

4. Trường hợp cần thiết, Kiểm sát viên có thể triệu tập người làm chứng để lấy lời khai. Việc triệu tập người làm chứng được thực hiện theo quy định tại Điều này.”

2. Thủ tục triệu tập người làm chứng

Khi triệu tập người làm chứng đến lấy lời khai, Điều tra viên phải gửi giấy triệu tập. Giấy triệu tập người làm chứng được thay cho giấy mời trước đây là để thể hiện trách nhiệm công dân phải tích cực tham gia vào công cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Nội dung giấy triệu tập của người làm chứng phải ghi rõ họ tên, chỗ ở hoặc nơi làm việc, học tập của người làm chứng; giờ, ngày, tháng, năm và địa điểm có mặt; mục đích và nội dung làm việc, thời gian làm việc; gặp ai và trách nhiệm về việc vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan. Lý do bất khả kháng như: ốm đột xuất, thiên tai bão lũ bất ngờ. Trở ngại khách quan như tai nạn xe, bị người khác uy hiếp, khống chế không cho thực hiện.

Việc triệu tập người làm chứng không được làm ảnh hưởng đến sinh hoạt, công tác, học tập sản xuất của họ. Nếu triệu tập nhiều lần mà người làm chứng không có mặt thì người ký giấy triệu tập phải tìm hiểu lý do để có biện pháp như người làm chứng ở xa, kinh tế khó khăn không có điều kiện mua vé tàu, xe hoặc con nhỏ, ốm đau. Trong trường hợp thực sự có khó khăn thì Điều tra viên đến trực tiếp nơi ở, nơi làm việc của họ để lấy lời khai hoặc ủy thác điều tra. Nếu họ cố tình không chấp hành theo giấy triệu tập thì cơ quan đã triệu tập người làm chứng ra quyết định dẫn giải theo Điều 127 BLTTHS 2015 cụ thể:

“Điều 127. Áp giải, dẫn giải

1. Áp giải có thể áp dụng đối với người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị buộc tội.

2. Dẫn giải có thể áp dụng đối với:

a) Người làm chứng trong trường hợp họ không có mặt theo giấy triệu tập mà không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan;

b) Người bị hại trong trường hợp họ từ chối việc giám định theo quyết định trưng cầu của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng mà không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan;

c) Người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố mà qua kiểm tra, xác minh có đủ căn cứ xác định người đó liên quan đến hành vi phạm tội được khởi tố vụ án, đã được triệu tập mà vẫn vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan.

3. Điều tra viên, cấp trưởng của cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Kiểm sát viên, Thẩm phán chủ tọa phiên tòa, Hội đồng xét xử có quyền ra quyết định áp giải, dẫn giải.

4. Quyết định áp giải, quyết định dẫn giải phải ghi rõ họ tên, ngày, tháng, năm sinh, nơi cư trú của người bị áp giải, dẫn giải; thời gian, địa điểm người bị áp giải, dẫn giải phải có mặt và các nội dung quy định tại khoản 2 Điều 132 của Bộ luật này.

5. Người thi hành quyết định áp giải, dẫn giải phải đọc, giải thích quyết định và lập biên bản về việc áp giải, dẫn giải theo quy định tại Điều 133 của Bộ luật này.

Cơ quan Công an nhân dân, Quân đội nhân dân có thẩm quyền có trách nhiệm tổ chức thi hành quyết định áp giải, dẫn giải.

6. Không được bắt đầu việc áp giải, dẫn giải người vào ban đêm; không được áp giải, dẫn giải người già yếu, người bị bệnh nặng có xác nhận của cơ quan y tế.”

Giấy triệu tập được giao trực tiếp cho người làm chứng hoặc thông qua chính quyền xã, phường, thị trấn nơi người làm chứng cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi người làm chứng làm việc, học tập. Trong mọi trường hợp, việc giao giấy triệu tập phải được ký nhận.

Chính quyền xã, phường, thị trấn nơi người làm chứng cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi người làm chứng làm việc, học tập có trách nhiệm tạo điều kiện cho người làm chứng thực hiện nghĩa vụ như cho nghỉ việc nhưng vẫn được hưởng lương, hỗ trợ tiền tàu xe. Để tránh thất lạc giấy triệu tập và xác định trách nhiệm, việc giao giấy triệu tập phải được ký nhận.

Giấy triệu tập người làm chứng dưới 18 tuổi được giao cho cha, mẹ hoặc người đại diện khác của họ vì là người dưới 18 tuổi là người chưa phát triển toàn diện về nhân cách, cần được cha, mẹ, gia đình hoặc người đại diện khác của họ giữ đỡ để thực hiện đầy đủ trách nhiệm pháp luật của người làm chứng.

Việc giao giấy triệu tập người làm chứng theo ủy thác tư pháp của nước ngoài được thực hiện theo quy định tại khoản này và Luật tương trợ tư pháp.

Qúa trình kiểm sát điều tra hoặc nghiên cứu hồ sơ để viết cáo trạng đề nghị truy tố, nếu xét thấy cần kiểm tra hoặc bổ sung thêm tài liệu thì Kiểm sát viên có thể triệu tập người làm chứng để lấy lời khai. Việc triệu tập người làm chứng được thực hiện theo quy định tại Điều này.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015

Luật Hoàng Anh