Trường hợp nào cần phải tiến hành giám định bổ sung?

1. Cơ sở pháp lý

Căn cứ Điều 210 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 (BLTTHS) tuân thủ pháp luật về giám định bổ sung được quy định như sau:

“Điều 210. Giám định bổ sung

1. Việc giám định bổ sung được tiến hành trong trường hợp:

a) Nội dung kết luận giám định chưa rõ, chưa đầy đủ;

b) Khi phát sinh vấn đề mới cần phải giám định liên quan đến tình tiết của vụ án đã có kết luận giám định trước đó.

2. Việc giám định bổ sung có thể do tổ chức, cá nhân đã giám định hoặc tổ chức, cá nhân khác thực hiện.

3. Việc trưng cầu, yêu cầu giám định bổ sung được thực hiện như giám định lần đầu.”

2. Quy định của BLTTHS 2015 về giám định bổ sung.

Giám định bổ sung là việc giám định trên cơ sở giám định lần đầu đã kết luận nhưng nội dung kết luận giám định chưa rõ, chưa đầy đủ hoặc khi phát sinh vấn đề mới cần phải giám định liên quan đến tình tiết của vụ án đã có kết luận giám định trước đó.

Kết luận giám định chưa rõ, chưa đầy đủ như trong nhiều dấu vết trên tử thi do các công cụ khác nhau gây ra, giám định chưa kết luận cụ thể vết nào quyết định cái chết và cơ chế hình thành vết thương như thế nào chưa nêu rõ. Điều này làm cho cơ quan Điều tra chưa có cơ sở để kết luận con người cụ thể và công cụ gây án cụ thể trong việc giết người và có nhiều đối tượng tham gia với nhiều công cụ khác nhau.

Khi phát sinh vấn đề mới cần phải có giám định như tài liệu, dấu vết, vật chứng, mẫu so sánh, cần phải giám định thêm để giải quyết toàn diện, triệt để vấn đề mà cơ quan trưng cầu giám định đặt ra.

Ví dụ: Giám định tài liệu trong vụ viết thư tống tiền, ban đầu CQĐT xác định 2 đối tượng nghi vấn, thu mẫu so sánh giám định nhưng kết luận giám định không phải chữ viết của 2 đối tượng gửi đến giám định. CQĐT đã phát hiện thêm đối tượng nghi vấn và thu thêm mẫu của đối tượng nghi vấn khác nên trưng cầu giám định bổ sung về chữ viết.

Việc giám định bổ sung có thể do tổ chức, cá nhân đã giám định hoặc tổ chức, cá nhân khác thực hiện. Luật Giám định tư pháp quy định cùng một lĩnh vực giám định có nhiều tổ chức giám định. Trong một tổ chức giám định lại có nhiều Giám định viên. Vì vậy, cơ quan trưng cầu giám định và người yêu cầu giám định có quyền lựa chọn tổ chức, cá nhân giám định bổ sung.

Việc trưng cầu, yêu cầu giám định bổ sung được thực hiện như giám định lần đầu, cụ thể về thủ tục trưng cầu, yêu cầu giám định, thời gian giám định, tiến hành giám định cũng như biên bản giám định theo quy định chung, cụ thể:

“Điều 205. Trưng cầu giám định

1. Khi thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 206 của Bộ luật này hoặc khi xét thấy cần thiết thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng ra quyết định trưng cầu giám định.

2. Quyết định trưng cầu giám định có các nội dung:

a) Tên cơ quan trưng cầu giám định; họ tên người có thẩm quyền trưng cầu giám định;

b) Tên tổ chức; họ tên người được trưng cầu giám định;

c) Tên và đặc điểm của đối tượng cần giám định;

d) Tên tài liệu có liên quan hoặc mẫu so sánh gửi kèm theo (nếu có)

đ) Nội dung yêu cầu giám định;

e) Ngày, tháng, năm trưng cầu giám định và thời hạn trả kết luận giám định.

3. Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định trưng cầu giám định, cơ quan trưng cầu giám định phải giao hoặc gửi quyết định trưng cầu giám định, hồ sơ, đối tượng trưng cầu giám định cho tổ chức, cá nhân thực hiện giám định; gửi quyết định trưng cầu giám định cho Viện kiểm sát có thẩm quyền thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra.

Điều 207. Yêu cầu giám định

1. Đương sự hoặc người đại diện của họ có quyền đề nghị cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng trưng cầu giám định những vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của họ, trừ trường hợp việc giám định liên quan đến việc xác định trách nhiệm hình sự của người bị buộc tội.

Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị, cơ quan tiến hành tố tụng phải xem xét, ra quyết định trưng cầu giám định. Trường hợp không chấp nhận đề nghị thì thông báo cho người đã đề nghị giám định biết bằng văn bản và nêu rõ lý do. Hết thời hạn này hoặc kể từ ngày nhận được thông báo từ chối trưng cầu giám định của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng thì người đề nghị giám định có quyền tự mình yêu cầu giám định.

2. Người yêu cầu giám định có các quyền và nghĩa vụ theo quy định của Luật giám định tư pháp.

Điều 208. Thời hạn giám định

1. Thời hạn giám định đối với trường hợp bắt buộc phải trưng cầu giám định:

a) Không quá 03 tháng đối với trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 206 của Bộ luật này;

b) Không quá 01 tháng đối với trường hợp quy định tại khoản 3 và khoản 6 Điều 206 của Bộ luật này;

c) Không quá 09 ngày đối với trường hợp quy định tại các khoản 2, 4 và 5 Điều 206 của Bộ luật này.

2. Thời hạn giám định đối với các trường hợp khác thực hiện theo quyết định trưng cầu giám định.

3. Trường hợp việc giám định không thể tiến hành trong thời hạn quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì tổ chức, cá nhân tiến hành giám định phải kịp thời thông báo bằng văn bản, nêu rõ lý do cho cơ quan trưng cầu, người yêu cầu giám định.

4. Thời hạn giám định quy định tại Điều này cũng áp dụng đối với trường hợp giám định bổ sung, giám định lại.

Điều 209. Tiến hành giám định

1. Việc giám định có thể tiến hành tại cơ quan giám định hoặc tại nơi tiến hành điều tra vụ án ngay sau khi có quyết định trưng cầu, yêu cầu giám định.

Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán, người yêu cầu giám định có thể tham dự giám định nhưng phải báo trước cho người giám định biết.

2. Việc giám định do cá nhân hoặc do tập thể thực hiện.”

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015

Luật Hoàng Anh