Quyền thương lượng tập thể của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở trong doanh nghiệp như thế nào?

Quyền thương lượng tập thể của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở trong doanh nghiệp là một trong những quy định mới tại Bộ luật lao động năm 2019. Các quyền này là gì? Sau đây Luật Hoàng Anh tư vấn về vấn đề này.

Xem thêm: Thương lượng tập thể và nguyên tắc thương lượng là gì?

Theo Điều 68 Bộ luật lao động số 45/2019/QH14 ngày 20/11/2019, tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở trong doanh nghiệp có 03 quyền:

1. Tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở có quyền yêu cầu thương lượng tập thể khi đạt tỷ lệ thành viên tối thiểu trên tổng số người lao động trong doanh nghiệp theo quy định của Chính phủ

Theo quy định về thương lượng tập thể tại Điều 65 Bộ luật lao động năm 2019, tổ chức đại diện người lao động là một trong các chủ thể có quyền tham gia, tổ chức thương lượng lao động. Tuy nhiên tổ chức đại diện người lao động cũng phải đạt đủ điều kiện để có quyền yêu cầu thương lượng. Đó là đạt tỷ lệ tối thiểu trên tổng số người lao động trong doanh nghiệp (theo quy định của Chính phủ). Nhưng cho đến hiện tại, do Bộ luật lao động năm 2019 mới có hiệu lực, Chính phủ chưa ban hành Nghị định hướng dẫn quy định về số lượng thành viên tối thiểu trên tổng số người lao động trong doanh nghiệp mà tổ chức đại diện người lao động phải đạt được để có quyền yêu cầu thương lượng tập thể.

2. Trường hợp doanh nghiệp có nhiều tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đáp ứng quy định về tỷ lệ thành viên tối thiểu trên tổng số người lao động trong doanh nghiệp thì tổ chức có quyền yêu cầu thương lượng là tổ chức có số thành viên nhiều nhất trong doanh nghiệp. Các tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở khác có thể tham gia thương lượng tập thể khi được tổ chức đại diện người lao động có quyền yêu cầu thương lượng tập thể đồng ý

Trường hợp này chưa từng xảy ra trước khi Bộ luật lao động năm 2019 được ban hành vì theo Bộ luật lao động số 10/2012/QH13 ngày 18/06/2012, chỉ có một tổ chức đại diện người lao động là Công đoàn được hoạt động. Đến Bộ luật lao động năm 2019, ngoài Công đoàn, các tổ chức đại diện người lao động cũng có thể được thành lập và hoạt động tại cơ sở như Công đoàn. Vì vậy, trong trường hợp không có nhiều tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở, các tổ chức này cũng đáp đủ điều kiện về thành viên để tổ chức hoạt động, thì tổ chức có số lượng thành viên lớn nhất có quyền yêu cầu thương lượng tập thể và trở thành một trong các các bên chủ chốt tham gia thương lượng tập thể. Những tổ chức đại diện tại cơ sở khác nếu muốn tham gia thương lượng thì phải có sự đồng ý của tổ chức đại diện người lao động có quyền yêu cầu thương lượng.

Quy định này có thể gây nên sự lạm quyền của những tổ chức đại diện người lao động được thành lập trước mà có lượng thành viên đông đảo như Công đoàn. Vì trước đây Công đoàn từng là tổ chức đại diện người lao động duy nhất được hoạt động, nên hiện nay số thành viên của Công đoàn so với các tổ chức đại diện người lao động khác chắc chắn áp đảo. Vậy nếu Công đoàn tại cơ sở không đồng ý để tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở khác tham gia thương lượng tập thể thì có ảnh hưởng đến quyền của những người lao động đang là thành viên của các tổ chức đó?

3. Trường hợp doanh nghiệp có nhiều tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà không có tổ chức nào đáp ứng quy về số lượng thành viên thì các tổ chức có quyền tự nguyện kết hợp với nhau để yêu cầu thương lượng tập thể nhưng tổng số thành viên của các tổ chức này phải đạt tỷ lệ tối thiểu về số lượng người lao động tham gia theo quy định của pháp luật

Đây cũng là trường hợp không được quy định trong Bộ luật lao động năm 2012. Tại Khoản 3 Điều 86 Bộ luật lao động năm 2019, những tổ chức người đại diện lao động chưa lớn mạnh, chưa có đủ thành viên để đạt điều kiện yêu cầu tổ chức thương lượng tập thể, có quyền tự nguyện kết hợp để yêu cầu tổ chức thương lượng tập thể nhưng phải đủ tỷ lệ số thành viên để tham gia. Tự nguyện kết hợp ở đây không phải là sáp nhập hai hay nhiều tổ chức với nhau mà chỉ là sự kết hợp trong việc yêu cầu thương lượng tập thể.

Trước đây Bộ luật lao động năm 2012 chưa từng có quy định riêng về quyền thương lượng tập thể của tổ chức đại diện người lao động. Tới Bộ luật lao động năm 2019 có hiệu lực, vì có sự thay đổi về tổ chức đại diện người lao động tại Việt Nam, nên cũng có sự thay đổi về quyền thương lượng tập thể của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở trong doanh nghiệp. Để cập nhật thêm các thông tin và được tư vấn thêm về quyền thương lượng tập thể của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở trong doanh nghiệp, quý khách có thể liên hệ ngay đến email luatsu@luathoanganh.vn để được thông tin chi tiết.

Luật Hoàng Anh