Các hành vi nào bị nghiêm cấm có liên quan đến cạnh tranh?

Cạnh tranh là động lực phát triển kinh tế - xã hội, là sự chạy đua kinh tế mà ở đó các doanh nghiệp tham gia “cuộc đua” này đòi hỏi phải có sức mạnh và kỹ năng nếu không sẽ dễ dàng bị các đối thủ loại bỏ. Nhà nước luôn chú trọng vào việc tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh vì thế các hành vi sau đây liên quan đến cạnh tranh bị nghiêm cấm theo pháp luật:

Căn cứ theo Điều 8 của Luật Cạnh tranh 2018, các hành vi bị nghiêm cấm có liên quan đến cạnh tranh đó là:

“Điều 8. Các hành vi bị nghiêm cấm có liên quan đến cạnh tranh

1. Cơ quan nhà nước thực hiện hành vi gây cản trở cạnh tranh trên thị trường sau đây:

a) Ép buộc, yêu cầu, khuyến nghị doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, cá nhân phải thực hiện hoặc không thực hiện việc sản xuất, mua, bán hàng hóa, cung ứng, sử dụng dịch vụ cụ thể hoặc mua, bán hàng hóa, cung ứng, sử dụng dịch vụ với doanh nghiệp cụ thể, trừ hàng hóa, dịch vụ thuộc lĩnh vực độc quyền nhà nước hoặc trong trường hợp khẩn cấp theo quy định của pháp luật;

b) Phân biệt đối xử giữa các doanh nghiệp;

c) Ép buộc, yêu cầu, khuyến nghị các hiệp hội ngành, nghề, tổ chức xã hội - nghề nghiệp khác hoặc các doanh nghiệp liên kết với nhau nhằm hạn chế cạnh tranh trên thị trường;

d) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để can thiệp trái pháp luật vào hoạt động cạnh tranh.

2. Tổ chức, cá nhân cung cấp thông tin, vận động, kêu gọi, ép buộc hoặc tổ chức để doanh nghiệp thực hiện hành vi hạn chế cạnh tranh, cạnh tranh không lành mạnh.”

Các hành vi bị nghiêm cấm có liên quan đến cạnh tranh không còn chỉ áp dụng với các cơ quan quản lý nhà nước như quy định tại Điều 6 Luật Cạnh tranh 2004 nữa mà đã bổ sung thêm hành vi của các tổ chức, cá nhân cung cấp thông tin, vận động, kêu gọi, ép buộc hoặc tổ chức để doanh nghiệp thực hiện hành vi hạn chế cạnh tranh, cạnh tranh không lành mạnh. Cụ thể, tại Điều 6 của Luật Cạnh tranh 2004 đã quy định các hành vi bị cấm đối với cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan quản lý nhà nước không được thực hiện những hành vi sau đây để cản trở cạnh tranh trên thị trường bao gồm:

+ Buộc doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, cá nhân phải mua, bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ với doanh nghiệp được cơ quan này chỉ định, trừ hàng hoá, dịch vụ thuộc lĩnh vực độc quyền nhà nước hoặc trong trường hợp khẩn cấp theo quy định của pháp luật;

+ Phân biệt đối xử giữa các doanh nghiệp;

+ Ép buộc các hiệp hội ngành nghề hoặc các doanh nghiệp liên kết với nhau nhằm loại trừ, hạn chế, cản trở các doanh nghiệp khác cạnh tranh trên thị trường;

+ Các hành vi khác cản trở hoạt động kinh doanh hợp pháp của doanh nghiệp.

Môi trường cạnh tranh là môi trường mà ở đó các doanh nghiệp luôn luôn phải vận động, đổi mới, cải tiến không ngừng, cải tiến không chỉ về công nghệ mà cả chủng loại, kiểu dáng, phương thức kinh doanh để không bị các đối thủ cạnh tranh loại bỏ khỏi thị trường. Bởi cạnh tranh tạo ra sự đổi mới và phát triển liên tục trên nền kinh tế thị trường, Nhà nước có trách nhiệm thừa nhận bảo vệ và khuyến khích những khả năng, thuộc tính tốt đẹp của cạnh tranh. Bên cạnh đó, Nhà nước muốn khắc phục những khuyết tật của thị trường do cạnh tranh đem lại nên có những chính sách điều tiết hoạt động cạnh tranh trong kinh doanh, cấm những hành vi có liên quan đến cạnh tranh mà làm môi trường cạnh tranh trở nên thiếu công bằng, doanh nghiệp thì bị phân biệt đối xử.

Ví dụ thực tế các hành vi sau bị nghiệm cấm theo pháp luật cạnh tranh đó là:

- Cơ quan nhà nước yêu cầu doanh nghiệp X sản xuất lịch phải mua nguyên liệu sản xuất từ nhà máy của công ty Y mà không được mua từ nguồn cung khác.

- Doanh nghiệp AD và doanh nghiệp TH kinh doanh cùng lĩnh vực, ngành nghề và đều có trụ sở và nhà máy sản xuất tại địa phương M nhưng những chính sách ưu đãi đầu tư trên địa bàn này dành cho hai doanh nghiệp lại khác nhau chỉ vì doanh nghiệp TH là một doanh nghiệp nhỏ, quy mô của doanh nghiệp AD thì lớn hơn nhiều.

- Anh H từng làm quản lý tại công ty A nắm giữ nhiều thông tin quan trọng về danh sách khách hàng, mà công ty này hiện là đối thủ cạnh tranh lớn mạnh của doanh nghiệp B, sau khi nghỉ việc, anh H đã đầu quân cho doanh nghiệp B, cung cấp cho doanh nghiệp này những thông tin mật của công ty A nhằm chiếm lượng khách hàng tiềm năng của đối thủ.

Các hành vi trong ví dụ nêu trên chỉ là một phần nhỏ trong vô vàn các trường hợp bị cấm liên quan đến pháp luật cạnh tranh để cho thấy sự phức tạp trong những vụ tranh chấp về cạnh tranh. Các doanh nghiệp nên tự mình xem xét các hành vi tác động trực tiếp đến doanh nghiệp để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình trong môi trường cạnh tranh khốc liệt.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Cạnh tranh năm 2018

Luật Hoàng Anh