Việc giám sát đối với người bị buộc tội dưới 18 tuổi là gì?

1. Cơ sở pháp lý

Căn cứ Điều 418 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 (BLTTHS) tuân thủ pháp luật về giám sát đối với người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi được quy định như sau:

“Ðiều 418. Giám sát đối với người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi

1. Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án có thể ra quyết định giao người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi cho người đại diện của họ giám sát để bảo đảm sự có mặt của họ khi có giấy triệu tập của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

2. Người được giao nhiệm vụ giám sát có nghĩa vụ giám sát chặt chẽ người dưới 18 tuổi, theo dõi tư cách, đạo đức và giáo dục người đó.

Trường hợp người dưới 18 tuổi có dấu hiệu bỏ trốn hoặc có hành vi mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật; tiêu hủy, giả mạo chứng cứ, tài liệu, đồ vật của vụ án, tẩu tán tài sản liên quan đến vụ án; đe dọa, khống chế, trả thù người làm chứng, bị hại, người tố giác tội phạm hoặc người thân thích của những người này hoặc tiếp tục phạm tội thì người được giao nhiệm vụ giám sát phải kịp thời thông báo và phối hợp với cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng để có biện pháp ngăn chặn, xử lý kịp thời.”

2. Quy định của BLTTHS 2015 về giám sát đối với người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi.

Bên cạnh những biện pháp ngăn chặn quy định tại Điều 419 BLTTHS 2015, CQĐT, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án có thể ra quyết định giao người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi cho người đại diện của họ giám sát để bảo đảm sự có mặt của họ khi có giấy triệu tập của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng.Người đại diện của người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi có thể là cha mẹ hoặc người đỡ đầu. Cha mẹ hoặc người đỡ đầu của người bị buộc tội dưới 18 tuổi có thể đề nghị với CQTHTT áp dụng biện pháp này hoặc cơ quan tiến hành tố tụng tự quyết định. Trong trường hợp người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi không còn cha mẹ không có nơi cư trú rõ ràng hoặc là người lang thang cơ nhỡ, không nơi nương tựa thì CQTHTT đề nghị Cơ quan lao động- Thương binh và XH hoặc Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ ở nơi xảy ra tội phạm, nơi bắt giữ hoặc nơi có thẩm quyền điều tra cử cán bộ giám sát người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi.

Khi chấp nhận đề nghị của CQTHTT về việc cử cán bộ giám sát người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi, cơ quan đã nhận trách nhiệm cử cán bộ giám sát cần cử ngay cán bộ và kịp thời thông báo cho cơ quan đã gửi đề nghị biết để tạo điều kiện cho họ tiếp xúc, gặp gỡ người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi đó.

Trước khi giao người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi cho người đại diện của họ giám sát, CQTHTT cần phải xem xét kỹ các mặt sau đây:

- Tính chất, mức độ nguy hiểm của tội phạm, lứa tuổi tình hình sức khỏe, tiền án, tiền sự của người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi.

- Khả năng giám sát, giáo dục của cha mẹ, người đỡ đầu. Nếu thấy người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi thuộc trường hợp không cần phải tạm giữ, tạm giam để điều tra và việc giám sát của bố mẹ, người đỡ đầu có thể bảo đảm cho người bị buộc tội không tiếp tục phạm tội hoặc bỏ trốn thì Cơ quan tiến hành tố tụng có thể giao cho cha mẹ hoặc người đỡ đầu giám sát.

CQTHTT ra quyết định về việc giao cho cha mẹ, người đỡ đầu giám sát người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi. Trong quyết định cần ghi rõ tội mà người dưới 18 tuổi bị truy cứu trách nhiệm hình sự và trách nhiệm của cha mẹ hoặc người đỡ đầu phải bảo đảm cho người đó không tiếp tục phạm tội và phải có mặt khi CQTHTT triệu tập. Quyết định này được giao cho cha mẹ hoặc người đỡ đầu, đồng thời gửi cho Công an xã, phường thị trấn để theo dõi, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ của cha mẹ hoặc người đỡ đầu người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi.

Cha mẹ hoặc người đỡ đầu không được từ chối nhiệm vụ được CQTHTT giao, phải theo dõi, giáo dục tư cách, đạo đức và giám sát chặt chẽ, bảo đảm cho người đó không tiếp tục phạm tội và phải có mặt khi cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng triệu tập. Nếu cha mẹ, người đỡ đầu không làm đúng nhiệm vụ thì CQTHTT sẽ áp dụng biện pháp ngăn chặn nghiêm khắc hơn đối với người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi. Trường hợp người dưới 18 tuổi có dấu hiệu bỏ trốn hoặc có hành vi mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật; tiêu hủy, giả mạo chứng cứ, tài liệu, đồ vật của vụ án, tẩu tán tài sản liên quan đến vụ án; đe dọa, khống chế, trả thù người làm chứng, bị hại, người tố giác tội phạm hoặc người thân thích của những người này hoặc tiếp tục phạm tội thì người được giao nhiệm vụ giám sát phải kịp thời thông báo và phối hợp với cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng để có biện pháp ngăn chặn, xử lý kịp thời.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015

Luật Hoàng Anh